"သမထနွင္.၀ိပႆနာ"

ဒီကေန.ေခတ္မွာ ကမၻာအနွံ. က်ယ္က်ယ္ျပန္.ျပန္. meditation ဆိုျပီးေတာ. သမထ အားထုတ္တဲ. အစဥ္အလာေတြဟာ နိုင္ငံတကာမွာလည္း လိုက္နာက်င္.သံုးေနၾကတယ္။
ဟိုနိုင္ငံမွာလည္း meditation ၊ ဒီနိုင္ငံမွာလည္း meditation လို.ဆိုျပီးေတာ. meditation လုပ္ငန္းေတြဟာ ခုအခါမွာ popular ျဖစ္လာတယ္လို. ေျပာရမယ္။

အဲဒီ meditation ေတြဟာ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ.လုပ္ၾကတာလဲလို.. ရည္ရြယ္ခ်က္ထားပံုခ်င္း မတူဘူးေပါ.။
တခ်ိဳ.က meditation လုပ္တာဟာ သံသရာ၀ဋ္ဒုကၡမွ က်ြတ္လြတ္ျပီး နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ခ်မ္းသာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို.ဆိုတဲ. အလြန္ျမင္.မားတဲ. ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ. အားထုတ္တဲ. ပုဂၢိဳလ္ရွိသလို
တခ်ိဳ.ကလည္းပဲ စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေတြ မခံနိုင္လို. စိတ္ဖိစီးမႈဒဏ္ေတြ ေလ်ာ.က်သြားေစရန္ စိတ္ျငိမ္သက္မႈ ရရုံ ရည္ရြယ္ျပီးေတာ. meditation
လုပ္ၾကတာေတြက မ်ားတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္း မတူဘူးေပါ.။

သို.ေသာ္ သမထဆိုတာ ဘာလဲ၊ ၀ိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ။ meditation ဆိုတဲ. ကမၼ႒ာန္းအလုပ္သည္ သမထရယ္ ၀ိပႆနာရယ္ဆိုျပီး က်င္.စဥ္နွစ္မ်ိဳး ကြဲျပားေနတယ္တဲ.။
ဒီစကားလံုးနွစ္ခုဟာ ဗုဒၶဘာသာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာေရာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ. ကမၼ႒ာန္းဘာ၀နာ စိတ္၀င္စားတဲ. ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ. အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာေရာ လူသိမ်ားေနတဲ. စကားလံုးနွစ္ခုျဖစ္တယ္။
သမထနွင္. ၀ိပႆနာ။ သို.ေသာ္ သမထဆိုတာ ဘယ္လိုက်င္.ရသလဲ။ ၀ိပႆနာဆိုတာ ဘယ္လိုက်င္.ရသလဲလို. လူတိုင္း သိေကာင္းခ်င္မွ သိမယ္။
မိမိလုပ္ေနတဲ. meditation သည္ သမထ meditation လား၊ ၀ိပႆနာ meditation လားဆိုတာလည္း ကြဲကြဲျပားျပား သိေကာင္းမွသိလိမ္.မယ္။
အဲေတာ. ဒီနွစ္ခုဟာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ကြဲကြဲျပားျပားလည္း သိထားဖို. မလိုအပ္ဘူးလား။ ဒါကို ရွင္းလင္းေျပာျပဖို.ရန္အတြက္ ေရွးဦးစြာ သမထဆိုတာဆိုတာဘာလဲဆိုတာသိဖို.လိုတယ္။

