ကေလးေတြ ဘာေၾကာင္႔ လိမ္တတ္ရသလဲ

■လိမ္တယ္၊ ညာတယ္ ဆိုတာဟာ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္ တခုပါ။

■ဘယ္မိဘ မဆို ကိုယ့္ရဲ႕ သားသမီးကို မလိမ္တတ္၊ မညာ တတ္ တဲ့၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့ ကေလးမ်ိဳး ျဖစ္ေစခ်င္ ၾကပါတယ္။

■ဒါေပမယ့္ ကေလး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မိဘမ်ား၊ ဆရာမ်ားကို လိမ္ေျပာတတ္ၾက ပါတယ္။

■လိမ္တယ္ ညာတယ္ ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ကေလးတစ္ေယာက္ခ်င္း အတြက္ေရာ၊ အနာဂတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ပါ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဆိုးႀကီးပါ။

■ လိမ္တတ္၊ ညာတတ္တဲ့ ကေလးေတြကို ငယ္ငယ္ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ မျပဳျပင္၊ မထိန္းေက်ာင္းခဲ့ဘူး ဆိုရင္ အနာဂတ္မွာ လိမ္တတ္၊ ညာတတ္တဲ့ လူႀကီးေတြ မ်ားျပားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔စည္းႀကီး တရပ္ ျဖစ္လာမွာပါပဲ။

■ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားမွာေတာ့ ကေလးတို႔ရဲ႕ လိမ္ညာတဲ့ ကိစၥကို ေက်ာင္းေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ကိုပဲ ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ ထိန္းေက်ာင္း ပဲ့ျပင္ ေပးၾကပါတယ္။

■ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာေတာ့ ကေလးေတြ လိမ္တာေတြ႔ရင္ မွတ္ေလာက္ေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ိုက္ႏွက္ ဆံုးမတာမ်ိဳး၊ အရွက္ခြဲၿပီးေတာ့ ဆံုးမတာမ်ိဳးေတြ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။

■အမွန္ေတာ့ ဒီလို ဆံုးမတာမ်ိဳးဟာ ကေလးတို႔ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကို နာက်င္ ထိခိုက္ သြား႐ံု ကလြဲလို႔ ကေလးတို႔ မလိမ္ မညာေအာင္လို႔ မတားျမစ္ႏိုင္ပါဘူး။

■ပိုၿပီးေတာ့ လိမ္တတ္၊ ညာတတ္ေအာင္ လုပ္လိုက္သလိုေတာင္မွ ျဖစ္သြားေစပါတယ္။

■ကေလးတို႔ လိမ္ၾကတယ္၊ ညာၾကတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ဘာေၾကာင့္ လိမ္သလဲ၊ ဘာျဖစ္လို႔ လိမ္သလဲဆိုတဲ့ လိမ္ရ၊ ညာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။

■ကေလးတို႔ ရင္ထဲက အဲဒီ အေၾကာင္းအရင္းကို သိေအာင္လို႔ အရင္ လုပ္ၾကရမွာပါ။

■အေၾကာင္းရင္းကို သိပါမွ ကေလးတို႔ မလိမ္ညာၾကဖို႔ အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ျပဳျပင္ေပးလို႔ ရမွာပါ။

■ လိမ္ညာျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကေလးစိတ္ပညာရွင္ မ်ားကေတာ့ ကေလးတို႔ လိမ္ရ၊ ညာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးမ်ိဳး ခြဲျပထားပါတယ္။

၁။ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔
အတြက္ လိမ္ညာျခင္း
••••••••••••••••••••••••••

- ဒီ လိမ္ညာျခင္းကေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ကေလးတို႔ အမ်ားဆံုး သံုးၾကတဲ့ လိမ္ညာနည္းပါပဲ။

- ပန္းကန္ ကြဲသြားတာမ်ိဳး၊ လူႀကီးရဲ႕ပစၥည္းကို ယူကိုင္ၾကည့္ မိရင္း ပ်က္စီးသြားတဲ့ အခါမ်ိဳးတို႔မွာ ကေလးတို႔ဟာ အဆူခံ၊ အ႐ိုက္ခံရမွာ စိုးလို႔လိမ္ေျပာ တတ္ၾကပါတယ္။

- ေမာင္ႏွမ အခ်င္းခ်င္း ရန္ျဖစ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း စကားမ်ား ရန္ျဖစ္တာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္အျပစ္ လြတ္ေအာင္လို႔ လိမ္ညာေျပာတတ္ၾကပါတယ္။

