ပရဟိတအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ယေန႔ေခတ္တြင္ “ပရဟိတ”ဟူေသာစကားလုံးေ၀ါဟာရကုိ ေနရာမ်ားစြာတြင္အသုံးၿပဳေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ မည္သုိ႔ေသာလုပ္ငန္း မ်ဳိးသည္ ပရဟိတအစစ္အမွန္ၿဖစ္သည္ႏွင့္၊ ပရဟိတေ၀ါဟာရ၏ မူလရင္းၿမစ္အဓိပၸါယ္ကို စာဖတ္သူသုိ႔တင္ၿပေဆြးေႏြးလုိက္ရပါသည္၊၊

ၿမန္မာစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈသည္ ဗုဒၶဘာသာကိုအေၿခၿပဳထားသည့္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာ၏မူလစာေပ ၿဖစ္သည့္ ပါဠိစာေပမွ ေ၀ါဟာရစကားလုံး မ်ားစြာကို ေန႔စဥ္ဘ၀လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ အသုံးၿပဳထားသည္ ကို ေတြ႔ရႏုိင္ပါသည္၊၊

“ပရဟိတ”ဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ မူလအားၿဖင့္ ပါဠိစာေပေ၀ါဟာရတစ္ခုၿဖစ္သည္၊၊ သုိ႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္တုိ႔သည္္ ၿမန္မာေ၀ါဟာရကိုထက္ ပါဠိစကားလုံးကိုပုိ၍ႏွစ္သက္စြာအသုံးၿပဳခဲ့ၾကရာမွ“ပရဟိတ”ဟုၾကားလိုက္လ်င္ ‘အမ်ားအက်ဳိးၿပဳလုပ္ငန္း’ဟူ၍ ကေလးသူငယ္မ်ားအထိပင္ နားလည္သေဘာ ေပါက္လာခဲ့ၾကသည္၊၊

ပါဠိေ၀ါဟာရစကားလုံးမ်ားကို ၿမန္မာတုိ႔ကသာအေလးအနက္တန္ဖုိးထားၿပီး ေန႔စဥ္သုံးစကားမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း၍ ေၿပာဆုိၾကသည္ဟု အထင္ရွိခဲ့ဖူးသည္၊၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ေရာက္ေသာအခါတြင္မွ ၿမန္ မာတုိ႔ထက္ သီရိလကၤာလူမ်ဳိးတုိ႔က ပါဠိစာေပေ၀ါဟာရမ်ားကိုပိုမုိ၍ႏွစ္သစ္ၿပီး၊ အေလးအနက္ထား အသုံးၿပဳသည္ကို သတိၿပဳမိေတာ့သည္၊၊

သုိ႔ေသာ္ သီရိလကၤာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ ပါဠိေ၀ါဟာရမ်ားကိုအသုံးၿပဳရာတြင္ ၿမန္မာတုိ႔ကဲ့သုိ႔စကားလုံး တုိက္ရိုက္အသုံးမၿပဳဘဲ ေဒသအသံထြက္ မ်ားႏွင့္ေရာေႏွာၿပီး အသုံးၿပဳၾကေလသည္၊၊ ဥပမာ ၿမန္မာတုိ႔ သည္ တစ္စုံတစ္ခုေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ဆင္မေၿပၿဖစ္လ်င္ “ဒုကၡ,ဒုကၡ”ဟုဆုိၾက သည္၊၊ သီရိ လကၤာတုိ႔ကမူ“ဒုကၡဳိက္,ဒုကၡဳိက္”ဟု ဆုိၾကေလသည္၊၊

ပါဠိစကားလုံးေ၀ါဟာရအားၿဖင့္ “တစ္နံပတ္=ဧက”ကို ‘ဧကုိက္’၊ “ႏွစ္နံပတ္=ေဒြ”ကို ‘ေဒကိုက္’၊ “သုံးနံပတ္=ေတ”ကို ‘တူႏုိက္’စသည္အားၿဖင့္ ဂဏန္းေ၀ါဟာရမ်ားတြင္လည္း ပါဠိေ၀ါဟာရကိုပင္ ေဒသသံေရာလ်က္ အသုံးၿပဳၾကေလသည္၊၊

ထုိ႔ၿပင္ ထမင္းစားသည္ကို ပါဠိေ၀ါဟာရအားၿဖင့္ ‘ခါဒတိ’ဟု ေခၚသည္ကို သီရိလကၤာတုိ႔သည္ ထမင္း စားရန္ေၿပာေသာအခါ ‘ခါန၀’ဟု၄င္း၊ ေရေသာက္သည္ကို‘ေဘာန၀’ဟု၄င္း၊ အိပ္သည္ကို‘နိတိ’ဟု၄င္း၊ သြားသည္ကို‘ယာန၀’၊ လာသည္ကို‘ဧန၀’ဟု၄င္း၊ ပါဠိစကားလုံးမ်ား ကိုခ်ည္း အသုံးၿပဳထားၾကသည္ကို ေလ့လာရသည္၊၊

လူနာမည္မ်ားကိုလည္း ပါဠိလိုအမည္မွည့္ေခၚၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္၊၊ ၿမန္မာတုိ႔သည္ ပါဠိစကားလုံး ဆုိလ်င္ ဘုရားစကားေတာ္မ်ားၿဖစ္သည္ဟု တခ်ဳိ႔ေ၀ါဟာရမ်ားကို မသုံးရဲၾကေပ၊၊ သီရိလကၤာတုိ႔ကမူ ပါဠိစကားလုံးတုိင္းကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့အသုံးၿပဳၾကေလသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတြင္ကပ္ေနသည့္ အရက္သမားကပၸိယၾကီး၏ အမည္ သည္ “တဏွကၤရ”ဟူ၍မွည့္ထားပါသည္၊၊ ၿမန္မာစာသင္သားသံဃာေတာ္တုိ႔ ဘုရားဖူးႏွင့္ဟုိဟုိသည္ သည္သြားရာတြင္ အသုံးၿပဳငွားရန္းသည့္ကားသမားေလး၏အမည္သည္ “ဇနက”ဟူ၍ေခၚပါသည္၊၊