သမထလို.ဆိုတဲ. စကားလံုးရဲ. အဓိပၸါယ္က ဆန္.က်င္ဘက္တရားမ်ားကို ျငိမ္သက္သြားေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းလို. အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ျငိမ္သက္ေစျခင္း။
တနည္းအားျဖင္. ေျပာမယ္ဆိုလို.ရွိရင္ စိတ္ရဲ.ေယာက္ယက္ခတ္ေနမႈကို ျငိမ္သက္ေစျခင္း။
လူေတြမွာ စိတ္ထဲမွာ excitation လို.ေခၚတဲ. စိတ္ရဲ.လႈပ္ရွားမႈ၊ ေယာက္ယက္ခတ္မႈေတြရွိတတ္တယ္ေပါ.။
အာရုံနဲ.ေတြ.လို. ေလာဘျဖစ္ရင္လည္း စိတ္လႈပ္ရွားတာပဲ၊ ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ေဒါသျဖစ္ရင္လည္း ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ေမာဟျဖစ္ရင္လည္း ေတြေ၀ျပီး ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ဒီလို စိတ္ေယာက္ယက္ခတ္မႈမ်ိဳးေတြကို ျငိမ္သက္ေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္တဲ. ကမၼ႒ာန္း အက်င္.ကို သမထလို.ေခၚတယ္။
ဒါ.အျပင္ အဆိုပါ သမထအက်င္.ျဖင္. ရလာတဲ. သမာဓိစြမ္းအားဟာလည္း ေယာက္ယက္ခတ္တဲ.စိတ္ အေျခအေနမ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္သည္.အတြက္ တကယ္. သမထျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင္. ကမၼ႒ာန္းက်င္.စဥ္နဲ. သမာဓိ ၂ မ်ိဳးလံုးကိုပင္ သမထလို.ေခၚရမွာျဖစ္တယ္။ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားမွာ
ပစၥနီကဓေမၼ သေမ-တီတိ သမေထာ လို. ဖြင္.ဆိုၾကတယ္။ ဆန္.က်င္ဘက္ တရားမ်ားကို ျငိမ္သက္ေပ်ာက္ကင္းနိုင္တဲ. တရားကို သမထလို.ဆိုလိုတာ ျဖစ္တယ္။

၀ိပႆနာဆိုတာ
၀ိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲေမးရင္ ၀ိပႆနာဆိုတာ ထူးျခားတဲ. ဥာဏ္အျမင္လို. အဓိပၸါယ္ရတယ္၊
၀ိ- အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာအားျဖင္. ပႆနာ - ရႈျမင္တတ္ေသာ ဥာဏ္ကို ၀ိပႆနာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္၏။ တစ္နည္းအားျဖင္. ၀ိပႆနာဆိုတာ ထူးျခားစြာ သိျမင္တတ္ေသာ ဥာဏ္ကို ေခၚတာျဖစ္တယ္။
ဘယ္လိုထူးျခားစြာ ျမင္တတ္သလဲဆိုရင္ သာမန္အားျဖင္. လူေတြက ဘ၀ကို ခ်မ္းသာတယ္ ကိုယ္ပိုင္တယ္လို. ျမင္ၾကတယ္။ အဲဒီအျမင္ေတြနဲ. မတူဘဲ ဘ၀ဆိုတာ မျမဲဘူး ဆင္းရဲတယ္ ကိုယ္မပိုင္ဘူးလို. ျမင္တယ္၊ အဲဒီလို ျမင္တဲ. အသိဥာဏ္မ်ိဳးကို ၀ိပႆနာလို.ေခၚတယ္။
စာေပက်မ္းဂန္မ်ားမွာ အနိစၥာဒိ၀ေသန ၀ိ၀ိေဓဟိ အာကာေရဟိ ဓေမၼ ပႆတီတိ ၀ိပႆနာ လို. ဖြင္.ဆိုၾကတယ္။ အနိစၥစသည္နွင္. ဆက္စပ္ ျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အျခင္းအရာေတြနဲ. ဓမၼတို.ကို ရႈျမင္တတ္ေသာ ဥာဏ္သည္ ၀ိပႆနာမည္၏ ဟု ဆိုလိုတယ္။

က်င္.ရမယ္.တရား
ဒီသမထနဲ. ၀ိပႆနာ ၂ မ်ိဳးလံုးဟာ ျဖစ္ပြားေစရမဲ. ဘာေ၀တဗၺ တရား၊ က်င္.ရမဲ. တရားျဖစ္တယ္။ မျငိမ္မသက္ ေယာက္ယက္ခတ္ေနတဲ. စိတ္ကေလး ျငိမ္သက္သြားေအာင္ သမထကို က်င္.ရမယ္၊ စိတ္ကေလး မျငိမ္သက္ရင္ျဖစ္ေစ ထူးျခားတဲ. အျမင္မရွိရင္ျဖစ္ေစ နိဗၺာန္ကို မေရာက္နိုင္ဘူး။
နိဗၺာန္ကိုေရာက္နိုင္ေအာင္ စိတ္ကေလး ျငိမ္သက္ျပီး ထူးျခားတဲ. ဥာဏ္အျမင္ရရွိေစရန္ ၀ိပႆနာ က်င္.စဥ္ကိုလည္း က်င္.ရမွာျဖစ္တယ္။ သို.ေသာ္ သမထနဲ. ၀ိပႆနာ က်င္.စဥ္ ၂ခုဟာ စိတ္ရဲ. ဦးတည္ရာ အာရုံခ်င္း မတူၾကဘူး။

