စကားပံုမ်ား(၂)

လယ္ထြန္သြား ႏြားေမ့

လယ္ထြန္သည့္အခါတြင္ ထြန္တံုးထြန္တံႏွင့္ ႏြားပါရသည္ျဖစ္ရာ လယ္သမား တစ္ေယာက္သည္ လယ္ထြန္ရန္ လယ္ထဲသို႔သြားေသာအခါ ထြန္တံုးထြန္သံကိုသာ ထမ္းပုိးယူလာခဲ့၍ ႏြားကိုေမ့ခ်န္ထားခဲ့သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ေမ့ေလ်ာ့တတ္သူသည္ မေမ့မေလ်ာ့သင့္ေသာ အဓိကသတိထားရမည္ကိုပင္ ေမ့ေလ်ာ့လြန္းသည့္အခါတြင္ အျပစ္တင္သည့္အေနျဖင့္ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

အိမ္သာတက္ စကၠဴမပါ။
၀မ္းႏွင့္မလြယ္ သားမမည္

မိမိ၀မ္းႏွင့္လြယ္၍ ေမြးရျခင္းမရိွေသာ ေမြးစားသမီးတုိ႔သည္ မိမိတို႔၏ သားသမီးရင္းမ်ားႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ် သားသမီးဟုမည္တြင္ရေလာက္ေအာင္ ေက်းဇူးသိ၊ ခင္တြယ္တတ္ျခင္းမရိွဟုဆိုလိုသည္။ ေမြးစားသားသမီးတုိ႔အား အစစ္အမွန္အားမကိုးရေၾကာင္းကို သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

ခလုတ္ထိမွ အမိတ

ေဘးအႏၲရာယ္ မရိွေသးစဥ္အခါက မိဘေက်းဇူးကို သတိမရဘဲ ေဘးဒုကၡတစ္စံု တစ္ခုႀကံဳေတြ႕ေသာအခါတြင္မွ `အမယ္ေလး အဖေလး´စသည္ျဖင့္ မိဘကို အားကို ရာအျဖစ္ တမ္းတျမည္တမ္းတတ္ၾကသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ႀကိဳတင္သတိမူ ဆင္ျခင္ျခင္းမရိွဘဲ ျဖစ္လာေသာအခါတြင္မွ ေနာင္တရျခင္း၊ ပူပန္ျခင္းျဖစ္ရတတ္ပံုကို ႐ႈတ္ခ်၍ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

အလ်င္လုိ လမ္းအိုလိုက္

ခရီးလမ္းတြင္ အလ်င္လိုေသာအခါ လမ္းသစ္ကိုရွာ၍ လုိက္ပါက လမ္းထြင္၊ ရွာရသည္ႏွင့္ ပို၍ဖင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာတတ္သျဖင့္ထြင္ၿပီး လမ္းေဟာင္းလမ္း႐ိုးကိုသာ စိတ္ခ်လက္ခ် လုိက္တတ္သည္ဟုဆိုလိုသည္။ နည္းစနစ္လမ္းေဟာင္းတုိ႔သည္ ခိုင္လံုေကာင္းမြန္စိတ္ခ်ရေအာင္ စမ္းသပ္ၿပီး ျဖစ္တတ္ပုံကို ထင္ရွားေစလုိရာ၌ သံုးသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

ေရွးထုံလည္း မပယ္ႏွင့္၊ ေစ်းသံုးလည္း မလြယ္ႏွင့္။
ရွမ္းႀကိဳက္ ႏြားေခ်ာ

ရွမ္းအမ်ဳိးသားတစ္ဦးတစ္ေယာက္က ႏြားကိုေရြးခ်ယ္ ၀ယ္ယူေသာအခါ ထိုရွမ္းအမ်ဳိးသား အႀကိဳက္ေရြးထားေသာ ႏြားသည္ ထုိရွမ္းအဖို႔ ႏြားေခ်ာကဲ့သို႔ပင္ အႀကိဳက္ ေတြ႕ေစၿပီး ျဖစ္သည္ဟုဆိုလိုသည္။ ႏြားေခ်ာကဲ့သို႔ပင္ အႀကိဳက္ေတြ႕ေစၿပီး ျဖစ္သည္ဟုဆိုလိုသည္။ ႏြားေခ်ာကိုသာ လူမ်ားႀကိဳက္တတ္သည္ျဖစ္ရာ ရွမ္းအမ်ဳိးသားအဖို႔မွာ သူႀကိဳက္ေသာ ႏြားျဖစ္လွ်င္ သူ႔အဖို႔ ႏြားေခ်ာဟုပင္ဆိုႏိုင္သည္။ (အခ်ဳိ႕ ရွမ္းအမ်ဳိးသားသည္ ႏြားမေရြးတတ္သျဖင့္ သူေရြးလွ်င္ ႏြားေခ်ာမုခ်သာျဖစ္သည္ဟုလည္း ယူဆၾကေသးသည္။) မိမိစိတ္၌ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာအရာသည္ ပကတိအားျဖင့္ ေခ်ာေမာသည္ျဖစ္ေစ၊ မေခ်ာေမာသည္ျဖစ္ေစ စိတ္ဆႏၵ၌ ေခ်ာေမာၿပီးသားျဖစ္သည္ဟု
ဆိုလိုရာ၌ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