အၿခား “သိဒၶတၳ”ဟူ၍နာမည္မွည့္ထားသူ၊ “ရာဟုလ”အမည္မွည့္ထားသူမ်ားကိုလည္းေတြ႔ရသည္၊၊ ထုိအမည္မ်ားအားလုံးပင္ ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူ ဘုရားအမည္ႏွင့္ ရဟႏၱာသာ၀ကၾကီးမ်ား၏အမည္မ်ားၿဖစ္ပါ သည္၊၊ အမ်ဳိးသၼီးအမည္မ်ားသည္လည္း ပါဠိအမည္မ်ားၿဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာ ဘာသာေဗဒပညာရွင္တုိ႔၏အဆုိအရ သီရိလကၤာ၏ေန႔စဥ္သုံးေ၀ါဟာရစကားလုံးတစ္ရာမွ ရွစ္ဆယ္ရာခုိင္ႏႈံးသည္ ပါဠိသက ္ေ၀ါဟာရမ်ားခ်ည္းသာၿဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္၊၊ က်န္ႏွစ္ဆယ္ရာ ခုိင္ႏႈံးသည္ “တမီးလ္”ႏွင့္၊ “သကၠတ”ေ၀ါဟာရမ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရပါသည္၊၊

သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ားအရ ၿမန္မာတုိ႔သည္ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကို သီရိလကၤာမ်ားအထံမွ ရရွိထားသည္ၿဖစ္ရကား သီရိလကၤာ လူမ်ဳိးတုိ႔၏အတုကိုလိုက္၍ ပါဠိေ၀ါဟာရစကားလုံးမ်ားကို အေလး ထားၿပီး၊ အသုံးၿပဳခဲ့ၾကဟန္ရွိေၾကာင္း အကဲခပ္ရပါသည္၊၊

“အလင္းစက္အရွင္”ႏွင့္ခင္မင္သည့္ သီရိလကၤာလွပ်ဳိၿဖဴေလး၏အမည္သည္ “အဘယရတနာ”ဟုေခၚ ပါသည္၊၊ ပုဂံရာဇ၀င္အဆုိအရ ၿမန္မာတုိ႔ ခ်စ္မၿငီးသည့္ “က်န္စစ္သားမင္းၾကီး”တြင္ မိဖုရားအေခ်ာအလွ ေလးေယာက္မွ်ရွိသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

အၾကီးဆုံးမိဗုရားေခါင္ၾကီးကို“အပါယ္ရတနာ”ဟု ေခၚပါသည္၊၊ ၿမန္မာသမုိင္းပညာရွင္တစ္ဦးမွ“အပါယ္ ရတနာမိဗုရားၾကီး”ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿမဳပ္ကြယ္ေနသည့္သမုိင္းအခ်က္အလက္တစ္ခုကို ေဆြးေႏြးထား သည္ကို မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္တြင္ဖတ္ရဖူးပါသည္၊၊

အပါယ္ရတနာသည္ ၿမန္မာလူမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံဟုယၡဳအခါေခၚသည့္၊ ေရွးေခတ္အေခၚ “တမၺဒီပ”ႏုိင္ငံေတာ္မွ သီရိလကၤာတုိ႔ အေခၚအားၿဖင့္ “ရာမညဘုရင္-က်င္စြတ္သား”အားဆက္သထား သည့္“တမၺဒီပ”လွပ်ဳိၿဖဴတစ္ပါးသာၿဖစ္ေၾကာင္း၊ အမည္စင္စစ္မွာ “အဘယရတနာ” ဟုေခၚတြင္ ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ၿပထားပါသည္၊၊

အေၾကာင္းၿပခ်က္အေနအားၿဖင့္ အကုသိုလ္မ်ားသၿဖင့္ က်ေရာက္ခံစားရမည့္အပါယ္ေလးမ်ဳိးကို မည္ သူကမွ“ရတနာ”တပ္၍ ေခၚဆုိမည္ မဟုတ္ဘဲ၊ “အဘယရတနာ”ဟူေသာအမည္ကသာ ေခတ္မ်ားစြာ ေၿပာင္းလဲၿပီး၊ သဒၵေဗဒပုိင္းဆုိင္ရာအသံေၿပာင္းလဲရာမွ “အဘယ္ရတနာ” (သုိ႔မဟုတ္)“အပါယ္ရတ နာ”ဟုေခၚတြင္ခဲ့ၾကဟန္ရွိေၾကာင္း ဆုိပါသည္၊၊

သမုိင္းေၾကာင္းအရ အေနာ္ရထာေခတ္တြင္ သီရိလကၤာတုိ႔သည္ ၿမန္မာတုိ႔အထံမွစစ္ေရးအကူအညီ မ်ားစြာကို အကူအညီေတာင္းခဲ့ ရေသာေၾကာင့္၄င္း၊ ေရွးေခတ္ဘုရင္မ်ားသည္သၼီးဆက္သ၍ အင္အား ၾကီးသည့္ တုိင္းၿခားဘုရင္မ်ားကုိမိတ္ဖဲြ႔ေသာ အစဥ္အလာရွိခဲ့ ေသာေၾကာင့္၄င္း ၿဖစ္ႏုိင္ေၿခရွိသည္ဟု ဆုိပါသည္၊၊