သမထအာရုံ
သမထရဲ. အာရုံက အမ်ားအားျဖင္. ပညတ္ျဖစ္တယ္။ ပညတ္ဆိုတာ လူအမ်ားစုက သတ္မွတ္ျပီး
အရွိအေနနဲ. လက္ခံထားတဲ. အရာသာျဖစ္တယ္။ အမွန္တကယ္ရွိတဲ. အရာမဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ လူေတြက ဒါ အျဖဴလို. သတ္မွတ္လွ်င္ အျဖဴပဲ၊ အနီလို. သတ္မွတ္လွ်င္ အနီ၊ အ၀ါလို. သတ္မွတ္လွ်င္ အ၀ါျဖစ္တယ္၊ ဒါေတြဟာ အထင္အျမင္ အယူအဆမွ်သာ ျဖစ္တယ္။
ဒီလို အထင္အျမင္မွ်သာျဖစ္တဲ. ပညတ္အာရုံေပၚမွာ စိတ္ကို စုစည္းျပီး တည္ျငိမ္ေအာင္လုပ္တာျဖစ္တယ္၊ သမထက်င္.စဥ္ဟာ အမ်ားအားျဖင္. ပညတ္အာရုံေတြမွာ အေျချပဳတာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶါနုႆတိ တို.လို စတုဓာတု၀၀တၱာန္(ဓာတ္ၾကီးေလးပါးခြဲျခားျခင္း) တို.လို သဘာ၀အာရုံ ပရမတ္အာရုံေတြေပၚမွာလည္း အေျချပဳတာမ်ိဳးလည္း ရွိေသးတယ္။
သမထက်င္.စဥ္နဲ. ရရွိလာတဲ. သမာဓိဟာ ဥပစာရ သမာဓိ (စ်ာန္ရခါနီး အဆင္.) နဲ. အပၸနာ သမာဓိ (စ်ာန္ရျပီး အဆင္.)လို. ၂ မ်ိဳးရွိတယ္၊ အပၸနာသမာဓိတိုင္ေအာင္ ရေစနိုင္တဲ. ပညတ္အာရုံေပါင္း ၂၈ မ်ိဳးရွိတယ္။

ကသိုဏ္းပညတ္
သမထက်င္.စဥ္ကို က်င္.မယ္ဆိုရင္ ပညတ္အာရုံ တစ္ခုခုမွာ အေျချပဳရတယ္၊ ေျမေရေလမီး ဆိုတဲ. ဓာတ္ၾကီး ၄ ပါးနဲ. စပ္တဲ. ပညတ္ေပၚမွာ အေျချပဳလို.ရတယ္၊ ညိဳ ေရႊ နီ ျဖဴဆိုတဲ. အေရာင္ပညတ္မွာလည္း အေျချပဳလို.ရတယ္။ အာကာသလို.ေခၚတဲ. လဟာျပင္ (space ) ေပၚမွာလည္း အေျချပဳလို.ရတယ္၊ ဒီအာရုံေတြကိုလည္း ကသိုဏ္းလို.ေခၚတယ္၊ အဲဒီ ကသိုဏ္းအာရုံေတြမွာ အေျချပဳျပီး သမထက်င္.စဥ္ကိုက်င္.လို.ရတယ္။

အာနာပါနနဲ.ပညတ္
သို.မဟုတ္ သမထက်င္.တဲ.အခါ ထြက္ေလ ၀င္ေလဆိုတဲ. အာနာပါနပညတ္ကို အာရုံျပဳလို. ရတယ္၊ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ၂၄ နာရီ စဥ္ဆက္မျပတ္ အသက္ရႈဳေနၾကတယ္၊ ဒီလို ရႈဳထုတ္ ရႈဳသြင္းေနတဲ.ေလကိုပဲ အေျချပဳျပီး သမာဓိ ျဖစ္ပြားေအာင္ ၾကိဳးစားရတယ္။