ကိုယ္ထင္ ကုတင္ေရႊနန္း။
လြတ္တဲ့ငါး ႀကီးသည္

တံငါသည္တစ္ေယာက္သည္ ငါးဖမ္းရာတြင္ ငါးအခ်ဳိ႕မိ၍ ငါးအခ်ဳိ႕လြတ္သြား သည္တြင္ သူမိေသာငါးမ်ား မည္မွ်ႀကီးေၾကာင္းႄကြား၀ါ႐ံုသာမက အေထာက္အထားျပစရာမလိုေသာ လြတ္သြားသည့္ ငါးမ်ားသည္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ႀကီးေသးေၾကာင္းႄကြား၀ါသည္ဟုဆိုလုိသည္။ မ်က္ျမင္ထင္ရွား တင္ျပျခင္းမျပဳသာေသာ ကိစၥမ်ဳိးတြင္ ပိုလြန္ခ်ဲ႕ကား၍ ေျပာရာတြင္လည္းေကာင္း မပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေသာအရာကို ပိုလြန္အထင္ႀကီး၍
ေျပာဆိုရာတြင္လည္းေကာင္း တင္စား၍ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

အဖိုးအသက္ရာေက်ာ္သည္။
ေခ်းယိုခါနီးမွ ေခ်းခံတြင္းေပါက္ရွာသည္

ေခ်းမယိုခ်င္ေသးမီက အိမ္သာအဘယ္မွာ ရိွသည္ဟု အမွတ္မထားဘဲ ေခ်းယိုခ်င္လာေသာအခါက်မွ ေခ်းခံတြင္းေပါက္ရွာသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ မိမိ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မထားဘဲ လက္ေတြ႔ျပဳလုပ္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အခ်ိန္တြင္ အပူတျပင္း ပ်ာပ်ာသလဲရွာေဖြစူးစမ္း ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ျခင္းမ်ဳိးကို ႐ႈတ္ခ်၍ ဆိုသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

မရြယ္ဘဲႏွင့္ ေစာ္ကဲမင္းျဖစ္သည္

အင္း၀သတိုးမင္းဖ်ား နတ္ရြာစံေသာ္ သားေတာ္မရိွသျဖင့္ မႈးမတ္တို႔က ရမည္းသင္းစား သီလ၀ကို ထီးနန္းအပ္ရာ သီလ၀ကမင္းမလုပ္လိုေသာေၾကာင့္ မျမင့္ၿမိဳ႕စား တရဖ်ား ေစာ္ကဲ (မင္းႀကီးစြာေစာကဲ)ကို မင္းေျမႇာက္ရန္ အႀကံေပးသည့္ အတုိင္း မင္းေျမႇာက္ၾကသည္တြင္ မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲသည္ မရည္ရြယ္ဘဲ မင္းျဖစ္ရသည္ဟုဆိုလုိသည္။ မေမွ်ာ္လင့္ မရည္မွန္းဘဲ ႀကီးျမင့္ျခင္းသို႔ ေရာက္ရသည့္အခါတြင္ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

မေျခာက္ဘဲ လူရဲထင္သည္။
မမွ်ားတတ္ဘဲ ငါးဟပ္သည္။
ကြာပါဆုိေတာ့ သူမ်ားက လြမ္းေတာ့ ကုိယ္က