- အထူးသျဖင့္ အေၾကာက္တရားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တတ္တဲ့ ေက်ာင္းမ်ိဳး၊ အိမ္မ်ိဳးမွာ ေနရတဲ့
ေက်ာင္းသားမ်ိဳး၊ ကေလးမ်ိဳး ေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ လိမ္ညာ တတ္ၾကပါတယ္။
ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း ေၾကာင့္ လိမ္ညာရတာပါ။

- တခ်ိဳ႕ မိဘမ်ား ကေတာ့ ကေလးတို႔ ကို မလိမ္ မညာေအာင္လို႔ ျပႆနာ တစ္ခုခု ျဖစ္လာတိုင္းမွာ “ မင္း အမွန္တိုင္း ေျပာစမ္း၊ မလိမ္နဲ႔။

- မလိမ္ဘဲနဲ႔ အမွန္တိုင္းေျပာရင္ သက္သာမယ္။ ေအး..လိမ္တာကို မိရင္ေတာ့ မလြယ္ဘူး ” ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။

- အဲဒီလို ေျပာေနေပမယ့္လည္း ကေလးတို႔ဟာ အမွန္ကို ဝန္မခံၾကပါဘူး။

- ဆက္ၿပီးေတာ့ လိမ္ၾကၿမဲပါ။

- ဘာေၾကာင့္ ဒီလို လိမ္သလဲ ဆိုတာကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ လူႀကီး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ကေလးေတြ အျပစ္ တစ္ခုခု လုပ္မိလို႔ အမွန္ကို ဝန္ခံတိုင္းမွာ မလိမ္တဲ့ အတြက္ မ႐ိုက္ၾက၊ မႏွက္ၾကေပမယ့္လည္း မၿပီးႏိုင္ မစီးႏိုင္ေအာင္ ဆူပူေန တာမ်ိဳး၊ ကေလး စိတ္ထဲမွာ ရွက္သြားေအာင္၊ ထိခိုက္ နာက်င္သြားေအာင္လို႔ ေျပာဆို ဆံုးမတာမ်ိဳးေတြလုပ္တတ္ၾကလို႔ ပါပဲ။

- ဒါေၾကာင့္ ကေလးမ်ားဟာ သူတို႔ အျပစ္လုပ္မိတဲ့ အခါမ်ိဳးတိုင္းမွာ ဝန္ခံလိုက္တာထက္ စာရင္ ေျဗာင္လိမ္လိုက္တာက ပိုၿပီးေတာ့ နားေအး စိတ္သက္သာရာ ရေစတယ္ လို႔ ေတြးမိတတ္ၾကပါတယ္။

- ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ လိမ္တဲ့နည္းကို မိဘေတြက ကေလးေရွ႕မွာ သံုးတတ္ ၾကလို႔ပါပဲ။

- ဥပမာ ႐ံုးမသြားခ်င္လို႔ ဒီေန႔ ေနမေကာင္းဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ံုးကို ခြင့္တိုင္တာမ်ိဳး၊

- ကိုယ္ မကိုင္ခ်င္တဲ့ ဖုန္းေတြ လာတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ သားေရ ေမေမ အိမ္မွာ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ ဆိုၿပီးေတာ့ ကေလးကို လြယ္လြယ္ အေျပာခိုင္းတာမ်ိဳးေတြပါ။

- ဒီလိုမ်ိဳး ကေလးေရွ႕မွာ လြယ္လြယ္ လိမ္လိုက္တာမ်ိဳး၊ ကေလးကို လိမ္ေျပာခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူမွဳဝန္းက်င္မွာ လူႀကီး မိဘေတြ ေတာ္ေတာ္လုပ္ တတ္ၾကပါတယ္။

- အဲဒီလိုမ်ိဳး ကေလးေရွ႕မွာျပႆနာကို လြယ္လြယ္ ေျဖရွင္းတဲ့နည္းနဲ႔ မိဘက လိမ္ျပထား တာမို႔ ကေလးဟာလည္း မိဘေတြ လိမ္တဲ့ ပံုစံအတိုင္း လိုက္လိမ္ေတာ့တာ ပါပဲ။

- ညဘက္ ဂိမ္းေတြ ကစားေနလို႔ အိမ္စာ မၿပီးတာ ကို “ သား ညက ဗိုက္ေအာင့္ ေနလို႔ အိမ္စာေတြ မလုပ္ခဲ့တာပါ ” လို႔ ဆရာမကို လိမ္ေျပာတာမ်ိဳးေတြပါပဲ။

၂။ ကိုယ့္ရဲ႕အတၱနဲ႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္
ကာကြယ္မႈ အတြက္ လိမ္ေျပာျခင္း
•••••••••••••••••••••••••••••••••