ဘုရားဂုဏ္ေတာ္
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို ပြားျပီး သမထက်င္.စဥ္ကို က်င္.လို.မရဘူးလား ေမးရင္ ရပါတယ္လို. ေျဖရမွာပါ။ သို.ေသာ္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္မွာ အေျချပဳျပီးရတဲ. သမာဓိက စ်ာန္အထိ အပၸနာသမာဓိအထိ မေရာက္ဘူး၊ ဘာေၾကာင္. မေရာက္သလဲဆိုရင္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္က အလြန္ေလးနက္တယ္၊ ပရမတၳ အာရုံျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင္. ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို အေျချပဳတဲ. သမာဓိဟာ စ်ာန္အဆင္.အထိ မေရာက္ဘူးလို.ေျပာတာ။
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို သမထက်င္.စဥ္အရ က်င္.မယ္ဆိုရင္ ဂုဏ္ေတာ္ရဲ. အနက္ အဓိပၸါယ္ကို နားလည္ရမယ္၊ ဥပမာ အရဟံ ဆိုရင္ ကိေလသာ ခပ္သိမ္းကို ဖယ္ရွားျပီးေသာ ျမတ္စြာဘုရားလို. အာရုံျပဳရမယ္၊ ပိုျပီး အဓိပၸါယ္ထင္ရွားေအာင္ နႈိင္းယွဥ္ျပီး စဥ္းစားရတယ္၊ ေအာ္ ငါ.မွာ ေလာဘဆိုတာရွိတယ္၊
ေဒါသဆိုတာလည္း ရွိတယ္၊ ေမာဟဆိုတာလည္း ရွိတယ္၊ မာန ဆိုတာလည္း ရွိတယ္၊ ျမတ္စြာဘုရားမွာ ေလာဘဆိုတာလည္း မရွိဘူး၊ ေဒါသဆိုတာလည္း မရွိဘူး၊ ေမာဟဆိုတာလည္း မရွိဘူး၊ မာနဆိုတာလည္း မရွိဘူး၊ ကိေလသာမွန္သမွ် လံုး၀ ကင္းစင္ေနပါကလားလို. ဒီလို ယွဥ္ၾကည္.ျပီး နွလံုးသြင္းရင္ အရဟံရဲ. အဓိပၸါယ္ဟာ ပိုျပီးေပၚလြင္ ထင္ရွားလာနိုင္တယ္၊ မိမိရဲ. စိတ္အစဥ္ဟာ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ထဲ နစ္၀င္ေနရမယ္၊ ဒါမွသာ ဗုဒၶါနုႆတိ ကမၼ႒ာန္းျဖစ္မယ္။
အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲ ဂုဏ္ေတာ္ကို ၇ြတ္ျပီး ပုတီးအေပၚ စိတ္ေရာက္ေနျပီး ဘုရားဂုဏ္ေတာ္အေပၚ စိတ္မေရာက္ဘူးဆိုရင္ ဗုဒၶါနုႆတိလို. ေျပာလို. ရမွာမဟုတ္ဘူး၊ ဘုရားရဲ. တကယ္.ဂုဏ္ အရည္အေသြးေတြေပၚ အာရုံေရာက္မွ ၀မ္းေျမာက္မွ ပါေမာဇၨ ေက်နပ္နွစ္သိမ္.မႈ ပီတိဆိုတာ ျဖစ္လာနိုင္တယ္။
…….......................

၀ိပႆနာက်င္.စဥ္
အဲဒီေတာ. သမထက်င္.စဥ္ ေအာင္ျမင္ထားတဲ. ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္က မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္ကို ရခ်င္ပါတယ္ဆိုရင္ technique ေျပာင္းရမယ္တဲ.။ ေရွ.က ေျပာတဲ. မီးခိုးတန္းေလးလို၊ အလင္းတန္းေလးလို အာရုံနိမိတ္ေပၚမွာ ဆက္ျပီးေတာ. မေနဘဲနဲ. ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္ကို ေျပာင္းရမယ္။ စ်ာန္မွ ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္ကို ေျပာင္းခ်င္ရင္ ဘယ္လို ေျပာင္း၇မလဲ။
ပထမ အာရုံနိမိတ္ကေလးေပၚမွာ စ်ာန္၀င္စားလိုက္တယ္။ စ်ာန္၀င္စားျပီး စ်ာန္ကေန ျပန္ထလိုက္ထလိုက္တဲ.အခါ (ျပန္ထတယ္ဆိုတာ စ်ာန္၀င္စားေနတာကို ျပန္ျပီးေတာ. ေနာက္ဆုတ္ျပီးတဲ.အခါ သူ.ရဲ. စိတ္အေျခအေနေတြ ဆက္လက္ျပီးေတာ. ျဖစ္ေနတယ္ေပါ.။
လူက ေနာက္ဆုတ္လိုက္ျပီ၊ ေနာက္ဆုတ္လိုက္ေပမယ္.လို. ခုနက ျဖစ္သြားတဲ. စိတ္ေတြရဲ. အေျခအေနေတြဆက္ျဖစ္ေနတယ္။
ဥပမာ လူတစ္ေယာက္ စိတ္ဆိုးျပီးသြားျပီဆိုရင္ အဲဒီ စိတ္ဆိုးတာကို ျပန္ျပီး ေတြးလို.မရဘူးလား။ ရတယ္၊ ကိုယ္စိတ္ထဲမွာ ဘာျဖစ္သြားတယ္ဆိုတာ ျပန္စဥ္းစားလို.ရတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးလိုပဲ စ်ာန္၀င္စားတဲ. ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ. စိတ္က စ်ာန္ကေန ျပန္ထလိုက္တဲ.အခါ အဲဒီစ်ာန္စိတ္ေတြကို အာရုံအျဖစ္အသံုးခ်ျပီး ၀ိပႆနာရႈရတယ္တဲ.။

၀ိပႆနာက်ေတာ. ခုနက အလင္းတန္းလိုမ်ိဳး ပညတ္ကို ရႈလို.မရဘူး။ အလင္းတန္းကိုအာရုံျပဳျပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ. ၾကံစည္တာေတြ စိတ္ကူးတာေတြ၊ စိတ္ၾကည္နူးတာေတြ ၊ ခ်မ္းေျမ.တာေတြဆိုတဲ. စ်ာန္အဂါၤေတြကို ျပန္ျပီးေတာ. ရႈလိုက္တယ္။
ရႈတယ္ဆိုတဲ. အခ်ိန္မွာ ၀ိပႆနာကို သြားတဲ.အခါ အဆင္. ၂ ဆင္.ရွိတယ္။ နံပါတ္ ၁ က သဘာ၀လကၡဏာ (individual characteristic) လို.ေခၚတယ္။ သူ.ရဲ. nature ကို၇ႈရမယ္လို. ေျပာတာ။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုရင္ ၾကံစည္တယ္ဆိုတဲ. ၀ိတက္ရဲ. သဘာ၀ကိုၾကည္.လွ်င္ ၀ိတက္ဆိုတာ စိတ္ကေလးကို အာရုံေပၚသို. ပို.ေပးေနပါလားဆိုတဲ. သူ.ရဲ. nature ကိုသိရတယ္။
၀ိစာရကို ၾကည္.လိုက္ရင္ အာရုံကေလးနွင္. စိတ္ကို ခ်ည္ေနွာင္ထားပါလား၊ တြဲထားပါလား ဆိုတဲ. သူ.ရဲ. သဘာ၀ကို ေတြ.မယ္။ ပီတိကိုၾကည္.ရင္ အာရုံေပၚမွာ နွစ္ျခိဳက္ေနတဲ. သေဘာပါလားဆိုတဲ. သူ.ရဲ.သဘာ၀ကိုေတြ.မယ္။ သုခကို ၾကည္.မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ခ်မ္းေျမ.မႈ၊ စိတ္ခ်မ္းေျမ.မႈကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ. သေဘာပါလားလို. သူ.ရဲ. သေဘာကို ေတြ.လိမ္.မယ္။
သမာဓိကိုၾကည္.လိုက္ရင္ အာရုံနွင္. စိတ္ေပၚမွာ ျငိမ္ေနေအာင္ လုပ္တဲ. သေဘာပါလားလို. သူ.ရဲ. သေဘာကိုေတြ.ရမယ္။ ဒါေလးေတြကို သူတိုရဲ. သဘာ၀လကၡဏာလို. ေခၚတယ္။

၀ိပႆနာလမ္းေၾကာင္းေျပာင္းတာနဲ. တျပိဳင္နက္ အဲဒီ အစစ္အမွန္ျဖစ္တဲ. သဘာ၀လကၡဏာေတြကို သိရမယ္။ ဥပမာအားျဖင္. စိတ္ဆိုးျပီးတဲ. လူတစ္ေယာက္ဟာ ေအာ္ ေဒါသဆိုတာ စိတ္ကို ေယာက္ယက္ခတ္ျပီး စိတ္ကို ပူေစတတ္တဲ. သေဘာပါလား။ တည္ျငိမ္ေနတဲ. စိတ္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္တဲ. သေဘာပါလားလို. မေတြ.နိုင္ဘူးလား။
ဒုႆတီတိ ေဒါေသာ တည္ျငိမ္ေနတယ္ဆိုတဲ. အေနအထားေလးတစ္ခု ပ်က္သြားေအာင္ ဖ်က္ဆီးတတ္တယ္တဲ.။ စိတ္ဆိုးတယ္ဆိုကတည္းက တည္ျငိမ္ေနတဲ. ျငိမ္းခ်မ္းေနတဲ. သဘာ၀ေလးတစ္ခုပ်က္သြားတာေလ။ အဲဒီလို ဖ်က္ဆီးတတ္တဲ. သေဘာကိုသိတာ ေဒါသရဲ. သဘာ၀ကို သိတာပဲ။ ေလာဘဆိုရင္လည္း အာရုံေပၚမွာ တြယ္ကပ္ေနတဲ. သေဘာေလးပါလားလို. ေလာဘရဲ. သေဘာကို ဒီလို ျမင္တယ္။ အဲဒီလို သဘာ၀ေလးေတြမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္သဘာ၀ေတြ ရွိတယ္.။ အဲဒီ ကိုယ္ပိုင္ သဘာ၀ေလးေတြကို သဘာ၀လကၡဏာ လို. ေခၚတယ္။

