အာနာပါနကမၼ႒ာန္း စတင္ အားထုတ္ရာ၌ ေတြ ့ရတတ္ေသာ အခက္အခဲမ်ား

( အရွင္အဂၢည ~ ဖားေအာက္ေတာရ )

၁။ ခႏၶာကိုယ္နာက်င္ကိုက္ခဲတာ
အိမ္မွာတစ္နာရီ၊ နွစ္နာရီ၊ သံုးနာရီေလာက္ တီဗြီေရွ ့မွာ ကြန္ၿပဴတာေရွ ့မွာ ထုိင္ၿပီး ေၿပာင္းလဲေနတဲ့ အၿမင္အာရံုေတြကိုၾကည့္ၿပီး၊ ဣရိယာပုထ္ကို ေၿပာင္းလဲ ေပးေနတာေၾကာင့္ နာက်င္ကိုက္ခဲတဲ့ေ၀ဒနာကို မသိမသာလွေပမယ့္ ရိပ္သာမွာ အိပ္ရာထကေန အိပ္ရာ၀င္တဲ့အထိ တစ္နာရီ တစ္နာရီခြဲ တရားထို္င္လုိက္ စၾကၤန္ ေလွ်ာက္လုိက္နဲ႔ တစ္ေန ့လံုးၾကာေတာ့မွ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ကို္ယ္လံုး အရိုက္ခံ ထားရသလို နာက်င္ကိုက္ခဲေနတက္ပါတယ္။ တရားစခန္း စ၀င္ၿပီး ႏွစ္ရက္၊ သံုးရက္ေလာက္မွာ တင္ပါး၊ ေပါင္၊ ဒူး၊ ေၿခသလံုးေတြ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ နာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေယာဂီဆိုရင္ တရား ထုိင္ရတာ သူမ်ား ေၿပာသလို ဘာမွလည္း ခ်မ္းသာတဲ့ အေတြ ့ေကာင္းမရဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ နာတာပဲရိွတယ္။ ၿပန္ေၿပးခ်င္တယ္လို ့ ေၿပာတဲ့သူေတြနဲ ့ တခ်ိဳ႕လည္း ဒီအခက္အခဲကို သည္းမခံနိဳင္ေတာ့လို ့ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမိ်ဳးၿပၿပီး ရိပ္သာကေန ၿပန္သြားတဲ့ လူေတြလဲရိွတယ္။ တကယ္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ အေလ့အက်င့္ မရိွတဲ့ အလုပ္ တစ္ခုကို ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ပင္ပင္ပန္းပန္ လုပ္ရရင္ နာက်င္ကိုက္ခဲ ေနတတ္တာ ဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ ့ သဘာ၀ပဲလို ့သေဘာေပါက္ ထားရမယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက အေၿပးေလ့က်င့္တာ၊ စက္ဘီးစီးသင္တာ၊ အေလးမတာစတဲ့ အားကစားအလုပ္ ေတြလုပ္ရင္ စလုပ္ၿပီး တစ္ရက္ နွစ္ရက္ သံုးရက္ ေလာက္ဟာ တစ္ကိုယ္လံုး ကိုက္ခဲေနတာပါဘဲ၊ ေနာက္ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး နာတာကိုက္ခဲတာ ေတြေပ်ာက္ၿပီး ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ ့ ေပ်ာ္္ရႊင္စြာ အားကစား အလုပ္ေတြကို လုပ္သြား နိဳင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ့ဆို တစ္စိုက္မတ္မတ္ ေလ့က်င့္သြားၿပီး ၿပိဳင္ပြဲေတြ၀င္ၿပီး ဆုတံဆိပ္ေတြ ေတာင္ရသြားၾကတယ္။ ဥဳးဇင္း အင္ဒိုနီးရွားဘာလီကၽြန္း တရားၿပသြားတုန္းက တရားစခန္းၿပီးေတာ့ ဘာလီကၽြန္းသား ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ အထြဋ္အၿမတ္ ထားကိုးကြယ္တဲ့ ဘုရားေက်ာင္းေတြကို လုိက္ၿပၾကတယ္။ အဲဒီဘုရားေက်ာင္း ေတြထဲမွာမွ အၿမင့္ဆံုး ဘုရားေက်ာင္း ေလွကားထစ္ေပါင္း တေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ ရိွတဲ့ ေတာင္ထိပ္ကို တက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေတာင္တက္လမ္းတေလွ်ာက္မွာ နယ္ခံ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ နဲ႔ကေလးေတြ တခ်ိဳ႕ သက္ၾကီးရြယ္အို အဖြားၾကီး ေတြလည္း ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚမွာေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ေက်ာက္၊ အုတ္၊ သဲ၊ ဘိလပ္ေၿမအိတ္ေတြကို ထမ္းရြက္ၿပီး သီခ်င္း တေၾကာ္ေၾကာ္ စကား တစ္ေၿပာေၿပာနဲ ့ သယ္ေနလိုက္ၾကတာ၊ သူတို႔ ၾကည့္ရတာ မပင္ပန္းသလိုပါပဲ၊ သက္သက္ သာသာ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ပဲထင္ရတယ္။ ဥဳးဇင္းတုိ ့မွာေတာ့ ၿဖည္းၿဖည္း ခ်င္းလွမ္းတက္ရတယ္။ ေတာင္ေပၚၿပန္ဆင္း ေက်ာင္းၿပန္ေရာက္တဲ့ ညေနကစၿပီး တစ္ရက္ နွစ္ရက္ ေလာက္ထိဟာ ေပါင္ေတြ၊ ဒူးေတြ၊ ေၿခသလံုးေတြ နာေနလိုက္တာ အရိုက္ခံထားသလုိပဲ။ ဟိုေတာင္တက္လမ္းက ေတြ ့ခဲ့တဲ့သူ ေတြကေတာ့သူတို ့ရဲ ့ ခႏၶာကိုယ္က ဘာမွမၿဖစ္သလိုပဲ၊ ေန ့စဥ္လုပ္ေနက် ဆိုေတာ့ ေန ့စဥ္ပဲ လုပ္နိုင္ၾကတယ္။ ဒါဟာအေလ့အက်င့္ပဲ၊ ဥဳးဇင္း တို ့ ၿမန္မာၿပည္မွာလည္း ပုပ ၸါးေတာင္၊ က်ိဳက္ထီးရိုးေတာင္၊ ဖားအံ ဇြဲကပင္ေတာင္မွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူေတြလည္း ဒီလိုပဲ ေၿပးတက္ေၿပးဆင္းနဲ ့ အက်င့္မရိွတဲ့ ဘုရားဖူးေတြကေတာ့ ေၿခတုန္ဒူးတုန္ ၿဖစ္ေနတယ္။ တရားထုိင္တဲ့အလုပ္ ကလည္း အေလ့အက်င့္မရေသးရင္ နွစ္ရက္၊ သံုးရက္မွာ ဒီလိုပဲ ကိုက္ခဲနာက်င္ တာၿဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ရက္ ေတြမွာ ဒီနာတာ ကိုက္တာခဲတာေတြ ေပ်ာက္သြားၿပီး ခပ္ၾကာၾကာ မၿပင္ပဲ ထုိင္နိဳင္ပါလိမ့္မယ္။ တၿဖည္းၿဖည္း စိတ္ပ်ံ ့လြင့္မွူနည္းလာတာနဲ႔ အမွ် အာနာပါနရွဳမွတ္တဲ့ အရသာေတြ ့လာ ပါလိမ့့္မယ္။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာသေဘာ အရစိတ္တစ္ခု၊ ၀ီထိစဥ္တစ္ခုဟာ အာရံုနွစ္ခုၿပိဳင္တူ မယူနိဳင္ပါဘူး။ စိတ္ကသိပ္ၿမန္ေတာ့ အာရံုေတြတၿပိဳင္တည္း သိေနတယ္လို ့ ထင္ရတယ္။ အာရံုအလိုက္သိတဲ့ ၀ီထိစိတ္ ေတြဟာ အစဥ္အတိုင္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ၿဖစ္ေနတယ္။ နာတဲ့ေ၀ဒနာေရာ ၀င္ေလ ထြက္ေလကိုပါ တစ္ၿပိဳင္တည္း သိေနတယ္လို ့ ထင္ရတယ္။ ၀င္ေလထြက္ေလကို ရွဳမွတ္သိေနတဲ့စိတ္ေတြ ဆက္ကာဆက္ကာ ၿဖစ္လာၿပီ ဆိုရင္ နာက်င္ခံခက္တာ ေတြကို သိေနတဲ့ ဒုကၡသဟဂုတ္ ကာယ၀ိညာဏ္စိတ္ ၿဖစ္တာ နည္းသြား ပါ လိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုၿဖစ္တဲ့ အတြက္ တခ်ိဳ႕ေယာဂီေတြ ေၿပာၾကတယ္။ နွာေခါင္းေပ်ာက္သြားတာမ်ိဳး၊ ေခါင္းပိုင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အေပၚပိုင္း ေပ်ာက္သြား သလိုလည္း တရားရွဳမွတ္ေနရင္း ခံစားရတယ္လို႔ ေၿပာပါတယ္။ ဒါဟာ အဲဒီ အခိ်န္မွာ၀င္ေလထြက္ေလကိုပဲ သိတဲ့စိတ္ေတြ အၿဖစ္မ်ားေနေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြက ေဖာ႒ဗၺာရံုကိုသိတဲ့ ကာယ၀ိညာဏ္စိတ္ေတြကို ဆက္ကာဆက္ကာ မၿဖစ္ေတာ့တာကိုပဲ အဲဒီလို ေပ်ာက္ေနတယ္လို ့ ေၿပာၾကတာပါဘဲ။ တခ်ိဳ ့ ေယာဂီေတြက်ေတာ့လည္း အဲဒီလို ခႏၶာကိုယ္ၾကီး ေပ်ာက္သြားလို ့ ေၾကာက္ၿပီး တရားဆက္မရွဳပဲ ရပ္ပစ္လိုက္တာမ်ိဳးလည္း ေၿပာၾကတယ္။ အဲဒီလိုေၿပာလာရင္ေတာ့ ဥဳးဇင္းတုိ ့ကလည္း ခႏၶာကိုယ္ၾကီး ေပ်ာက္သြားတာေကာင္းသြားတာေပါ့။ အခုကခဏေလးပဲ ေပ်ာက္သြားတာ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးတစ္ခါတည္း အၿမဲတမ္း လံုး၀ေပ်ာက္သြားရင္ မေကာင္းဘူးလား။ ဒီကိုယ္ၾကီးအတြက္ ေၾကာင့္ၾကၿပဳၿပင္ ေစာင့္ေရွာက္ေနစရာ မလုိေတာ့ဘူး လုိ ့ရယ္စရာေၿပာလုိက္ရင္ ေယာဂီေတြ က ေကာင္းေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ မၿဖစ္ေသးဘူး။ တပည့္ေတာ္တို ့က သံေယာဇဥ္ေတြနဲ ့ အရွင္ဘုရားတို ့လို မဟုတ္ဘူး။ က်န္တဲ့လူေတြ ၀မ္းနည္းပက္လက္ ၿဖစ္မွာစိုးလို႔တဲ့။ အဲဒီေတာ့ ဒကာတို ့နိဗၺာန္လိုခ်င္ တာက ပံုၿပင္ထဲက အဘိုးၾကီးလုိၿဖစ္ေနၿပီဆိုၿပီး ဒီပံုၿပင္ေလး ကို တစ္ခါတစ္ရံ ေၿပာၿပလိုက္ပါတယ္။