ပါဠိေ၀ါဟာရမ်ားကို ေန႔စဥ္သုံးစကားတြင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံႏွင့္ၿမန္မာႏုိင္ငံတုိ႔ အသုံးၿပဳၾကပုံၿခင္းတူပုံကို ထင္သာသည့္ အေၾကာင္းကို တင္ၿပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊၊

“အမ်ားအက်ဳိးၿပဳလုပ္ငန္း”ဟု ၿမန္မာလုိအသုံးၿပဳလ်င္ၿပည့္စုံေနပါလ်က္ႏွင့္ “ပရဟိတ”ဟူ၍ပါဠိေ၀ါဟာ ရကုိအသုံးၿပဳလိုက္သၿဖင့္ ပို၍ၿမင့္ၿမတ္သည့္လုပ္ငန္းတစ္ခု၊ ေလးနက္သည့္အလုပ္တစ္ခုဟူ၍ ၿမန္မာ လူမ်ဳိးတုိ႔ယူဆၾကီး “ပရဟိတ”နာမည္တပ္၍ အသင္းၾကီးအသင္းငယ္မ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ လုပ္ငန္း မ်ားကို ေခၚဆုိေလ့ရွိၾကပါသည္၊၊

စာဖတ္ေလ့လာၾကသူမ်ားအထဲတြင္ ပရဟိတလုပ္ေနသူမ်ားစြာပင္ရွိ ေၾကာင္း သိရပါသည္၊၊ မည္သုိ႔ေသာအလုပ္ကို ပရဟိတဟူ၍ေခၚေၾကာင္းႏွင့္၊ ပရဟိတလုပ္လုိသူ တစ္ေယာက္တြင္ ရွိရမည့္စိတ္ဓာတ္ႏွင့္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကုိေမးၾကသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္၊၊

အရွင္အေနၿဖင့္ “ပရဟိတ”အေၾကာင္းကို ပါဠိစာေပတြင္ေဖာ္ၿပထားသည့္အတုိင္း အေသးစိတ္တင္ၿပ ေဆြးေႏြးပါမည္၊၊ “ပရဟိတ” ပါဠိေ၀ါဟာရကိုနားလည္ရန္အတြက္ “အတၱဟိတ”ေ၀ါဟာရႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္၍ ေလ့လာရပါမည္၊၊

အတၱဟိတပုဒ္ကို“ကုိယ္က်ဳိး”ဟူ၍ ေလ့လာရပါသည္၊၊ ပရဟိတပုဒ္ကုိ“အၿခားသူ၏အက်ဳိး”ဟူ၍ မူရင္း ပါဠိပုဒ္၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ၿဖင့္ သိရပါသည္၊၊ စကားလုံး၏ရင္းၿမစ္ကိုေလ့လာၾကည့္လ်င္ “အတၱ ဟိတ”ကုိ မိမိ၏ကိုယ္က်ဳိးၿပဳလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟုဆုိလိုေၾကာင္း သိရပါသည္၊၊

(အဂၤလိပ္လို အတၱဟိတကို Self Welfare, ပရဟိတကုိ Social Welfareဟု ဘာသာၿပန္ႏုိင္ပါသည္၊၊ တခ်ဳိ႔ပါဠိစကားလုံးမ်ားကို အဂၤလိပ္လုိဘာသာၿပန္လိုက္လ်င္ ပို၍နားလည္ရလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ အဂၤ လိပ္လုိမွတ္လုိသူမ်ား မွတ္သားႏုိင္ပါသည္၊၊)

“ပရဟိတ”ဟူသည္မွာ အမ်ားအက်ဳိးၿပဳလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟူ၍ ေယဘုယ်အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာရပါသည္၊၊

ပရဟိတအေၾကာင္းကို ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သင္ၿပထားသည့္ ေဟာေၿပာပို႔ခ်ခ်က္မ်ားအတုိင္းမေလ့လာမွီ “လူတစ္ေယာက္၏ဘ၀တြင္ အတၱဟိတႏွင့္ ပရဟိတမည္သည္က ပို၍အေရးပါေၾကာင္းကုိသုံးသပ္ရန္ အထူးလိုအပ္ပါသည္၊၊”

သကၠတက်မ္းမ်ားတြင္ လူတစ္ေယာက္၏ဘ၀အတြက္ အတၱဟိတသည္ပို၍အေရးပါေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ၿပ ထားသည္ကို ေလ့လာရပါသည္၊၊ အတၱဟိတကုိၿပည့္စုံလုံေလာက္သည္အထိ က်ဳိးစားၿဖည့္ဆည္းၿပီးမွ ပရဟိတကိုလုပ္သင့္ေၾကာင္း ဆုိထားပါသည္၊၊

ပါဠိစာေပတြင္ ထိုကဲ့သုိ႔ေဖာ္ၿပခ်က္တစ္စုံတစ္ရာကိုမေတြ႔ရေသာ္လည္း အတၱဟိတကုိၿပည့္စုံေစရန္ မၿဖည့္ဆည္းဘဲ ပရဟိတကိုလုပ္သူထက္၊ အတၱဟိတကိုေအာင္ၿမင္တုိးတက္ရန္က်ဳိးစားသူကသာ ပုိ၍ၿမင့္ၿမတ္သည္ဟု ေဖာ္ၿပထားသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္၊၊