နံပါတ္ ၂ က သဘာ၀လကၡဏာကို ၾကည္.ရင္း ၾကည္.ရင္းကေန သာမညလကၡဏာလို.ေခၚတဲ. အမ်ားဆိုင္တဲ. လကၡဏာကို တိုးခ်ဲ.ျပီးေတာ. ျမင္လာတယ္။ သာမညလကၡဏာဆိုတာ မျမဲတဲ.သေဘာ၊ ဆင္းရဲတဲ.သေဘာ၊ စိုးမပိုင္တဲ.သေဘာ။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱလို. သဘာ၀ေတြကို သာမညလကၡဏာလို.ေခၚတယ္။ (universal characteristic) ဒီလို ျမင္လာျပီဆိုရင္ ၀ိပႆနာ ျဖစ္ျပီ၊။ ထူးထူးျခားျခား ျမင္လာတယ္လို. ေျပာတာ။
အဲဒီလို သမထက်င္.စဥ္ကေန ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္ကို ေျပာင္းတဲ. ပုဂၢိဳလ္တိုင္း ပုဂၢိဳလ္တိုင္း အခုလိုပဲ ေျပာင္းတယ္။ အဲဒီကေန ဆက္ျပီး ဘာေတြေတြ.သလဲဆိုရင္ ဒီသဘာ၀ တရားေလးေတြဟာ ဘယ္မွာ မွီျပီး ျဖစ္တာလဲလို. စဥ္းစားလိုက္ရင္ စိတ္ရဲ.ျဖစ္ေပၚရာျဖစ္တဲ. နွလံုးသားကို မွီျပီး ျဖစ္တာပါလားလို. မွီရာ ရုပ္တရားကအစ ရုပ္တရားေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ျမင္လာတတ္တယ္။ စိတ္ေရာ ရုပ္ေရာ ဒီနွစ္ခုစလံုး ျမင္လာတယ္။ ျပီးေတာ. စိတ္နဲ.ရုပ္ မတူညီတဲ. သေဘာထားေလးေတြ ျမင္လာတယ္။

ျမင္လာျပီး စိတ္ေရာ ရုပ္ေရာ ဒီနွစ္ခုလံုးဟာ ထာ၀ရတည္ျမဲေနတဲ. အရာမဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္လာျပီးတဲ.ေနာက္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လို. ျဖစ္လိုက္တယ္။ ေပၚျပီးရင္ ေပ်ာက္သြားတယ္။
ေပ်ာက္တယ္ဆိုတာ ေနာက္ထပ္ေပၚမလာဘဲ ေပ်ာက္တာ၊ ေနာက္ထပ္ျဖစ္တာက ေနာက္ထပ္အေၾကာင္းတစ္ခုေၾကာင္. ျဖစ္တာ။ အဲဒီလို စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ျပီး ပ်က္သြားတဲ. သေဘာေတြကို ျမင္လာတာ အနိစၥ ၊ အဲဒီ ျဖစ္ပ်က္မႈၾကီးဟာ စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနတာ ဒုကၡ၊ အဲဒီအေပၚမွာ ကိုယ္က ဘာမွ ခ်ဳပ္ကိုင္နိုင္စြမ္းမရွိတာက အနတၱတဲ.။ ဒီသေဘာေတြကို ျမင္လာတာက ၀ိပႆနာလို.ေခၚတယ္။

