အေမရိကန္လူမ်ိဳး သံုးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဟာ ေသြးတိုးေရာဂါ
ခံစားေနရေၾကာင္း၊ ေသြးတိုးနဲ႔ ဆက္စပ္ကာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေလျဖတ္ျခင္း အႏၲရာယ္လည္း ျမင့္မားေနၾကေၾကာင္း
သိရပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါကို အသံတိတ္ လူသတ္သမား လို႔ေခၚေဝၚ ၾကတာေၾကာင့္
ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိၿပီးသူေတြ ေသြးတိုးက်ဖို႔ အတြက္ေရာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ
မ႐ွိေသးသူေတြ အေနနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္မလာဖို႔ အတြက္ပါ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား
အားကစား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိၿပီးသူေတြ ေသြးတိုးက်ဖို႔ အတြက္ေရာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ
မ႐ွိေသးသူေတြ အေနနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္မလာဖို႔ အတြက္ပါ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား
အားကစား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။
ေပါ့ေပါ့ပါးပါး လႈပ္ရွားမႈ
ေန႔စဥ္ အိမ္မႈကိစၥ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ ျပတြင္းေပါက္မွန္ေတြ ေဆးေၾကာျခင္း၊ ေလွကားတက္ျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ကာ ေစ်းဝယ္ျခင္း၊ ကေလးနဲ႔အတူ ေျပးလႊား
ေဆာ့ကစားျခင္း စတဲ့ ေပါ့ပါးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏွလံုးကုိ က်န္းမာေစပါတယ္။
ေန႔စဥ္ အိမ္မႈကိစၥ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ ျပတြင္းေပါက္မွန္ေတြ ေဆးေၾကာျခင္း၊ ေလွကားတက္ျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ကာ ေစ်းဝယ္ျခင္း၊ ကေလးနဲ႔အတူ ေျပးလႊား
ေဆာ့ကစားျခင္း စတဲ့ ေပါ့ပါးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏွလံုးကုိ က်န္းမာေစပါတယ္။
အားကစားခန္းမမွာ လႈပ္ရွားမႈ
သင့္ကုိယ္သင္ ပုိၿပီး တက္ႂကြလန္းဆန္း လိုပါသလား။ အားကစားခန္းမမွာ အသင္းဝင္ၿပီး နည္းျပဆရာနဲ႔ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ပါ။ တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္- သံုးႀကိမ္ခန္႔ ကိရိယာနဲ႔
ေလ့က်င့္တာဟာ ႏွလံုးက်န္းမာေရး ေကာင္းၿပီး ေသြးဖိအားက် ေစပါတယ္။
နည္းျပဆရာနဲ႔ ေလ့က်င့္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ မလိုအပ္တဲ့ အဆီေတြ
က်သြားတဲ့အျပင္ အားကစားေၾကာင့္ ထိခိုက္နာက်င္မႈ ကိုလည္း မခံစားရ
ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
သင့္ကုိယ္သင္ ပုိၿပီး တက္ႂကြလန္းဆန္း လိုပါသလား။ အားကစားခန္းမမွာ အသင္းဝင္ၿပီး နည္းျပဆရာနဲ႔ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ပါ။ တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္- သံုးႀကိမ္ခန္႔ ကိရိယာနဲ႔
ေလ့က်င့္တာဟာ ႏွလံုးက်န္းမာေရး ေကာင္းၿပီး ေသြးဖိအားက် ေစပါတယ္။
နည္းျပဆရာနဲ႔ ေလ့က်င့္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ မလိုအပ္တဲ့ အဆီေတြ
က်သြားတဲ့အျပင္ အားကစားေၾကာင့္ ထိခိုက္နာက်င္မႈ ကိုလည္း မခံစားရ
ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
ေရထဲမွာ လႈပ္႐ွားမႈ
ေရကူးကန္မွာ မိနစ္ ၃၀ ၾကာ ေရကူးတာဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ အင္ဒရီနယ္လင္ ေဟာ္မုန္း ပမာဏ ေလ်ာ့က်ကာ ေသြးေၾကာေတြကို အနားရေစပါတယ္။ ေရကူးတာဟာ ေသြးခုန္ႏႈန္းနဲ႔
ေသြးဖိအားကုိပါ ထိန္းညိႇေပးပါတယ္။
ေရကူးကန္မွာ မိနစ္ ၃၀ ၾကာ ေရကူးတာဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ အင္ဒရီနယ္လင္ ေဟာ္မုန္း ပမာဏ ေလ်ာ့က်ကာ ေသြးေၾကာေတြကို အနားရေစပါတယ္။ ေရကူးတာဟာ ေသြးခုန္ႏႈန္းနဲ႔
ေသြးဖိအားကုိပါ ထိန္းညိႇေပးပါတယ္။
ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း
အေမရိကန္ႏွလံုးက်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အဆိုအရ အားကစား မလုပ္ခင္ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာနဲ႔ အားကစားလုပ္ၿပီး ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာဟာ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြအတြက္
အေရးပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းေတြဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကုိ
တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးျမင့္ေစ၊ ေလ်ာ့က်သြားေစတာေၾကာင့္ပါ။ အားကစား
မလုပ္ခင္နဲ႔ လုပ္ၿပီးခ်ိန္မွာ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာဟာ
ေကာင္းမြန္တဲ့ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏွလံုးက်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အဆိုအရ အားကစား မလုပ္ခင္ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာနဲ႔ အားကစားလုပ္ၿပီး ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာဟာ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြအတြက္
အေရးပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းေတြဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကုိ
တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးျမင့္ေစ၊ ေလ်ာ့က်သြားေစတာေၾကာင့္ပါ။ အားကစား