အႏွစ္ခ်ဳပ္ေဆြးေႏြးရလ်င္ အတၱဟိတကိုခုိင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္က်ဳိးစားၿပီးမွသာ ပရဟိတကိုက်ဳိး စားသင့္သည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္၊၊ အေၾကာင္းမွာ “အတၱဟိတ(ေခၚ)ကုိယ္တုိင္တြင္ၿပည့္စုံမႈမရွိဘဲ၊ ပရဟိတကိုေၿခလွမ္းမိလ်င္ ထုိပရဟိတအထဲမွ ကိုယ္က်ဳိးရွာမိတတ္ေသာေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊”

မွန္ပါသည္၊၊ မ်ားစြာေသာပရဟိတအဖြဲ႔အစည္းၾကီးမ်ားတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ကိုယ္က်ဳိးရွာမိၾကရာမွ ၿပႆနာမ်ားစြာၿဖစ္ေပၚၿပီး အဖြဲ႔အစည္း ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားပ်က္ၿပားရုံမွ်မက၊ အဖြဲ႔ပ်က္ၿပားၾကသည္အထိၿပႆနာ ၾကီးမ်ားၿဖစ္ေလ့ရွိၾကသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊

ကမၻာေလာကအတြင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသမွ်ပရဟိတပါရမီရွင္မ်ားအထဲတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ စံနမူနာ ၿပဳရန္အေကာင္းဆုံး ပရဟိတသမားၿဖစ္ေၾကာင္း ဆုိၾကပါသည္၊၊ ဗုဒၶ၀င္က်မ္းမ်ားကုိ စနစ္တက်ေလ့ လာၾကည့္လ်င္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္လည္း အတၱဟိတကို အေကာင္းဆုံ းၿပည့္စုံသည္အထိ ၿဖည့္ဆည္း က်ဳိးစားၿပီးမွ အဆုံးစြန္ေအာင္ၿမင္သည့္ပရဟိတလုပ္ငန္းကို ၿပဳလုပ္သြားသူၿဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္၊၊

အထက္ပါေဆြးေႏြးတင္ၿပခ်က္ႏွင့္ သာဓကမ်ားကိုသုံးသပ္၍ တိက်သည့္အေၿဖကုိထုတ္ၾကည့္လ်င္ လူတစ္ေယာက္၏ဘ၀တြင္ အတၱဟိတ(ေခၚ)မိမိဘ၀ၿပည့္စုံမႈကုိ ဦးစြာအေလးထားၿပီး၊ က်ဳိးစားၿဖည့္ ဆည္းသင့္ေၾကာင္း မွတ္သားရပါမည္၊၊

မိမိဘ၀တြင္ အေၿခခံလုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ခုိင္မာၿပည့္စုံသည္အထိက်ဳိးစားၿပီးမွသာ ပရဟိတလုပ္သင့္ ေၾကာင္းႏွင့္၊ သုိ႔မွသာလ်င္ ေအာင္ၿမင္ၿပီး၊ အမ်ားေလးစားအတုယူအားက်ရေလာက္သည့္ ေၿဖာင့္မတ္ မွန္ကန္တိက်ေသာ ပရဟိတသမားေကာင္းတစ္ေယာက္ၿဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ၿပလုိက္ရပါ သည္၊၊

ပရဟိတႏွင့္ဆက္စပ္၍ မူလေ၀ါဟာရမ်ားတည္ရွိရာ ပါဠိစာေပက်မ္းစာမ်ားတြင္ ေအာက္တြင္ေဆြးေႏြး တင္ၿပထားသည့္အတုိင္း ေတြ႔ရပါသည္၊၊

ကမၻာေလာကတြင္ လူအမ်ဳိးအစား(၄)မ်ဳိးရွိသည္ဟု “အတၱဟိတသုတ္”တြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ အတၱဟိတသုတ္တြင္ အက်ဥ္းမွ် ေဖာ္ၿပထားသည္ကုိ “ရာဂ၀ိနယသုတ္”ႏွင့္အၿခားသုတ္ေပါင္းမ်ားစြာတြင္ အေသးစိတ္အက်ယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္ကို ေလ့လာရပါသည္၊၊

“လူ(၄)မ်ဳိး”

(၁) ကုိယ္က်ဳိးတစ္ခုတည္းကုိသာၿပဳလုပ္သူ၊ (အတၱဟိတသမား)

(၂) အၿခားသူ၍၏အက်ဳိးကိုသာၿပဳလုပ္သူ၊ (ပရဟိတသမား)

(၃) ကိုယ္က်ဳိးလည္းမၿပဳလုပ္၊ အမ်ားအက်ဳိးလည္းမၿပဳသူ၊ (လူမုိက္)

(၄) ကိုယ္က်ဳိးၿပဳလုပ္၍၊ အမ်ားအက်ဳိးလည္းၿပဳသူ၊ (လူလိမၼာ)

လူအမ်ဳိးအစား(၄)မ်ဳိးတြင္ ပရဟိတတစ္ခုတည္းကုိသာၿပဳသူသည္ ၿမတ္သည္ဟုဆုိပါသည္၊၊ အတၱဟိ တတစ္ခုတည္းကိုၿပဳလုပ္သူသည္ ပရဟိတသီးသန္႔ၿပဳသူထက္ပုိ၍ ၿမတ္သည္ဟုဆိုပါသည္၊၊

အတၱဟိတလည္း မၿပဳလုပ္၊ ပရဟိတလည္းမၿပဳလုပ္သူသည္ ယုတ္မာသူ၊ လူမုိက္ဟုေခၚဆိုရၿပီး၊ အစြန္းႏွစ္ဘက္တြင္မီးေတာက္ေနၿပီး၊ အလည္တြင္မစင္ေပက်ံေနသည့္ တုတ္ေၿခာင္းႏွင့္တူသည္ဟု ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊

အတၱဟိတကိုၿပည့္စုံေစၿပီး၊ပရဟိတကုိၿပဳသူသည္ လူေလးမ်ဳိးတုိ႔တြင္ အသာဆုံးအၿမတ္ဆုံးလူမ်ဳိးၿဖစ္ သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္၊၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရဟိတလုပ္ငန္းတြင္ စိတ္၀င္စား သည့္ စာဖတ္သူမ်ား သင့္ေတာ္သည့္ေရြးခ်ယ္မႈကို ၿပဳႏုိင္ၿပီဟုယူဆပါသည္၊၊

မူလပါဠိစာေပတစ္ရပ္လုံးတြင္ အသုံးၿပဳေဖာ္ၿပထားသည့္ “ပရဟိတ”စကားလုံးသည္ နယ္ပယ္မ်ားစြာ က်ယ္၀န္းသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊ ဗုဒၶအဘိဓမၼာတြင္ “ငါ”ႏွင့္ “အၿခားသူ”ဟူ၍မရွိဘဲ ခႏၶာငါးမ်ဳိးတုိ႔ အခ်ဳိးက် ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထားသည္ကုိ “လူ”ဟူ၍ေခၚဆုိသည္ၿဖစ္ရကား မိမိကုိယ္တုိင္ထမင္းဆာ သၿဖင့္ ထမင္းစားသည္ကိုပင္ ပရဟိတဟူ၍ေခၚႏုိင္ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္၊၊

အၿခားေသာ မိမိဘ၀ၿပည့္စုံမႈအတြက္ ပညာသင္ယူၿခင္း၊ စီးပြားရွာေဖြၿခင္း၊ မိသားစုကုိၿပဳစုလုပ္ေကြ်း ၿခင္းမ်ားကို ပရဟိတဟူ၍ေခၚဆုိႏုိင္ေၾကာင္းကို သိသာလွပါေတာ့သည္၊၊ အဂၤလိပ္စာေပတြင္ Charity Begins at Home.ဟုဆုိပါသည္၊၊ “ဒါနဆုိတာ မိမိအိမ္မွစတင္ၿပဳလုပ္ရသည္ဟု ဆုိလိုပါသည္၊၊”

ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရဟိတဟူသည္မွာ အဖြဲ႔အစည္းၾကီးမ်ားတည္ေထာင္၍ ဆုိင္းဘုတ္နာမည္ၾကီးၾကီးမ်ားခ်ိပ္ ဆြဲၿပီးလုပ္ကိုင္မွ မဟုတ္ေပ၊ မိမိဘ၀အတြက္ ၿပည့္စုံေအာင္က်ဳိးစားၿခင္းမ်ား၊ မိသားစုကိုလုပ္ေကြ်းၿခင္း မ်ားအားလုံးပင္ ပရဟိတနယ္ပယ္တြင္ ပါ၀င္ေလသည္၊၊

ထုိ႔ထက္ပုိ၍အစြမ္းရွိခဲ့ပါလ်င္ လူသားအက်ဳိးၿပဳလုပ္ငန္းမ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ပညာေရးေထာက္ပံ့မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ဘာသာေရးအလွဴဒါနလုပ္ငန္းမ်ား၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာင့္မႈလုပ္ ငန္းမ်ားတြင္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္၍လုပ္ကိုင္ႏုိင္သူၿဖစ္ပါမူ အတုိင္းထက္အလြန္ေလာက တာ၀န္ ေက်ပြန္သူ၊ လူလိမၼာဟူ၍ ေခၚဆုိထုိက္ပါေတာ့သည္၊၊

ဤတြင္ ပရဟိတအေၾကာင္း ေလ့လာတင္ၿပခ်က္စာတမ္းသည္ အတုိင္းအတာတစ္ခုမွ်ၿပည့္စုံၿပီဟု ယူဆပါသည္၊၊ အလင္းစက္အရွင္၏ အၿမင္ကိုတင္ၿပပါပါမူ လူတုိင္းလူတုိင္းသည္ မိမိဘ၀ၿပည့္စုံမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ က်ဳိးစားသင့္လွပါသည္၊၊

က်ဳိးစားေအာင္ၿမင္ၿပီးမွသာလ်င္ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ေလာကအက်ဳိးအမ်ားအက်ဳိး စြမ္းအားရွိသမွ်ၿပဳလုပ္ သင့္သည္ဟု ယူဆပါသည္၊၊ ထုိသုိ႔မဟုတ္မူဘဲ ပညာေရးတစ္ပုိင္းတစ၊ စီးပြားေရးတစ္ပုိင္းတစမွ်ႏွင့္ ဘ၀တြင္ေယာင္၀ါး၀ါးၿဖင့္အဆုံးမသတ္သင့္ဟု ၿမင္ပါသည္၊၊

“အလင္းစက္”ေရးသားသမွ်စာတမ္းမ်ားသည္ ပညာရပ္သုေတသနဆန္စြာ ပညာေရးရႈေဒါင့္ၿဖင့္ခ်ည္း ကပ္တင္ၿပသည့္အတြက္ ဘာသာေရးႏွင့္ ဘာသာေရးစာေပမ်ားအေပၚတြင္ ရုိးရာအစြဲရွိသူမ်ားအေန ၿဖင့္ ၾကမ္းရွသည့္ေရးသားဟန္မ်ားအၿဖစ္ ၿမင္ရတတ္ပါသည္၊၊