ရြာတစ္ရြာမွာ အဘိုးၾကီးတစ္ေယာက္က လူသူေလးပါးရွင္းတဲ့ရြာၿပင္က ဘုရားတန္ေဆာင္းတစ္ခုမွာ ေန ့စဥ္သြားၿပီးဘုရားရိွခိုးေလ့ရိွတယ္။ ရိွခိုးတဲ့အခါ သူက်က္မွတ္ထားသမွ် ဘုရားရိွခိုးစာေတြကို ဘုရားကိုးဆူဆရာက အရံွဳးေပး ရေလာက္ေအာင္ အသံက်ယ္က်ယ္ရြတ္ၿပီး ရိွခိုးတယ္။ ဘိန္းစားတစ္ေယာက္က လည္း ဒီတန္ေဆာင္းမွာလူရွင္းေတာ့ ဘိန္းစားၿပီး စည္းစိမ္ခံေလ့ရိွတယ္။ အဘိုးၾကီး ဘုရားရိွခိုးသံက သူရဲ့ စည္းစိမ္ပ်က္ေလေတာ့ စိတ္ကူးတစ္ခုရၿပီး တစ္ေန ့ရြာအနီးက ဇာတ္အဖြဲ ့တစ္ခုက နတ္၀တ္တန္ဆာ ေတြကို ငွားလာတယ္။ ေနာက္တစ္ေန ့ မွာ ဘိန္းစားက နတ္၀တ္တန္ဆာေတြ ၀တ္ၿပီး ဘုရားေနာက္က ပုန္းေနတယ္။ ဆင္းတုေတာ္ကလည္း ခပ္ၾကီးၾကီး ဆိုေတာ့ အေရွ့ကလူက မၿမင္ဘူး။ အဘိုးၾကီးလည္း ေရာက္လာၿပီးထံုးစံအတိုင္း ဘုရားရိွခိုးစာ ေတြ ရြတ္ဆိုရိွခိုးၿပီး နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ကိုရက္တုိတိုနဲ႔ လွ်င္ၿမန္စြာ ဆိုက္ေရာက္ မ်က္ေမွာက္ ၿပဳရပါေစလို ့ ဆုေတာင္းၿပီး ထိၿခင္းငါးပါးနဲ ့ ၿပားၿပား၀ပ္ ရိွခိုး ၀ပ္ခ် ေနဆဲမွာ ဘိန္းစားလည္း နတ္၀တ္စံုအၿပည့္နဲ ့ ဘုရားေနာက္က ဘြားခနဲ ထြက္လာၿပီး အဘိုးၾကီးလက္ကိုဆြဲလုိ ့ “နိဗၺာန္အၿမန္သြားခ်င္တဲ့ ေမာင္မင္း လာလုိက္ခဲ့ “ ဆိုၿပီးဆြဲအေခၚမွာ အဘိုးၾကီး လည္း ေၾကာက္အား လန္ ့အားနဲ ့ သူ ့လက္ကိုၿပန္ဆြဲရုန္းၿပီး “ေနပါအံုး ဘုရားတပည့္ေတာ္အိမ္က အမယ္ၾကီးနဲ ့ တိုင္ပင္ပါရေစဦး” ဆိုၿပီး၊ ထီး၊ ဖိနပ္ဆြဲလို ့ တခ်ိဳးတည္း ရိွသမွ်အားနဲ ့ ေၿခကုန္သုတ္ၿပန္ေၿပး ေတာ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ အမယ္ၾကီးက အဘိုးၾကီးေမာၾကီးပန္းၾကီးနဲ ့ ၿပန္ေၿပးလာတာၿမင္ေတာ့ “ဘာၿဖစ္လဲ” ဆိုၿပီး ပ်ာပ်ာသလဲဆီးေမးေတာ့ အဘိုးၾကီးက သူရဲ့အၿဖစ္ကို အေမာတေကာနဲ ့ ေၿပာၿပတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ အမယ္ၾကီးက“ေအာ္ ဒီေလာက္ခ်မ္းသာတဲ့ နိဗၺာန္နတ္က လာေခၚေနတာမ်ား လုိက္သြားပါလားေတာ္။ ဘာမ်ား က်ဳပ္နဲ ့ တုိင္ပင္ေနဦးမွာလဲ“ ေၿပာလိုက္ေတာ့…. “အိုး မင္းတစ္ေယာက္တည္း ဘယ္ၿဖစ္မလဲကြ”လို ့ဆိုၿပီး အဲဒီေန ့ကစလို ့ အဘိုးၾကီးဘုရားတန္ေဆာင္းကို မသြားေတာ့ဘူးတဲ့။ အခုလည္း သမာဓိစြမ္းအားေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ေပ်ာက္သလို ၿဖစ္တာ ေၾကာက္လို ့ တရားရွဳေနတာက ရပ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒီအဘိုးၾကီးလုိပဲ နိဗၺာန္ေတာ့လုိခ်င္တယ္ ဆုေတာင္းတယ္။ အမယ္ၾကီးစိတ္မခ်သလို၊ မခြဲနိုင္ လုိ ့ဆိုရင္ေတာ့ နိဗၺာန္နဲ ့ကေ၀းေနဦးမွာပဲ။ အဲဒီလိုၿဖစ္လာခဲ့ရင္ဆက္ရွဳပါ။ ဒါထက္ေကာင္းတဲ့ခ်မ္းသာတဲ့ အေတြ ့အၾကံဳေတြရလာပါလိမ့္လို ့တိုက္တြန္း ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၀င္ေလထြက္ေလ အေပၚမွာ စိတ္ၿငိမ္လာၿပီး နီ၀ရဏတရားေတြရဲ့ လႊမ္းမိုးမွဳက လြတ္လာၿပီဆိုရင္ မဟာကုသိုလ္စိတ္ေတြ အၿဖစ္မ်ားေနပါၿပီ။ မဟာကုသိုလ္ေဇာစိတ္စိတၱဳပၸါဒ္ တစ္ခဏမွာ ပီတိဉာဏ္ ယွဥ္မယ္ဆိုရင္ စိတ္ေစတသိက္ သံုးဆယ့္ေလးပါး ၿပိဳင္တူၿဖစ္ေနပါတယ္။ အဘိဓမၼာသေဘာအရ ေၿပာရမယ္ဆိုရင္ သဗၺစိတၲသာဓာရဏ ေစတသိတ္(၇)ပါး၊ ပကိဏ္းေစတသိက္(၆)ပါး၊ ေသာဘဏသာဓာရဏ ေစတသိတ္(၁၉)ပါး၊ ပညိေၿႏၵေစတသိက္နဲ ့ အသိစိတ္ပါေပါင္းရင္ အားလံုး(၃၄) ပါးရိွတယ္။ အဲဒီ ေစတသိက္ေတြထဲမွာ ကာယပႆဒၶိ၊ စိတၱပႆဒၶိ၊ ကာယ လဟုတာ၊ စိတၱလဟုတာ၊ ကာယမုဒုတာ၊ စိတၱမုဒုတာ၊ ကာယကမၼညတာ၊ စိတၱကမၼညတာ၊ ကာယပါဂုညတာ၊ စိတၱပါဂုညတာ၊ ကာယုဇုကတာ၊ စိတၱဇုကတာ၊ ေစတသိတ္ေတြ ၿပိဳင္တူၿဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒီေစတသိက္ေတြ အားေကာင္း လာတာနဲ ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ ပီတိပႆဒၶိေတြၿဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းေအးေပါ့ပါး ခ်မ္းသာ လို႔ နာတာ၊ ကိုက္ခဲတာေတြေပ်ာက္ၿပီး တရားထိုင္လို ့ ေကာင္းလာပါတယ္။ တ ခ်ိဳ႕ ဆိုရင္ တရားထိုင္လို ့ေကာင္းေနတာေၾကာင့္ သူမ်ားေတြ အခ်ိန္ေစ့လို ့ ထသြား ၾကတာေတာင္မွ မလွဳပ္ခ်င္မၿဖဳတ္ခ်င္ ေလာက္ေအာင္ နာရီပိုေတြ ဆက္ထိုင္နိဳင္ လာၾကတယ္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဒီေစတသိတ္ေတြကို နာမ္ကမၼ႒ာန္းပိုင္း ေရာက္တဲ့အခါ ဆင္ၿခင္သိၿမင္နိဳင္ပါတယ္။ ဒီလိုမြန္ၿမတ္တဲ့ သမထ ၀ိပႆနာ စိတ္ေတြေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတၱဇရုပ္ကလာပ္ေတြ ခႏၶာကိုယ္တကိုယ္လံုး ပ်ံ ့နွံ ့ ထံုမႊမ္းေနၿပီဆိုရင္ နာက်င္ကိုက္ခဲတာေတြတင္ သာမက တခ်ိဳ႕ ေရာဂါ ေ၀ဒနာေဟာင္းေတြလည္း ေပ်ာက္ကင္းသြားတတ္တာမ်ိဳးလည္းရိွတတ္တယ္။ ယေန ့စထိုင္ ယေန ့ၿဖစ္မယ္။ တရားရွဳလို ့ ေရာဂါအားလံုး ေဆးထိုး ေဆးေသာက္ စရာမလိုပဲ ေပ်ာက္မယ္လို ့ မဆိုလိုပါ။) ဒါက ဗုဒၶအဘိဓမၼာ သေဘာအရေၿပာတာပါ။ ေနာက္တခုက ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက( မဟာၿမိဳင္ ) ေရးတဲ့ “လမ္းေပ်ာက္ရာမွလမ္းမွန္ေပၚေရာက္လာသူ” စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲမွာ ဥဳးဇင္းဖတ္လိုက္မိတယ္။ အေနာက္နိဳင္ငံတစ္ခုမွာ သိပၸံပညာရွင္ေတြက တရားအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီေတြဟာ မနာမက်င္ မကိုက္ခဲပဲ မေၿပာင္းမၿပင္တဲ့ ဣရိယာပုထ္နဲ ့ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ဘာေၾကာင့္ ထုိင္နိဳင္ၾကတာလဲလည္းဆိုၿပီး သုေတသနၿပဳၾကတယ္။ သူတို ့ကရုပ္ကို အားသန္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ မ်က္စိနဲ ့ ၿမင္နိဳင္တာကိုသုေတသနၿပဳၾကတာဆိုေတာ့ ေယာဂီေတြရဲ့ ေသြးကိုထုတ္ၿပီး ဓါတ္ခြဲၾကည့္ေတာ့ ေသြးထဲမွာ အင္ဒိုဖိန္းဓာတ္ပါ၀င္မွဳေတြဟာ သာမာန္လူ ေတြထက္ မ်ားေနတာေတြ ့ရတယ္။ ဒီဓာတ္ကို ဦးေနွာက္ထဲကဂလင္းတစ္ခုက ထုတ္လႊတ္ေပးတယ္လို ့ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားစခန္း စတင္၀င္ေရာက္ အားထုတ္ၾကတဲ့သူေတြအေနၿဖင့္ တရားထုိင္လို ့ ၿဖစ္တဲ့ နာက်င္ကိုက္ခဲတဲ့ ေ၀ဒနာဆိုး ေတြကို စိတ္မပ်က္ပါနဲ ့။ ကိုယ္ စိတ္ နွစ္ပါး ခ်မ္းသာတဲ့ အေတြ ့ေကာင္းေတြ ရလာပါလိမ့္မယ္။
====================================
တရားထုိင္လို ့ သတိ၊ သမာဓိ နည္းနည္းေလးေကာင္းလာၿပီဆိုရင္ ေ၀ဒနာကိုလည္း သည္းခံၿပီးထိုင္သြားလို ့ရိွရင္ ခႏၶာကိုယ္ဟာ Endorphin လို ့ေခၚတဲ့ဓာတ္တစ္မ်ိဳးထုတ္ေပးလာတယ္။ Endogenous + Morphin နွစ္လံုးကိုေပါင္းထားတာပါ။ ဒီခႏၶာကိုယ္ကထြက္လာတဲ့ Morphin ကခြဲစိတ္ခန္းသံုးတဲ့ Morphin နဲ ့ အာနိသင္ခ်င္းေတာ္ေတာ္ပဲ တူပါတယ္။ သို ့ေသာ္ Endogenous ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာပဲ သူ့ကိုထုတ္လုပ္တယ္။
အဲဒီ Endorphin ဓါတ္ထုတ္လုပ္တာနည္းသြားတယ္ဆိုရင္ေညာင္းညာ ကိုက္ခဲမွဳ အင္မတန္ခံစားရတယ္။
Endorphin level ၿမင့္လာလို ့ရိွရင္လူဟာၾကည္လင္လာတယ္၊ ရႊင္လန္းတယ္။ Relax လည္းပိုၿဖစ္တယ္လို ့ဆိုတယ္။ တရားထို္င္လိုက္လို ့ ရိွရင္ေတာ့ Endophin ဟာေတာ္ေတာ္ ၾကီးၿမင့္တက္လာတယ္။
တရားထို္င္လို ့ သမာဓိအင္မတန္ အင္အားေကာင္းေနတဲ့အခါမွာ ေညာင္းညာ ကိုက္ခဲပူေလာင္ ဆင္းရဲၿခင္းဘာမွမရိွဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ floating sensation (ေလထဲမွာ လြင့့္ေမ်ာေနသလို) ၿဖစ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္ကေနၿပန္ၿပီးဆင္းလာတဲ့ ေသြးၿပန္ေၾကာကိုေဖာက္ၿပီးေသြးကို ဓာတ္ခြဲၾကည့္တဲ့အခါ Endophin ဓာတ္သိပ္ၿမင့္ေနတယ္ဆိုတာကိုေတြ ့ ရတယ္။
ဦးေဇာတိက”လမ္းေပ်ာက္ရာမွလမ္းမွန္ေပၚေရာက္သူ”(Pg 140-143)