- ဒီ လိမ္ေျပာနည္း ကလည္း ကေလးေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ေျပာေလ့ရွိတဲ့ လိမ္ေျပာနည္း တစ္မ်ိဳးပါ။

- ကိုယ့္ရဲ႕ အတန္းထဲက သူငယ္ခ်င္း က ဂါဝန္လွလွေလး ဝတ္လာတာမ်ိဳး ေတြ႔တဲ့အခါမွာ

“ ငါ့မွာလည္း ဒီလို ဂါဝန္မ်ိဳး ရွိတယ္ ” ဆိုၿပီးေတာ့ လိမ္ေျပာတာမ်ိဳးပါပဲ။

- သူငယ္ခ်င္းက ကမ္းေျခကို အပန္းေျဖသြားတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာျပတဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း ငါတို႔လည္း

ဒီေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ိဳးက်ရင္ ကမ္းေျခ သြားမွာလို႔ မခံခ်င္စိတ္နဲ႔ ကေလးတို႔ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။

- ဒီလိုမ်ိဳး မခံခ်င္စိတ္နဲ႔ လိမ္ညာေျပာတာကို မိဘမ်ား ေတြ႔တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ကေလးရဲ႕ လိုအပ္မွဳ ေတြကို ကိုယ့္ရဲ႕ ဝင္ေငြက လိုက္ၿပီးေတာ့ မျဖည့္ဆည္း ေပးႏိုင္လို႔ ကေလး ဒီလို ေျပာတာပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ အမွဳမဲ့ အမွတ္မဲ့ မေနရပါဘူး။

“ သမီးေရ ၊ သမီးကို ေမေမတို႔က ေခ်ာင္းသာေတာ့ လိုက္မပို႔ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေမေမက သမီးကို ကစားကြင္း လိုက္ပို႔ေပးမယ္။ ေနာက္တခါ သူငယ္ခ်င္းေတြကို အဲဒီလိုမ်ိဳး ညာ မေျပာရဘူး ” ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ ကေလး နားလည္ေအာင္ ေျပာျပရပါမယ္။

၃။ အတို႔အေထာင္သေဘာမ်ိဳး
ဆန္တဲ့ လိမ္ေျပာနည္း
•••••••••••••••••••••••••••••

- ဒီလိမ္ေျပာနည္းကို ကေလးကြ်မ္းက်င္သူ စိတ္ပညာရွင္မ်ားက လိမ္နည္း တစ္နည္းရယ္လို႔ သတ္မွတ္ ထားေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာေတာ့ ဒါကို လိမ္တယ္လို႔ ေတာင္မွ မထင္တတ္ ၾကပါဘူး။

- ဥပမာအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ မီးမီးက ပထမအစမ္း စာေမးပြဲမွာ အတန္းထဲမွာ ပထမ ရလာပါတယ္။

- မီးမီးက စာေတာ္တဲ့သူမို႔ အၿမဲတမ္း ပထမ ရေနက်ပါ။

- မီးမီး အစ္ကို ကေတာ့ အဆင့္ ၉ ရလာ ပါတယ္။

- မီးမီးအစ္ကိုက စာညံ့သူမို႔ မီးမီးအစ္ကို အဆင့္ ၉ ရလာတာကို အားလံုးက ဝိုင္းခ်ီးက်ဴးၾကပါတယ္။

- မီးမီး ကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ ပထမ ရလို႔ မခ်ီးက်ဴး ပါဘူး။

- အဲဒီ အခါမွာ မီးမီးက “ ဘြားဘြား သိလား။ ဘြားဘြား ကိုေလ ကိုကိုက ေျပာတယ္။ ဗ်စ္ေတာက္ ဗ်စ္ေတာက္နဲ႔ တစ္ခ်ိန္လံုး ဆူေနတဲ့ အဘြားႀကီးလို႔ ေျပာတယ္ ” ဆိုၿပီးေတာ့ ဝင္ေျပာေတာ့ တာ ပါပဲ။

- အတို ႔အေထာင္ ဝင္လုပ္တာေပါ့။

- စာေမးပြဲ အေၾကာင္း ေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုကို အဆူခံရ ေအာင္လို႔ မီးမီးက အတို ႔အေထာင္ ဝင္လုပ္တာပါ။

- ကိုကို တကယ္ ေျပာတာက ဘြားဘြားက သိပ္ဆူတာပဲ၊ စိတ္ညစ္တယ္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ေျပာတာကို မီးမီးက ကိုကို ေျပာတာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ အပိုေလးေတြပါ ထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာလိုက္တာမ်ိဳးကို ေျပာတာပါ။