အဲဒီ၀ိပႆနာဥာဏ္အဆင္.ဆင္.က ပထမဆံုး ရုပ္နဲ. နာမ္နဲ. ခြဲတဲ. နာမရူပပရိေစၧဒဥာဏ္ (ခြဲျခားျပီး သိျမင္တဲ.ဥာဏ္)၊ အဲဒီေနာက္ ထိုရုပ္နာမ္ေတြရဲ. ျဖစ္ေပၚလာျခင္း အေၾကာင္းတရားကုိပါ တြဲဖက္ျပီးသိလာတဲ. ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္၊ ထိုေနာက္ ထိုရုပ္နာမ္တို.ရဲ. မျမဲတဲ. အနိစၥသေဘာ၊ ဆင္းရဲတဲ. ဒုကၡသေဘာ (ဒီေနရာမွာ ဆင္းရဲတယ္ဆိုတာ ပိုက္ဆံမရွိလို. ဆင္းရဲတာကို ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္ျပီး ပ်က္ေနတာကိုက စိတ္ပ်က္စရာ ၾကီးလို. ေျပာတာေနာ္)။ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြရဲ. နွိပ္စက္မႈကိုခံေနရတဲ. စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတာက ဒုကၡ၊ အဲဒီလိုျဖစ္ျပီး ပ်က္ေနတာကို ရပ္တန္.ပစ္လို. မရဘဲ ကိုယ္မပိုင္တာက အနတၱ။
ဒီျဖစ္မႈ ပ်က္မႈ သေဘာေတြကို အထပ္ထပ္ စဥ္းစားတယ္ (သမၼသနဥာဏ)၊ ျဖစ္မႈ ပ်က္မႈ သေဘာေတြကို ရွင္းရွင္းၾကီးျမင္လာတယ္ (ဥဒယဗၺယဥာဏ) တျဖည္းျဖည္းနဲ. ျမင္လာတဲ.အခါ သခါၤရေတြအေပၚမွာ စိတ္ပ်က္လာတယ္ (ဘဂၤဥာဏ)၊ ေၾကာက္စရာလို.ျမင္လာတယ္ (ဘယဥာဏ)။ ျငီးေငြ.လာတယ္ (နိဗၺိဒါ ဥာဏ)။ ဒီလို ျမင္လာေတာ. စြန္.လြတ္ခ်င္လာတယ္ (မုဥၥိတုကမ်တာဥာဏ)။ ထို.ေနာက္ လြတ္ရာလြတ္ေၾကာင္း ထြက္ေပါက္ရွာလာတယ္ (ပဋိသခါၤဥာဏ)။ ဒီလိုထြက္ေပါက္ရွာလာေတာ. သခါၤရသဘာ၀တရားေတြ အေပၚမွာ စိတ္ကေလး တည္ျငိမ္မႈကို ျပန္ရလာတယ္ (သခါၤရုေပကၡဥာဏ)။

အဲဒါကို ၀ိပႆနာမွာ အဆင္.ျမင္.ဆံုး သခါၤရုေပကၡာဥာဏ္ လို.ေခၚတယ္။
အဲဒီ အဆင္.ကို တျဖည္းျဖည္းနွင္.ေရာက္သြားတယ္။
သမထနွင္.၀ိပႆနာမွာ ၀ိပႆနာက ဘယ္ထိေအာင္ သြားသလဲဆိုရင္ မဂ္၊ ဖိုလ္ထိေအာင္သြားတယ္။ အဲဒီမွတဆင္. နိဗၺာန္၊ ဒါ ၀ိပႆနာရဲ. လမ္းေၾကာင္း။ သမထလမ္းေၾကာင္းရဲ. လမ္းဆံုးက အဘိဥာဥ္၊ ေသရင္ ျဗဟၼာဘံု။

သမထက်င္.ျပီးေတာ. ၀ိပႆနာကိုကူးတဲ. လမ္းရွိတယ္တဲ.။ သမထကို မက်င္.ဘဲ ၀ိပႆနာတိုက္ရုိက္သြားတဲ. နည္းလမ္းလည္း ရွိတယ္။ ဒါ.ေၾကာင္.မို. ယာန နွစ္မ်ိဳးဆိုျပီး ျပထားတယ္။ ယာနဆိုတာ vehical စီးစရာယာဥ္ကေလး၊ သမထယာဥ္ကိုပဲ စီးမလား သို.မဟုတ္ ၀ိပႆနာယာဥ္ကိုပဲ စီးမလား၊ ဘယ္ယာဥ္နဲ.ပဲ သြားသြားေပါ.။ သမထကို အရင္က်င္.ျပီးမွ ၀ိပႆနာ က်င္.တဲ.နည္းရွိတယ္။ ၀ိပႆနာကို တိုက္ရုိက္က်င္.တဲ.နည္း ရွိတယ္တဲ.။
ဒီနည္းနွစ္နည္းစလံုးက မွန္ကန္တဲ. နည္းေတြခ်ည္းပဲ။ မိမိၾကိဳက္နွစ္သက္တဲ. လမ္းေၾကာင္းက သြားလို.ရတယ္။

