သတိနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္သိ (အပိုင္း-၅) (ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက)

ပစၥဳပၸန္မွာ စိတ္ကိုထားတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ မ်ားလာရင္ အဲဒီလူဟာ အပိုကိစၥေတြကို ေလွ်ာ့တတ္လာတယ္။ အပိုစကားေျပာတာေတြ၊ အပိုခရီးသြားတာေတြ၊ အက်ဳိးမရွိဘဲနဲ႔ ထိုင္ေတြးၿပီၤး ပူေနတာေတြလည္း ေလွ်ာ့သြားတယ္။ စိတ္က ပိုရွင္းလာတဲ့အတြက္ တစ္ခုခုကို လုပ္စရာရွိလို႔ စဥ္းစားရမယ္ဆိုရင္ သူသိပ္အခ်ိန္ၾကာၾကာ စဥ္းစားမေနရဘူး။ ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္မသြားဘူး။



…သတိရွိလို႔ သမာဓိလည္း ေကာင္းလာတဲ့အခါ၊ စိတ္လည္း ၾကည္လင္ေအးခ်မ္းလာတဲ့အခါမွာ လုပ္စရာကိစၥ တစ္ခုခုရွိလို႔ ေအးေအးေဆးေဆး အာရံုျပဳလိုက္ရင္ ဘယ္ကိစၥ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ အေျဖထြက္လာတယ္။ အဲဒါကိုက အခ်ိန္ကုန္ေတာ္ေတာ္ သက္သာသြားတာ။



…အပိုုလုပ္လို႔ အလုပ္ပိုတာ…။



…ေျခတစ္လွမ္း တစ္ခ်က္ေလာက္ သိတယ္ဆိုရင္ကိုပဲ အင္မတန္ အက်ဳိးမ်ားပါတယ္။ ဒါက လုပ္မၾကည့္ေသးဘဲနဲ႔ေတာ့ မသိဘူးေနာ္၊လုပ္ၾကည့္လာတဲ့အခါက်မွ တကယ့္ကို အက်ဳိးမ်ားတာကို သိလာလိမ့္မယ္။



…သာမန္အေျခအေနမွာ လူေတြဟာ တစ္ခုခု စိတ္ညစ္စရာ၊ စိတ္ပူစရာ၊ သေဘာမက်စရာ၊ စိတ္ပင္ပန္းစရာေတြ ေတြးေနတတ္တယ္။ အေရးႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ အေရးမႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ေတြးေနတာပဲ။ သတိနဲ႔သိၿပီးေတာ့ သြားျခင္းအားျဖင့္ အဲဒီအေတြးေတြဟာ နည္းနည္းေတာ့ ေလ်ာ့သြားတယ္။ အေတြးနည္းနည္း ေလ်ာ့သြားရင္ စိတ္က နည္းနည္းၾကည္လာတယ္။ စိတ္နည္းနည္း ေအးခ်မ္းလာတယ္။ စိတ္မွာ ပင္ပန္းမွဳ နည္းနည္းေလ်ာ့သြားတယ္။



…မိုးလင္းကတည္းက၊ အိပ္ရာႏိုးကတည္းက ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္အေျခအေန Mood ကို ျပဳျပင္ထားရမယ္။ ႏိုးရင္ ႏိုးႏိုးခ်င္း တရားရွဳမွတ္လိုက္ရင္ သတိ၊ သမာဓိ ေကာင္းလာၿပီး စိတ္ၾကည္လင္ ေအးခ်မ္းလာၿပီးေတာ့ တည္ၾကည္ခန္႔ညားတ့ဲ၊ ေအးခ်မ္းတဲ့၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ Mood မ်ဳိးရလာတယ္။ အဲဒီ Mood ေလးကို အပ်က္မခံဘဲ ထိန္းသြားရမယ္။



