͋
ကမၼ႒ာန္းဆိုတာ ဘာဝနာလုပ္ငန္းရဲ႕ ဦးတည္ရာအာရံု သို႔မဟုတ္ ဘာဝနာလုပ္ငန္းရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္၊ ကမၼ႒ာန္းဟာ သမထနဲ႔ ဝိပႆနာလို႔ ၂-မ်ိဳး ရွိတယ္၊ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္သူတိုင္း ဒီ ၂-မ်ိဳးကို ကြဲကြဲျပားျပား သိထားဖို႔လိုတယ္၊ သို႔မွသာ မိမိတို႔ အားထုတ္ေနတဲ့ ကမၼ႒ာန္းဟာ သမထလား ဝိပႆနာလား ဆိုတာခြဲျခား သိႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။
သမထ ဆိုတာ
͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋
သမထဆိုတာ ဘာလဲလို႔ေမးရင္ သမထဆိုတာ ကာမစၧႏၵ စတဲ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားမ်ားကို ျငိမ္သက္ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္တဲ့ တရားလို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျငိမ္သက္ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္တဲ့ သမာဓိတရားဟာ သမထပဲျဖစ္တယ္။
လူေတြရဲ႕စိတ္ဟာ အာရံုနဲ႔ေတြ႕ရင္ လႈပ္ရွားေယာက္ယက္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္တယ္၊ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့။ အာရံုနဲ႔ေတြ႕လို႔ ေလာဘျဖစ္ရင္လည္း စိတ္လႈပ္ရွားတာပဲ၊ ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ေဒါသျဖစ္ရင္လည္း ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ေမာဟ ျဖစ္ရင္လည္း ေတြေဝျပီး ေယာက္ယက္ခတ္တာပဲ၊ ဒီလို စိတ္ေယာက္ယက္ခတ္မႈမ်ိဳးေတြကို ျငိမ္သက္ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္တဲ့ ကမၼ႒ာန္း အက်င့္ကို သမထလို႔ ေခၚတယ္။
ဒါ့အျပင္ အဆိုပါ သမထအက်င့္ျဖင့္ ရရွိလာတဲ့ သမာဓိ စြမ္းအားဟာလည္း ေယာက္ယက္ခတ္တဲ့စိတ္ အေျခအေနမ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္သည့္အတြက္ တကယ့္ သမထ ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကမၼ႒ာန္းက်င့္္စဥ္နဲ႔ သမာဓိ ၂-မ်ိဳးလံုးကိုပင္ သမထလို႔ ေခၚရမွာ ျဖစ္တယ္။ စာေပက်မ္းရန္မ်ားမွာ ‘ပစၥနီကဓေမၼ သေမ-
တီတိ သမေထာ’လို႔ ဖြင့္ဆိုၾကတယ္။ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားမ်ားကို ျငိမ္သက္ ေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္တဲ့ တရားကို သမထလို႔ ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။
ဝိပႆနာဆိုတာ
͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋ ͋
ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲေမးရင္ ဝိပႆနာဆိုတာ ထူးျခားတဲ့ ဉာဏ္အျမင္လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္၊ ‘ဝိ’- အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ‘ပႆနာ’ - ရႈျမင္တတ္ေသာ ဉာဏ္ကို ဝိပႆနာဟု ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဝိပႆနာဆိုတာ ထူးျခားစြာ သိျမင္တတ္ေသာ ဉာဏ္ကိုေခၚတာျဖစ္တယ္။
ဘယ္လို ထူးျခားစြာ ျမင္တတ္သလဲဆိုရင္ သာမန္အားျဖင့္ လူေတြက ဘဝကို ခ်မ္းသာတယ္ ကိုယ္ပိုင္တယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ အဲဒီအျမင္ေတြနဲ႕ မတူဘဲ ဘဝဆိုတာ မျမဲဘူး ဆင္းရဲတယ္ ကိုယ္မပိုင္ဘူးလို႕ ျမင္တယ္၊ အဲဒိလိုျမင္တဲ့ အသိဉာဏ္မ်ိဳးကို ဝိပႆနာလို႔ ေခၚတယ္။
စာေပက်မ္းဂန္မ်ားမွာ ‘အနိစၥာဒိဝေသန ဝိဝိေဓဟိ အာကာေရဟိ ဓေမၼ ပႆတီတိ ဝိပႆနာ’ လို႔ ဖြင့္ဆိုၾကတယ္။ အနိစၥ စသည္ႏွင့္ ဆက္စပ္ျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အျခင္းအရာေတြနဲ႕ ဓမၼတို႔ကို ရႈျမင္တ္ေသာဉာဏ္သည္ ဝိပႆနာမည္၏ဟု ဆိုလိုတယ္။
အရွင္နႏၵမာလာဘိဝံသ
(သမထႏွင့္ဝိပႆနာမွ)
Buddhavasa Tiloka
No comments:
Post a Comment