ထုိ႔အၿပင္ ေရးသားမႈတြင္ အမွားၿပဳၿပင္ဖြယ္ရာမ်ားႏွင့္၊ မူလစာေပ၏အာေဘာ္ႏွင့္လြဲေခ်ာ္သည့္ေရးသား ခ်က္မ်ားေတြ႔ရွိလ်င္ အၾကံၿပဳေဆြး ေႏြးၾကဖုိ႔ရုိးသားပြင့္လင္းစြာ ဖိတ္ေခၚအပ္ပါသည္၊၊

ဗုဒၶစာေပႏွင့္အေတြးအေခၚမ်ားကို ေလ့လာဖတ္ရႈၾကသူမ်ားအားလုံးတုိ႔သည္ ဗုဒၶစာေပၿဖင့္ မိမိတို႔၏ဘ၀ကို အလင္းေပးႏုိင္သူမ်ားၿဖစ္ၾကၿပီး၊ ကမၻာ့လူအမ်ားကိုလည္း စာေပအလင္း၊ ဘ၀အလင္းေပးႏုိင္သူမ်ားၿဖစ္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းေပးလ်က္စာတမ္းကို အဆုံးသတ္ လုိက္ရပါသည္၊၊ ၊၊

{က်မ္းညြန္း/ အဂုၤတၱရနိကာယ္၊ စတုကၠနိပါတ-ဆ၀ါလာတသုတ္၊ ခိပၸသႏၱိသုတ္၊ အတၱဟိတသုတ္၊ သိကၡာပဒသုတ္ႏွင့္၊၊ ပဥၥကနိပါတ-ပ.ဒု.တ.စ.ပဥၥမဟိတသုတ္၊၊ အဌကနိပါတ-မဟာနာမသုတ္၊ ဇီ၀ကသုတ္တုိ႔ကိုကုိးကားလ်က္ ဤစာတမ္းကိုေရးသားအပ္ပါသည္၊၊}

{စာၾကြင္း}

စာတမ္း၏အစပုိင္းတြင္ “ပရဟိတ”ဟူေသာစကားလုံးေ၀ါဟာရသည္ အနက္အဓိပၸါယ္က်ယ္ၿပန္႔သည္ ဟုဆုိခဲ့ပါသည္၊၊ ဆက္လက္၍ “ပရဟိတ”စကားလုံး၏ ေလးနက္က်ယ္ၿပန္႔သည့္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ မ်ားကို မူလက်မ္းမ်ားအတြင္ဖြင့္ဆုိထားသည့္အတုိင္း တင္ၿပလိုက္ပါသည္၊၊

ယၡဳအခါ “ပရဟိတ”ႏွင့္ဆက္စပ္၍ မူလသုတ္မ်ားတြင္ေဖာ္ၿပထားသည္ကို တင္ၿပေဆြးေႏြးပါမည္၊၊ ေဆြးေႏြးတင္ၿပပါ သုတ္မ်ားအားလုံးသည္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ သင္ၿပေဟာေၿပာထားသည့္ ပါဠိေတာ္ သုတ္မ်ား ၿဖစ္ပါသည္၊၊ (သုတၱ=သုတ္=story)

ရာဂ၀ိနယသုတ္တြင္ လူ(၄)မ်ဳိးႏွင့္ဆက္စပ္၍ ေအာက္ပါအတုိင္းဖြင့္ဆုိပါသည္၊၊

ကုိယ္တုိင္တပ္မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈကင္းေအာင္ က်ဳိးစားၿပီး၊ အၿခားသူတုိ႔အား တပ္မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈမ်ားမွ ကင္းေ၀းေအာင္ မတုိက္တြန္းသူသည္ အတၱဟိတကုိသာၿဖည့္ဆည္း သူဟု ေခၚပါသည္၊၊

ကိုယ္တုိင္တပ္မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈကင္းေအာင္က်ဳိးစားမႈမရွိဘဲ၊ အၿခားသူမ်ားအား တပ္ မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈကင္းသင့္ ေၾကာင္းတုိက္တြန္းသူမ်ဳိးကို ပရဟိတကိုၿဖည့္ဆည္းသူဟု ေခၚပါသည္၊၊

ကုိယ္တုိင္လည္း တပ္မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈကင္းေ၀းေစရန္မက်ဳိးစား၊ အၿခားသူမ်ားကို လည္း မတုိက္တြန္းေသာသူမ်ဳိးသည္ အတၱဟိတလည္းမရွိ၊ ပရဟိတကိုလည္းမၿပဳသူ ဟုေခၚပါသည္၊၊

ကုိယ္တုိင္ႏွင့္အၿခားသူမ်ားကိုပါ တပ္မက္မႈ၊ အမ်က္ထြက္မႈ၊ ေတြေ၀မႈမ်ားမွကင္းေ၀းေစရန္က်ဳိးစား တုိက္တြန္းသူမ်ဳိးကို ႏွစ္ဘက္လွအတၱဟိတ ႏွင့္ပရဟိတၿပည့္စုံသူဟု ေခၚဆုိပါသည္၊၊

ခိပၸနိသႏၱိသုတ္တြင္ ပရဟိတႏွင့္ဆက္စပ္၍ လူအမ်ဳိးအစား(၄)မ်ဳိးကုိ ေအာက္ပါအတုိင္းေဖာ္ၿပထား သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္၊၊