မလုပ္ခင္နဲ႔ လုပ္ၿပီးခ်ိန္မွာ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာဟာ
ေကာင္းမြန္တဲ့ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းႏွင့္ ေဆးဝါးကုသမႈ
Beta- blocker ေဆး၊ Calcium channel blocker ေဆးစတဲ့ ႏွလံုးေဆးတခ်ိဳ႕ဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ေႏွးေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္လို႔ရ၊ မရ၊ ဆရာဝန္ကို
ေမးပါ။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္တဲ့အခါ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းဟာ
ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာ ႐ွိသင့္သလဲ ဆိုတာကုိပါ ဆရာဝန္ကို ေမးထားပါ။
Beta- blocker ေဆး၊ Calcium channel blocker ေဆးစတဲ့ ႏွလံုးေဆးတခ်ိဳ႕ဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ေႏွးေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္လို႔ရ၊ မရ၊ ဆရာဝန္ကို
ေမးပါ။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္တဲ့အခါ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းဟာ
ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာ ႐ွိသင့္သလဲ ဆိုတာကုိပါ ဆရာဝန္ကို ေမးထားပါ။
သတိထားသင့္ေသာ အခ်က္
ဘာအားကစားပဲ လုပ္လုပ္၊ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္ အတိုင္းအတာကို သိပါ။ အားကစား လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ မသက္မသာ ခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။ အားကစားလုပ္ငန္း မူးေနာက္လာရင္၊ ရင္ဘတ္၊
လက္ေမာင္း၊ လည္ေခ်ာင္းေတြမွာ မသက္မသာခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။
ပူအို္က္တဲ့ေန႔ေတြမွာ အားကစား လုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
မျပင္းထန္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးကို လုပ္ပါ။
ဘာအားကစားပဲ လုပ္လုပ္၊ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္ အတိုင္းအတာကို သိပါ။ အားကစား လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ မသက္မသာ ခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။ အားကစားလုပ္ငန္း မူးေနာက္လာရင္၊ ရင္ဘတ္၊
လက္ေမာင္း၊ လည္ေခ်ာင္းေတြမွာ မသက္မသာခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။
ပူအို္က္တဲ့ေန႔ေတြမွာ အားကစား လုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
မျပင္းထန္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးကို လုပ္ပါ။
စားသင့္ေသာ အစားအေသာက္
ကုိယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈ လုပ္ေပမယ့္ အစားအေသာက္ကို စားခ်င္ရာ စားေနရင္ေတာ့ အဆင္မေျပ ႏုိင္ပါဘူး။ အသီးအႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အခြံခၽြတ္မထားတဲ့
ေကာက္ႏွံတစ္ခုလံုးနဲ႔ အဆီနည္း ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္း စတာေတြကုိ
မ်ားမ်ားစားပါ။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္လာတဲ့အခါ အေပၚေသြးဖိအား (Systolic Blood
Pressure) ဟာ ၁၄၀ ထက္ပုိရင္ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။
ဒီအစားအေသာက္ ေတြကိုသာ ေ႐ြးစားေပးရင္ေတာ့ အေပၚေသြးဖိအားကို ၈- ၁၄ point
ေလ်ာ့က် ေစႏုိင္ပါတယ္။
ကုိယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈ လုပ္ေပမယ့္ အစားအေသာက္ကို စားခ်င္ရာ စားေနရင္ေတာ့ အဆင္မေျပ ႏုိင္ပါဘူး။ အသီးအႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အခြံခၽြတ္မထားတဲ့
ေကာက္ႏွံတစ္ခုလံုးနဲ႔ အဆီနည္း ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္း စတာေတြကုိ
မ်ားမ်ားစားပါ။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္လာတဲ့အခါ အေပၚေသြးဖိအား (Systolic Blood
Pressure) ဟာ ၁၄၀ ထက္ပုိရင္ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။
ဒီအစားအေသာက္ ေတြကိုသာ ေ႐ြးစားေပးရင္ေတာ့ အေပၚေသြးဖိအားကို ၈- ၁၄ point
ေလ်ာ့က် ေစႏုိင္ပါတယ္။
ေလွ်ာ့ခ်သင့္ေသာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္
ပံုမွန္ထက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ၁၀ ေပါင္ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ သလို ေရာဂါ ႐ွိေနရင္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ
ျပႆနာေတြ မရရွိေအာင္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ စားတဲ့အခါ
ဆားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ အသားနဲ႔ စည္သြတ္ဘူးေတြကို တက္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ေပးပါ။
ပံုမွန္ထက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ၁၀ ေပါင္ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ သလို ေရာဂါ ႐ွိေနရင္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ
ျပႆနာေတြ မရရွိေအာင္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ စားတဲ့အခါ
ဆားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ အသားနဲ႔ စည္သြတ္ဘူးေတြကို တက္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ေပးပါ။
Posted by Thein Than Tun
No comments:
Post a Comment