အဘိဓမၼာဥာဏ္ဆိုတာ.....

တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ အေျခခံ အသိဥာဏ္ႏွစ္ခုရိွတယ္။ အဲဒါ ဘာေတြလဲဆိုေတာ Analytical knowledge of mind and matter နာမရူပပရိေစၦဒဥာဏ္နဲ႔ Knowledge of causes ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္တုိ႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ခုဟာ အေရးအပါဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ခုကို တုိးျမွင့္ေပးတဲ့ ပညာရပ္ဟာ အဘိဓမၼာပညာရပ္ပဲျဖစ္တယ္။ Analytical knowledge of mind and matter ဒိ႒ိဓမၼရိွေနတဲ့ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပီး ေဖာ္ျပေပးတယ္။ ထိုရုပ္တရား နာမ္တရားေတြရဲ႕ အေႀကာင္းတရားေတြကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားဟာ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပေပးတယ္။ ပစၥယပရိဂၢဟလို႔ဆိုတယ္။

အေႀကာင္းတရားအစစ္အမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးနိဳင္ျခင္း မရိွဘူးဆိုရင္ ေလာကမွာ လြဲမွားတဲ့ ဘာသာတရားေတြ ျဖစ္ေပၚလာမယ္။ အေႀကာင္းမဟုတ္တာကို အေႀကာင္းလုပ္ေျပာတာမ်ိဳးတုိ႔... အေႀကာင္းရိွရဲ႕သားနဲ႔ အေႀကာင္းကို အသိအမွတ္မျပဳတာမ်ိဳးလုိ႔ဆိုတဲ့ ၀ိသမေဟတု(အေဟတုက)ဆိုတဲ့ မမွန္ကန္တဲ့ အေႀကာင္းတရားေတြ ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။အဲဒီ မမွန္ကန္တဲ့အယူအဆေတြျဖစ္ေပၚမႈကို တားဆီး ဟန္႔တားနိဳင္တဲ့ ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္ဆိုတာ အင္မတန္မွ လမ္းမွန္ေပၚ တင္ေပးတဲ့ဥာဏ္ျဖစ္တယ္။ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆိုရမယ္။ အဲဒီအသိဥာဏ္ရမွ ေလာကမွာ သံသယဆိုတာ ကင္းရွင္းမွာျဖစ္တယ္။

အဲေတာ့မွ ကခၤ ါ၀ိတရဏ၀ိသုဒၶိ (Overcoming of doubt through knowledge of causes) ကိုရမွာျဖစ္တယ္။ ေရွးဦးစြာ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားခြဲျခားသိေစမယ့္ အသိကိုရမယ္။ ဆက္လက္ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ အထူးအားျဖင့္ သစၥာေလးပါး။ အေႀကာင္းနဲ႔အက်ိဳးကုိရွင္းျပတယ္။ သစၥာေလးပါးကို အက်ယ္ခ်ဲ႕လိုက္တဲ့အခါ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အေႀကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အက်ိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳး အဲလိုေတြ သိလာရမယ္။ အဲကေန ထပ္ခ်ဲ႕ေတာ့မွ အေသးစိတ္လိုက္တဲ့အခါ (၂၄)ပစၥည္းပ႒ာန္းဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အေႀကာင္းအက်ိဳးကို ေဖာ္ျပတဲ့ ေဒသနာေတာ္ေတြသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေဒသနာေတာ္ေတြကို ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ မည္သည့္ကိစၥမွာမဆို မိမိကုိယ္တိုင္က Analysis လုပ္တတ္လာမယ္။ Analytical knowledge အရာရာကိုရႈျမင္သံုးသပ္လာနိဳင္မယ္။ ရႈျမင္သံုးသပ္လာနိဳင္ရံုမွ်မက စစ္မွန္တဲ့ အေႀကာင္းတရားေတြကိုလည္း သိျမင္နိဳင္စြမ္းရိွလာမယ္။

အဘိဓမၼာကိုေလ့လာ သင္ယူျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြရရိွနိဳင္မယ္။ ဒါေႀကာင့္ အဘိဓမၼာကို ႀကိဳးစားျပီး သင္ယူႀကရမွာျဖစ္တယ္။ သင္ယူျပီးတဲ့အခါ မွာလည္းပဲ စာေမးပြဲေအာင္ရံုအတြက္တင္ စိတ္ထဲမွာ မထားပဲ ဆက္လက္ေလ့လာေနဖို႔ လိုအပ္တယ္။ Applied Method လို႔ေခၚတဲ့ ဒီေန႔ေျပာတဲ့ သင္ႀကားေလ့လာေနတယ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အဘိဓမၼာသင္ယူမႈ Abhidhamma subject လို႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ အဘိဓမၼာပညာရဖုိ႔ရာအတြက္ ဒီ subject ေတြကို သင္ယူေလ့လာျပီး မိမိတုိ႔ကိုယ္တိုင္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္နိဳင္မွ အဘိဓမၼာပညာဆိုတာရမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒါကိုလည္း သတိခ်ပ္ထားေစခ်င္တယ္။

အခုသင္ေနတာဟာ အဘိဓမၼာ subject matter ကုိသင္ေနတာသာ ျဖစ္တယ္။ ထို subject matter ေပၚမွာ အေျခခံျပီးေတာ့ အသိဥာဏ္ေတြရွင္သန္လာေအာင္ တုိးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးလာေအာင္ တိုးျမွင့္ ေပးဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ အဘိဓမၼာတရားေတာ္နဲ႔ ေလာကႀကီးကို ႐ႈျမင္တတ္ဖုိ႔ အဘိဓမၼာတရားေတာ္နဲ႔ ဘ၀ကိုရႈျမင္တတ္ဖုိ႔ အဲဒီလုိ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို အေျခခံျပီးေတာ့ ဘ၀ကို ရႈျမင္သံုးသပ္တတ္မယ္ ေလာကႀကီးကို ရႈျမင္သံုးသပ္လာျပီဆိုရင္ေတာ့ အဘိဓမၼာဥာဏ္ကို ရရိွလာမွာျဖစ္တယ္။

အဲဒီလို အဘိဓမၼာဥာဏ္ရရိွလုိ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ အဘိဓမၼာတရားေတာ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အက်ိဳးကို ေပးတတ္တဲ့တရားဆိုးေတြ မိမိသႏၲာန္က ဖယ္ရွားပစ္လုိ႔ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကို ေပးတတ္တဲ့ တရားေကာင္းေတြ မိမိတုိ႔ရဲ႕သႏၲာန္မွာ တုိးျမွင့္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာေတြ ရရိွနိဳင္ႀကမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သိရိွလိုက္နာလုိ႔ ဒီအဆင့္ေရာက္ေအာင္ထိ ႀကိဳးစားအားထုတ္နိဳင္ႀကပါေစကုန္သတည္း။

မွတ္ခ်က္။ ။ အဘိဓမၼတကၠသိုလ္ဖြင့္ပြဲတြင္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးေဟာႀကားခဲ့ေသာ ၾသ၀ါဒတရားေတာ္အား မွီျငမ္းေရးသားပူေဇာ္အပ္ပါသည္။

ေစာသဇင္(မႏၲေလး)