- ဒီလို အက်င့္စ႐ိုက္မ်ိဳးကို လက္မခံ ရပါဘူး။

- ခ်က္ခ်င္း အေရးယူရ ပါမယ္။

- မီးမီးကို ဒီလိုေျပာတာ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကိုကို႔ အတြက္ေရာ၊ ဘြားဘြား အတြက္ေရာ ဘယ္သူ႔ အတြက္မွ မေကာင္းတဲ့ ဒီစကားမ်ိဳးကို သယ္ေဆာင္ မလာသင့္ဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း၊ ကိုကို မေျပာတဲ့ အပိုေတြကိုပါ ထည့္ေျပာတာမ်ိဳးကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ မေကာင္းဘူး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို တစ္ခါတည္း သင္ၾကားရပါမယ္။

- ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ အေဖနဲ႔ အေမ မတည့္ရင္၊ အေမနဲ႔ အေဒၚေတြ အဘြားေတြနဲ႔ မတည့္ရင္ သား၊ သမီးမ်ား ကို စကား အပို႔အယူ လုပ္ခိုင္း တတ္ၾက ပါတယ္။

- အဲဒီလို အပို႔အယူ လုပ္တာကိုပဲ မိဘ ကလည္း လက္သင့္ခံၿပီးေတာ့ နားေထာင္ တတ္ၾက ပါတယ္။

- တကယ္ေတာ့ ဒီလို စကား အသယ္အပို႔၊ အပို႔အယူ လုပ္တဲ့အက်င့္မ်ိဳးဟာ လူ႔ေလာက အသိုင္းအဝိုင္း အတြက္ အင္မတန္မွ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ အက်င့္ စ႐ိုက္ဆိုးမ်ိဳး ပါပဲ။

- ဒီလို အက်င့္ဆိုးမ်ိဳးကို ႀကီးတဲ့အထိ မသယ္ေဆာင္လာေစဖို႔ အတြက္ ကေလးတို႔ကို ငယ္ငယ္ ကတည္းက သင္ၾကားထားေပးရမွာပါ။

- ေနာက္တခုက ကေလး လိမ္တာကို မိလို႔ ကေလးကို ဆံုးမတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာလည္း

- မင္းက လူလိမ္ပဲ ဆိုတဲ့ အသံုးမ်ိဳးကို ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးရပါဘူး။

- ကေလးရဲ႕ လိမ္တဲ့ အျပဳမူကိုပဲ မႀကိဳက္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာရပါမယ္။

- အခု လိမ္လိုက္တဲ့ အတြက္ သူဟာ တစ္သက္လံုး လိမ္ေတာ့မယ့္ လူလိမ္ႀကီး လံုးလံုး ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ကေလးတို႔ စိတ္ထဲမွာ ထင္ျမင္ ဝမ္းနည္း သြားေလာက္ေအာင္ အထိ မေျပာဆိုရ ပါဘူး။

- ကေလးတို႔ လိမ္တယ္ ညာတယ္ ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ အမ်ားဆံုး သက္ဆိုင္ ပါတယ္။

- လိမ္တတ္၊ ညာတတ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းဝိုင္းမွာ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ကေလး တစ္ေယာက္ဟာ ႐ိုးသား ေျဖာင့္မတ္ဖို႔နဲ႔ မလိမ္တတ္ မညာတတ္တဲ့ ကေလး တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။

- ကေလးမ်ားဟာ ေရျမႇဳပ္နဲ႔ တူပါတယ္။

- သူတို႔ ပတ္ဝန္းက်င္က ျမင္သမွ်၊ ေတြ႔သမွ် အားလံုးကို အတုခိုး လိုက္လုပ္ တတ္ၾက တာမ်ိဳးပါပဲ။

- ကေလး တို႔ကို မလိမ္ညာတတ္ေစဖို႔၊ ႐ိုးသား ေျဖာင့္မတ္ေစဖို႔ အတြက္ အေကာင္းဆံုးကေတာ့

- ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူႀကီးေတြ အေနနဲ႔ ကေလးေရွ႕မွာ မလိမ္ညာမိ ေစဖို႔နဲ႔၊

- ကေလး တို႔ကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ မအုပ္ခ်ဳပ္မိေစဖို႔ ပါပဲ။

- ဒါဆိုရင္ျဖင့္ လိမ္ေျပာရမွာကို ရွက္တတ္တဲ့၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္စြာ ေျပာဆို ေနထိုင္တတ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းႀကီးတစ္ရပ္ အနာဂတ္မွာ ေပၚလာႏိုင္မွာပါ။ ။

Irrawaddy
Credit to Search Myanmar
Tin Tun Oo မွ ျပန္လည္ကူးယူသည္။