…အဲဒီလို တစ္ေန႔တာလံုး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့၊ ခန္႔ညားမွဳရွိတဲ့၊ တည္ၾကည္မွဳရွိတဲ့၊ ျမင့္ျမတ္တဲ့စိတ္ကို ထိန္းထားလို႔ရွိရင္ တရားထိုင္တဲ့အခါမွာ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ သတိ၊ သမာဓိကို ရတယ္။





…ညမွာ တရားအားထုတ္ၿပီးမွ အိပ္လို႔ရွိရင္ မနက္ႏိုးတဲ့အခါမွာ ပိုၿပီး ၾကည္လင္လန္းဆန္းတယ္။ တရားအားထုတ္ဖို႔လည္းပဲ ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္က သတိရတယ္။ လံု႔လ၀ီရိယ၊ သဒၶါတရားလည္းပဲ ပိုၿပီၤးေတာ့ အားေကာင္းလာတယ္။



…အိပ္ေနရင္းပဲ အသက္ရွဳတာေလးကို သိၿပီးေတာ့ ေနလိုက္ပါ။ စိတ္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲ ဟိုကိစၥ၊ ဒီကိစၥ ေတြးဦးမွာပဲ။ ေတြးလိုက္ရင္ ေတြးတယ္ဆိုတာေလးကို စိတ္ကသိလိုက္ပါ။ သိၿပီးရင္ “ ဘာမွ မထူးပါဘူး” ဆိုၿပီးေတာ့ အသာေလး စိတ္ကို ေလ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္မဆိုးပါနဲ႔။ ျပန္ၿပီးေတာ့ အသက္ရွဳတာေလးကို သတိကပ္ၿပီးေတာ့ ထားလိုက္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ကိုလည္းပဲ ေျခေတြလက္ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုုး သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ ခ်ထားပါ။ ေနရာအေနအထားကိုလည္း အသက္သာဆံုး ျဖစ္သြားေအာင္ ျပင္လိုက္ပါ။ ေခါင္းအံုးကအစ နိမ့္လြန္းရင္လည္း မေကာင္းဘူး။ ျမင့္လြန္းရင္လည္း မေကာင္းဘူး။ အဲသည္လို ကိုယ္နဲ႔ အဆင္ေျပဆံုးျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ထားၿပီး အိပ္လ်က္ကေလးပဲ တရားအားထုတ္ပါ။ ဒီလိုတရားအားထုတ္ရင္း၊ တရားအားထုတ္ရင္းနဲ႔ပဲ အိပ္ေပ်ာ္သြားပါေစ…။



…စာက်က္ခါနီးမွာ တရားထိုင္တယ္။ တရားထိုင္ၿပီးမွ စာက်က္တယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေတာ့ စာေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ မွတ္မိတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ သေဘာေပါက္တယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေမ့ဘူး။ အိပ္ခါနီးမွာလည္း အိပ္ရာထဲမွာ တရားမွတ္ရင္းနဲ႔ အိပ္တာပဲ။ စိတ္ထဲမွာလည္း ရွင္းသြားတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာလည္း ရွင္းသြားၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း အိပ္ေပ်ာ္သြားတယ္။



…တရားကေတာ့ အားထုတ္ေနမွာပဲ။ ကိုယ္သိႏိုင္တဲ့အက်ဳိးက ရေနတာကိုး။ အသိဥာဏ္ ထက္တယ္။ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္တယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။



…ဘာမွမေတြးပဲနဲ႔ ဒီလိုသိေနတဲ့အခါမွာ စိတ္က အင္မတန္ ေအးခ်မ္းေနတယ္။ တျခားနည္းနဲ႔ေပ်ာ္မယ့္အစား အဲသလို တစ္ေနရာမွာ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေအးေအးကေလး ေနၿပီးေတာ့ တရားနဲ႔ပဲ ေပ်ာ္လာတာပဲ။



…စိတ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳနဲ႔ အသိဥာဏ္နက္နဲမွဳဟာ အင္မတန္ အရသာရွိတယ္။ အင္မတန္ ေက်နပ္စရာေကာင္းတယ္။



…တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ တကယ္ကို ရာခိုင္ႏွဳန္းျပည့္ ရိုးရိုးသားသား စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လုပ္မွပဲ တကယ္ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တိုးတက္မွဳ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ေတာ့ နဲနဲပါးပါး အေပၚယံ သတိ၊ သမာဓိေလာက္ ရရင္ရမယ္။ တကယ္ေလးနက္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ သတိ၊ သမာဓိေလာက္ပဲ ရရင္ရမယ္။ တကယ္ေလးနက္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ သတိ၊ သမာဓိ ဥာဏ္ပညာ မရႏိုင္ပါဘူး။



…သိေနတာကို သိႏိုင္တဲ့သတိ ျဖစ္လာေတာ့ သိေနတာကို သိေနတဲ့အခ်ိန္မွာမွ “ ငါအခုမွ လူျဖစ္ၿပီ ” လို႔ ခံစားလိုက္ရတယ္။



…ဥေပကၡာေ၀ဒနာဟာ မသိရင္ ေမာဟျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့သေဘာေတာ့ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဥေပကၡာကို မသိရင္ ဒုကၡနဲ႔တူတယ္တဲ့။ ဥေပကၡာကို သိရင္ သုခနဲ႔ တူတယ္တဲ့။



…ဥေပကၡာက အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီးေတာ့ သုခဘက္ကိုလည္း ပါတတ္တယ္။ ဒုကၡဘက္ကိုလည္း ပါတတ္တယ္။ ဥေပကၡာေ၀ဒနာကို မ်ားမ်ားသိေအာင္ လုပ္လို႔ရွိရင္ စိတ္က ပိုၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းလာတယ္။

…သိၿပီးေတာ့ေနတဲ့ စိတ္ကေလးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတယ္၊ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့စိတ္ကေလးဟာ ညီမွ်ေနတယ္။ ဟိုဘက္ မေရာက္ဘူး။ ဒီဘက္လည္း မေရာက္ဘူး။ ၀ီရိယ ပိုတယ္လည္း မရွိဘူး။ ၀ီရိယ လိုတယ္လည္း မရွိဘူး။ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနတယ္။ အဲဒီလုိ ၀ီရိယ ညီမွ်ေနတာကိုလည္းပဲ ဥေပကၡာလို႔ပဲ ေခၚတယ္။



…အဲဒီလိုစိတ္ထဲမွာ အားလံုး ဥေပကၡာျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့အခါမွာ ပထမေတာ့ ငါၿငိမ္းခ်မ္းတယ္လို႔ ခံစားရတယ္။ ငါပါေနတယ္ေနာ္။ ဒီလိုနဲ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ အားထုတ္သြား၊ အားထုတ္သြား၊ အားထုတ္သြား ၾကာလာတဲ့အခါမွာ ငါမပါေတာ့ဘဲနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတယ္ဆိုတာပဲ ရွိေတာ့တယ္။



…ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳဟာ အနတၱျဖစ္သြားၿပီေနာ္။ ငါ့ရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ မဟုတ္ဘူး၊ ငါပိုင္ဆိုင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ မဟုတ္ဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳ ဆိုတာ သဘာ၀တရားတစ္ခုဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္သြားတယ္ေနာ္။ အဲဒီလို ဥေပကၡာျဖစ္ေနတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ငါတရားအားထုတ္ေနရတယ္လို႔ေတာင္ မထင္ေတာ့ဘူး။ သူ႔အလုိလိုပဲ တရားအားထုတ္တာ ျဖစ္သြားေနတာ။ အဲဒီလို အခါမွာ အနတၱကို ေကာင္းေကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမွဳရဲ႕ အနတၱကို သိရတယ္။ အနတၱ လကၡဏာကို သိရတယ္။



…ဒီၿငီမ္းခ်မ္းမွဳဟာလည္းပဲ အၿမဲတမ္းေတာ့ မရွိဘူး။ သူလည္း ပ်က္ခ်င္တဲ့အခါ ပ်က္သြားတာကိုး။ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာင္မွ တဆက္ထဲလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ တစ္ခုၿပီးမွ တစ္ခုပဲ။ အဲသလို အားထုတ္သြားၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေနတဲ့ အနတၱ သေဘာကို သိၿပီးေတာ့ ေနရင္းကလည္း ေနာက္ဆံုးမွာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္တယ္။