သူတစ္ပါးက ကြာလိုက္ဟုေစ့ေဆာ္တုိက္တြန္းသျဖင့္ လင္ႏွင့္ကြာၿပီးေနာက္မွ လြမ္းတစရာ ရွိေသာအခါ မိမိကသာ လြမ္းေစရ၍ တုိက္တြန္းသူမ်ားလာ၍ လြမ္းမေပးႏုိင္ၾကသည္ကုိ ဆုိလုိသည္။ မိန္းမတစ္ေယာက္သည္ လင္ႏွင့္စိတ္အခန္႔မသင့္မေသာအခါ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားက လင္ကုိကြာပစ္လုိက္ရန္ တုိက္တြန္းသျဖင့္ ေသြးပူခုိက္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားစကားကုိ နားယူကာ စိတ္လုိက္မာန္ပါ ကြာလုိက္ေလေတာ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေသြးေအးသြားေသာအခါတြင္ လင္ကုိ လြမ္းဆြတ္၍ တသသျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ထုိအခါမွ မိမိ စိတ္လုိက္မာန္ပါ ကြာရွင္းလုိက္မိသည္မွာ မွားေၾကာင္းသိလာ၍ ကြာပါဟုအႀကံေပးသူမ်ားမွာ အျခားသူမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း တကယ့္လက္ေတြ႕ လြမ္းတရသူမွာ အျခားသူ
မဟုတ္ဘဲ မိမိ သာျဖစ္ေနပါကလားဟု ေရရြတ္ေလေတာ့သည္။ အျခားသူမ်ားအဖုိ႔ ကုိယ္တုိင္ခံစားေတြ႕ႀကံဳရျခင္းမရွိဘဲ အႀကံေပးတုိက္တြန္း႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ေသာလည္း တကယ့္လက္ေတြ႕ ေဆာင္ရြက္သူမ်ား အက်ဳိးအျပစ္ကုိ လက္ေတြ႕ခံစားရ သည္သာျဖစ္သျဖင့္ မိမိအေရးကုိ မိမိကုိယ္တုိင္သာလွ်င္ စဥ္းစားခ်ိန္ဆၿပီးေနာက္ ေဆာင္ရြက္ သင့္မွသာ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။
သူတစ္ပါးအႀကံကုိ လုိက္သင့္မွ လုိက္ရမည္။ ကုိယ့္ကံၾကမၼာကုိ ကုိယ္ဖန္တီးရမည္ျဖစ္၍ ကိုယ္ျပဳသလုိ ကုိယ္ခံစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေလးနက္ေစရန္အတြက္ ထုိဥပမာကုိ ခုိင္းႏိႈင္းေျပာဆုိ သည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

မရိွတာထက္ မသိတာခက္

ပစၥည္းဥစၥာ မရိွဆင္းရဲျခင္းသည္ ဒုကၡအခက္အခဲ ေတြ႕ရတတ္သည္ဟုဆိုရ ေသာ္လည္း ပညာဗဟုသုတမရိွ၊ အေကာင္းအဆိုးမေ၀ခြဲတတ္ေသာ မသိျခင္းကား ဒုကၡအခက္အခဲကို ပို၍ေရာက္ေစသည္ဟုဆိုလိုသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

မသိတာထက္၊ မလုပ္တာခက္။
စိန္ေကာင္း ေက်ာက္ေကာင္းေရာင္း၀ယ္ရာ ေဆး႐ိုးသည္ကန္႔လန္႔ 

အဖိုးတန္ စိန္ေကာင္း ေက်ာက္ေကာင္း အေရာင္းအ၀ယ္စကားေျပာေနရာတြင္ အဖိုးမတန္ေသာ ေဆး႐ိုးသည္ကလည္း မိမိေဆး႐ိုးေရာင္းခ်ရေရးအတြက္ ၾကား၀င္၍ ေျပာဆိုစြတ္ဖက္ေနသည္ဟုဆိုသည္။ အေရးႀကီးေသာ ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေရးမႀကီးေသာ ကိစၥကို စြတ္ဖက္ေျပာဆိုျခင္းကို ႐ႈတ္ခ်ဟန္႔တားသည့္သေဘာျဖင့္ ခိုင္းႏႈိင္းသံုးသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

စည္တီးရာ အီးေမွာင့္
သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္း

ဘ၀အဆက္ဆက္က အတံု႔အျပန္ ဆုေတာင္း၍ ရန္ဖက္ျပဳခဲ့ရာမွ တစ္ဦးက သမင္ျဖစ္၍ သားေမြးေသာ္ တစ္ဦးက က်ားျဖစ္၍ စားပစ္သည့္ပံုကို ရည္၍ဆိုသည္။ အက်ဳိးျဖစ္ေပၚလာတိုင္း ပ်က္စီးကုန္သည့္အခါတြင္ အဖက္မတင္ႏိုင္သည့္အခါတြင္ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