လူအခ်ဳိ႔သည္ အက်ဳိးႏွင့္အၿပစ္ကို နားလည္သည္၊ ပညာတတ္သည္၊ ကုိယ္က်င့္ေကာင္းသည္၊ သုိ႔ေသာ္ အေၿပာအဆုိမတတ္၊ အၿခားသူမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားကို မညြန္ၿပတတ္၊၊ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ လူမ်ဳိးမ်ားကုိ အတၱဟိတကုိၿဖည့္ဆည္းသူဟု ေခၚဆုိပါသည္၊၊

လူအခ်ဳိ႔သည္ အေၿပာအဆုိေကာင္းသည္၊ အၿခားသူမ်ား၏အက်ဳိးကို ညြန္ၿပတတ္သည္၊၊ သုိ႔ေသာ္ ကိုယ့္အတြက္ အက်ဳိးႏွင့္အၿပစ္ကို နားလည္မႈမရွိ၊ ပညာမတတ္၊ ကိုယ္က်င့္တရားမရွိ၊၊ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ လူမ်ဳိးမ်ားကို ပရဟိတကိုၿဖည့္ဆည္းသူဟု ေခၚပါသည္၊၊

လူအခ်ဳိ႔သည္ အက်ဳိးႏွင့္အၿပစ္ကို နားလည္မႈမရွိ၊ ပညာမတတ္၊ ကိုယ္က်င့္တရားမရွိ၊၊ ထုိ႔အၿပင္ အၿခားသူအေပၚတြင္လည္း အေၿပာအဆုိမတတ္၊ အက်ဳိးစီးပြားကိုမညြန္ၿပတတ္၊ ထုိသူမ်ဳိးသည္ အတၱ ဟိတႏွင့္ပရဟိတႏွစ္မ်ဳိးလုံး မရွိသူဟုေခၚပါသည္၊၊

လူအခ်ဳိ႔သည္ အက်ဳိးႏွင့္အၿပစ္ကုိ နားလည္သည္၊ ပညာတတ္သည္၊ ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းသည္၊၊ အၿခားသူမ်ားအေပၚတြင္ အေၿပာအဆုိလိမၼာပါးနပ္သည္၊ အက်ဳိးစီးပြားကို ညြန္ၿပတတ္သည္၊၊ ထုိကဲ့သို႔ ေသာလူမ်ဳိးကို ပရဟိတႏွင့္အတၱဟိတႏွစ္မ်ဳိးလုံးတြင္ ကြ်မ္းက်င္သူ ဟုဆုိပါသည္၊၊

သိကၡာပဒသုတ္တြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ပရဟိတႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ သင္ၿပခ်က္ကိုေအာက္ပါအတုိင္း ေလ့လာႏုိင္ပါသည္၊၊

ကုိယ္တုိင္ ငါးပါးသီလကိုေစာင့္ထိမ္းၿပီး၊ အၿခားသူမ်ားအားေစာင့္ထိမ္းရန္အတုိက္တြန္းသူကို အတၱ ဟိတကိုသာ က်င့္သုံးသူဟုေခၚပါသည္၊၊

ကိုယ္တုိင္က ငါးပါးသီလကိုေစာင့္ထိမ္းမႈမရွိဘဲ၊ အၿခားသူမ်ားအားေစာင့္ထိမ္းရန္ တုိက္တြန္းသူမ်ဳိးကို ပရဟိတကိုၿဖည့္ဆည္းသူဟု ေခၚပါသည္၊၊

ကိုယ္တုိင္လည္း သီလမရွိ၊ အၿခားသူမ်ားအားလည္း သီလရွိေစရန္တုိက္တြန္းမႈမရွိေသာသူမ်ဳိးသည္ အတၱဟိတႏွင့္ပရဟိတႏွစ္မ်ဳိးလုံး မရွိသူဟုဆုိပါသည္၊၊

ကိုယ္တုိင္ သီလေစာင့္ထိမ္းၿပီး အၿခားသူမ်ားအားလည္း ေစာင့္ထိမ္းရန္တုိက္တြန္းသူမ်ဳိးကို ပရဟိတ ႏွင့္အတၱဟိတႏွစ္မ်ဳိးလုံးၿပည့္စုံသူဟု ေခၚပါသည္၊၊

အၿခားေသာ ပရဟိတႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ သုတ္မ်ားစြာလည္းရွိပါေသးသည္၊၊ ပ.အဂၤုတၱရနိကာယ္တြင္ ပထမ.ဒု.တ.စ.ပဥၥမသုတ္တုိ႔တြင္ ေအာက္ပါအတုိင္းေလ့လာရပါသည္၊၊

သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ၀ိမုတၱိ၊ ၀ိမုတၱိညာဏဒႆနဟူေသာ တရားငါးမ်ဳိးတုိ႔ကုိ ကိုယ္တုိင္၏ဘ၀တြင္ ၿဖစ္ေပၚေအာင္ၿဖည့္ဆည္းသူကို အတၱဟိတၿပဳသူဟု ေခၚပါသည္၊၊ အၿခားသူ၏ဘ၀အတြက္ ၿဖည့္ဆည္း ေပးသူမ်ဳိးကို ပရဟိတလုပ္သူဟု ေခၚပါသည္၊၊

အတၳကနိပါတ၊ မဟာနာမသုတ္တြင္ မဟာနာမ္သာကီ၀င္မင္းၾကီးသည္ ၿမတ္စြာဘုရားအား အဘယ္သူသည္ အတၱဟိတကုိက်င့္သုံးမည္ပါသနည္း၊ မည္သူသည္ပရဟိတကိုက်င့္သုံးသူမည္ပါ သနည္းဟု ေမးသည္ကို ၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ တိက်စြာေၿဖၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္၊၊