ဥပမာ ေရႊတိဂံုဘုရားၾကီးကို ဖူးခ်င္ရင္ ေတာင္ဘက္မုခ္က တက္မလား၊ အေနာက္မုခ္က တက္မလား၊ အေရွ.မုခ္၊ ေျမာက္ဘက္မုခ္က တက္မလား ဘုရား မေရာက္ဘူးလား၊ ေရာက္တာခ်ည္းပဲ။ ဒီအတိုင္းပဲ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ. လမ္းနဲ.သြား ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ.ယာဥ္ကို စီးသြားလို.ရတယ္။
သမထက်င္.စဥ္ဆိုတာ စိတ္ကို တည္ျငိမ္ေအာင္ လုပ္ျပီးမွ ဥာဏ္စြမ္းကို ထူေထာင္တာ သဘာ၀တရားမ်ားရဲ. အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာကို ျမင္ေအာင္ ေလ.က်င္.တာကို ၀ိပႆနာ က်င္.စဥ္ေခၚတာေပါ.။ ေအး ဒီနွစ္ခုစလံုးကို ဗုဒၶျမတ္စြာက ေဒြေမ ဘိကၡေ၀ ဓမၼာ ၀ိဇၨာ ဘာဂိယာ မဂ္ဥာဏ္ကို ဆိုက္ထိ သြားေစနိုင္တဲ. က်င္.စဥ္လို. ေဟာေတာ္မူတာ။

၀ိဇၨာဆိုတာ မဂ္ဥာဏ္ကို ေျပာတာ။ (၀ိဇၨာဆိုတာ ယခုေခတ္ေျပာေနၾကတဲ. ၀ိဇၨာေတြ ေဇာ္ဂ်ီေတြ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္)။ ၀ိဇၨာဆိုတာ ကိေလသာေတြကို ကုန္သြားေအာင္ ဖယ္ရွားေပးနိုင္တဲ. စြမ္းရည္သတၱိရွိနိုင္တဲ. အသိဥာဏ္တစ္မ်ိဳးကို ေခၚတယ္။
အဲဒီ ကိေလသာေတြ ကုန္သြားေစတတ္တဲ. ၀ိဇၨာဥာဏ္မ်ိဳးကို ေပါက္ေျမာက္ သြားေစတတ္တဲ. အက်င္. ၂ မ်ိဳးက ဘာလဲဆိုရင္ သမထနွင္. ၀ိပႆနာ တဲ.။ သမထက်င္.ရင္ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ. အတြယ္အတာ တဏွာ ရာဂ၊ အာရုံေတြအေပၚမွာ မက္ေမာတဲ. ေလာဘကို ဖယ္ရွားပစ္နိုင္တယ္။ အဲဒါအက်ိဳးပဲေပါ.။ အင္မတန္ ၾကီးမားတဲ. အက်ိဳးတစ္ခု ပဲေပါ.။
ဒါ့ျဖင္. ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္က ဘာေပးလဲ ဆိုေတာ. ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္ကို က်င္.ရင္ ပညာဥာဏ္တက္တယ္တဲ.။ သဘာ၀ကိုသိတဲ. အသိဥာဏ္ေတြရသြားတယ္။ ကိုယ္တိုင္ က်င္.ၾကည္.လိုက္တဲ.အခါက်ေတာ. မျမဲတဲ. ဆင္းရဲတဲ. မပိုင္တဲ. သေဘာေလးေတြ ထင္ထင္ရွားရွား သိလာတယ္။ ကိုယ္တိုင္ေတြ.သိရွိလာတဲ. အသိဥာဏ္ေတြ ရလာတယ္။ အဲဒါေၾကာင္. ၀ိပႆနာက်င္.စဥ္ဟာ အသိပညာတိုးတက္ေစတယ္တဲ.။ အသိပညာတိုးတက္ေတာ. ဘာျဖစ္သလဲ ဆိုရင္ အ၀ိဇၨာ ဆိုတဲ. အမွန္မသိတဲ. အေမွာင္ကို ဖယ္ရွားပစ္နိုင္တယ္ဆိုတဲ. အက်ိဳးရတယ္။

ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ သမထနွင္.၀ိပႆနာတရားေတာ္မွ ေကာက္နုတ္ပူေဇာ္ပါသည္။

ေမတၱာျဖင္. .......
Shared from Lwinoo Ko