အိတ္ေပါက္ႏွင့္ ဖားေကာက္္သည္။
အငင္မတက္လွ်င္ ပန္းလ်က္ႏွင့္မရ၊ အဆင္မတတ္လွ်င္ ဆန္းလ်က္ႏွင့္မလွ

အယူအငင္ အခ်က္အလက္ သိကၽြမ္းသလိမၼာျခင္းမရိွလွ်င္ပင္ပန္းေအာင္ အားထုတ္ေသာ္လည္းမရႏိုင္ အျပဳအျပင္ အဆင္ယင္မတတ္ကၽြမ္းလွ်င္လည္း အေသြးအဆင္ဆန္း ေစကာမူ လွပျခင္းမရိွႏိုင္ဟု ဆိုလုိသည္။ ပစၥည္း၀တၳဳထက္အသံုးျပဳတတ္ျခင္းနည္းစနစ္ ကၽြမ္းက်င္ျခင္းကို ပို၍တနဖိုးထားေသာအားျဖင့္ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား
ခလုတ္ထိမွ အမိတ

ေဘးအႏၲရာယ္ မရိွေသးစဥ္အခါက မိဘေက်းဇူးကို သတိမရဘဲ ေဘးဒုကၡတစ္စံု တစ္ခု ႀကံဳေတြ႕ေသာအခါတြင္မွ `အမယ္ေလး အဖေလး´စသည္ျဖင့္ မိဘကို အားကို ရာအျဖစ္
တမ္းတျမည္တမ္းတတ္ၾကသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ႀကိဳတင္သတိမူ ဆင္ျခင္ျခင္းမရိွဘဲ ျဖစ္လာေသာအခါတြင္မွ ေနာင္တရျခင္း၊ ပူပန္ျခင္းျဖစ္ရတတ္ပံုကို ႐ႈတ္ခ်၍ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

လူမိုက္ေနာက္မွ အႀကံရ

လူမိုက္တုိ႔သည္ ဉာဏ္ပညာနည္းပါးသူျဖစ္သည့္အတိုင္း အေၾကာင္းရိွသည့္အခါ ဉာဏ္ထုတ္ၾကသည္တြင္ လူမိုက္သည္ ေနာက္ဆံုးမွ အႀကံဉာဏ္ရတတ္သည္ကိုဆိုလိုသည္။ လူမိုက္သည္ ဉာဏ္ထံုေနျခင္းကို ရည္ရြယ္၍ သံုးသည္။ အခ်ိန္အခါႏွင့္ မိေအာင္ အႀကံဉာဏ္ေကာင္းမရဘဲ အခ်ိန္လြန္မွ အႀကံအစည္ေကာင္းရရိွျခင္းကို ဆိုလိုသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

ထိုင္ေနအေကာင္းသား ထသြားမွ က်ဳိးမွန္းသိ

က်ဳိးေသာသူသည္ ဣေျႏၵမပ်က္ထုိင္ေနေသာအခါ က်ဳိးသည္ဟု မသိေသာ္လည္း အျငိမ္မေနဘဲ ထ၍သြားျပေသာအခါ အက်ဳိးျဖစ္မွန္းကို အျခားသူမ်ား သိခြင့္ရသည္ဟု ဆိုလုိသည္။ သာမန္အားျဖင့္ ဣေျႏၵရစြာေနထိုင္ေသာအခါ အျပစ္အနာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္တုိ႔ကိုသူတစ္ပါးက မသိႏိုင္ေပရာ ဣေျႏၵရစြာမေနဘဲ ဆပ္ေဆာ့၍ တစ္စံုတစ္ရာ အစြမ္းျပသမည္ျပဳေသာအခါ မစြမ္းေၾကာင္းကို အမ်ားအားဖြင့္ထုတ္ျပသကဲ့သို႔ ရွိေနသျဖင့္ မူလအတိုင္းေနသည္ကမွ ေတာ္ေသးသည္။ လႈပ္ရွားေသာအခါ အေျခအေနမွန္ေပၚသြားသည္ဟု အၿငိမ္မေန၊ ဣေျႏၵမေစာင့္စည္းျခင္းကို အျပစ္တင္၍ သံုးႏႈန္းသည္။

နီးစပ္ေသာစကားပံုမ်ား

က႐ိုးမက၊ ဆန္းက၍ အရွက္ကြဲ။

Shared from Ma Moenge Aung (FB)