အတၱဟိတ=ကုိယ္က်ဳိးတစ္ခုတည္းကို က်င့္သုံးသူ၊၊ ၊၊

(၁) ကိုယ္တုိင္ သဒၶါ သီလ၊ စာဂႏွင့္ၿပည့္စုံ၍ အၿခားသူကိုၿပည့္စုံေစရန္ မတုိက္တြန္းသူ၊

(၂) ကိုယ္တုိင္သံဃာကိုဖူးၿမင္လုိ၍၊ သူတစ္ပါးတုိ႔ဖူးၿမင္ခြင့္ရေစရန္အားမထုတ္သူ၊

(၃) ကိုယ္တုိင္သူေတာ္ေကာင္းတရားနာလုိ၍၊ အၿခားသူတုိ႔နာယူခြင့္ရေစရန္ အားမထုတ္သူ၊

(၄) ကိုယ္တုိင္တရားစကားကိုမွတ္သားမႈရွိၿပီး၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုမွတ္သားရန္မတုိက္တြန္းသူ၊

(၅) ကိုယ္တုိင္ဆင္ၿခင္သုံးသပ္တတ္ၿပီး၊ သူတစ္ပါးကိုဆင္ၿခင္သုံးသပ္ရန္ မတိုက္တြန္းသူ၊

(၆) ကိုယ္တုိင္တရားအားေလ်ာ္စြာက်င့္သုံး၍၊ သူတစ္ပါးကိုက်င့္သုံးရန္မတုိက္တြန္းသူ၊

အထက္တြင္ေဆြးေႏြးတင္ၿပထားသည့္ ေၿခာက္မ်ဳိးေသာလူတုိ႔သည္ အတၱဟိတတစ္ခုတည္းကိုသာ က်င့္သူမ်ားၿဖစ္သည္ဟု ၿမတ္စြာဘုရားရွင ္ ္ညြန္ၿပထားပါသည္၊၊

ပရဟိတ၊ အတၱဟိတႏွင့္ၿပည့္စုံသူ၊၊ ၊၊

(၁) ကိုယ္တုိင္ သဒၶါ သီလ၊ စာဂႏွင့္ၿပည့္စုံ၍ အၿခားသူကိုၿပည့္စုံေစရန္ တုိက္တြန္းသူ၊

(၂) ကိုယ္တုိင္သံဃာကိုဖူးၿမင္လုိ၍၊ သူတစ္ပါးတုိ႔ဖူးၿမင္ခြင့္ရေစရန္အားထုတ္သူ၊

(၃) ကိုယ္တုိင္သူေတာ္ေကာင္းတရားနာလုိ၍၊ အၿခားသူတုိ႔နာယူခြင့္ရေစရန္ အားထုတ္သူ၊

(၄) ကိုယ္တုိင္တရားစကားကိုမွတ္သားမႈရွိၿပီး၊ သူတစ္ပါးတို႔ကိုမွတ္သားရန္တုိက္တြန္းသူ၊

(၅) ကိုယ္တုိင္ဆင္ၿခင္သုံးသပ္တတ္ၿပီး၊ သူတစ္ပါးကိုဆင္ၿခင္သုံးသပ္ရန္ တိုက္တြန္းသူ၊

(၆) ကိုယ္တုိင္တရားအားေလ်ာ္စြာက်င့္သုံး၍၊ သူတစ္ပါးကိုက်င့္သုံးရန္တုိက္တြန္းသူ၊၊

အထက္တြင္ တင္ၿပေဆြးေႏြးထားသည့္ လူမ်ားသည္ပရဟိတႏွင့္အတၱဟိတႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိ ၿပည့္စုံစြာ က်င့္သုံးသူမ်ားၿဖစ္သည္ဟု ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ သုံးသပ္ေတာ္မူပါသည္၊၊

ဤမွ်တင္ၿပေဆြးေႏြးခဲ့သည္မ်ားကို ေလ့လာဖတ္ရႈၿပီးလ်င္ ပရဟိတအေၾကာင္းကုိ ေကာင္းေကာင္းသ ေဘာက်ေလာက္ၿပီဟု ယူဆပါသည္၊၊ အၿခားေသာ ပါဠိေတာ္၊ အဌကထာႏွင့္ ဋီကာက်မ္းမ်ားတြင္ လည္း ပရဟိတအေၾကာင္းအရာကို မ်ားစြာပင္ဖြင့္ဆုိထားပါေသးသည္၊၊

စာဖတ္သူအေနၿဖင့္ ပရဟိတႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ မူလၿမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ေဟာေၿပာသင္ၿပခ်က္မ်ားကို စနစ္တက်ေလ့လာဖတ္ရႈၿပီး၊ အတၱဟိတႏွင့္ပရဟိတဟူသည္ကို အေသးစိတ္နားလည္ၿပီး၊ မိမိဘ၀ အတြက္ အေရးပါသည္ကုိက်ဳိးစားၿဖည့္ဆည္းႏုိင္မည္ဟု ယူဆပါသည္၊၊ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ၀ါသနာထုံသူၿဖစ္ပါလ်င္လည္း ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ညြန္ၿပထားသည့္ ပရဟိတသမားေကာင္းမ်ဳိးၿဖစ္ေစ ရန္အထူးက်ဳိးစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံၿပဳရပါသည္၊၊ ၊၊

အရွင္ေက၀လ(အလင္းစက္)
 {မဟာ၀ိဇၨာ-သီရိလကၤာ}
 မကုဋာရာမၿမန္မာေက်ာင္းတုိက္၊
ကုိလံဘုိၿမဳိ့၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊၊

Shared from Shwe Yee