…စိတ္က တျခားကို ပ်ံ႕လြင့္သြားရင္ အဲဒါကို သိလိုက္ပါ။ တျခားတစ္ခုခုကို ေတြးေနၿပီ။ သိလုိက္ၿပီ။ သိၿပီးရင္ ညင္ညင္သာသာ စိတ္ကေလး ႏူးႏူးညံ့ညံ့ကေလးနဲ႔ နဂိုေနရာကို ျပန္ယူလာပါ။ ကိုယ့္စိတ္ကိုပဲ ကိုယ္ျပန္ၿပီးေတာ့ မေက်မနပ္ မျဖစ္လိုက္ပါနဲ႔။ ဒီစိတ္ကလည္း ဟိုေတြးဒီေတြး ေတြးျပန္ၿပီေပါ့လို႔ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ေဒါသ မျဖစ္ဖို႔ေနာ္။



…ေလာဘအားႀကီးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေလာဘက သူလိုခ်င္တာ ရဖို႔ပဲ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ရရ ရရင္ၿပီးေရာ။ ဒါကိုပဲ သူဆံုးျဖတ္မွာပဲ။



…ေဒါသအားႀကီးေနတဲ့အခါမွာ မေက်နပ္တဲ့စိတ္ အားႀကီးေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔အတြက္ ဘာအေရးႀကီးဆံုးလဲ ဆိုေတာ့ သူတစ္ပါးကို ေျပာရဆိုရဖို႔၊ ရိုက္ရ ႏွက္ရဖို႔၊ အျပစ္ဒဏ္ေပးရဖို႔၊ ႏွိပ္စက္ရဖို႔က အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါဟာ တရားတယ္။ အဲဒါဟာ မွ်တတယ္လို႔ သူထင္မွာပဲ။ ဒါမွ လုပ္သင့္တဲ့ကိစၥလို႔ သူထင္မွာပဲ။



…မာနျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုေနသလဲဆိုေတာ့ သူမ်ားထက္ သာရဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးပဲ။ တျခားကိစၥေတြက အေရးမႀကီးဘူး။



…ထို႔အတူ ကၠ ုႆာမစၦရိယ စိတ္သေဘာထားလည္း ဒီလုိပဲ။ မနာလိုတဲ့စိတ္၊ ၀န္တိုတဲ့စိတ္ ရွိတယ္။ သူမ်ား ႀကီးပြားတာကို မလိုခ်င္ဘူး။ သူ မႀကီးပြားသင့္ဘူးလို႔ ယူဆတယ္။ “ ငါပဲ ႀကီးပြားသင့္တယ္ ” လို႔ ထင္ေနတယ္။ ကိုယ့္မွာရွိတာကို မွ်ေပးဖို႔ စိတ္မကူးႏိုင္ဘူး။



…လူေတြရဲ႕စိတ္မွာ ေလာဘျဖစ္လိုက္၊ ေဒါသျဖစ္လိုက္၊ မာနျဖစ္လိုက္၊ မနာလို ၀န္တိုတ့ဲစိတ္ျဖစ္လိုက္၊ ေတာ္ၾကာ ေလာဘျပန္ျဖစ္လိုက္၊ ေတာ္ၾကာမာနျဖစ္လိုက္၊ သတိမရွိတဲ့သူ၊ ေမာဟနဲ႔ ေနတဲ့သူဆိုရင္ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုေတာ့ တစ္လွည့္စီ ျဖစ္ေနတာေနာ္။



… စိတ္ရဲ႕သဘာ၀ဟာ ေလာဘျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေလာဘကို ငါလို႔ထင္တယ္။ ေလာဘကို ငါ့စိတ္လို႔ ထင္တယ္။ ေလာဘက လိုခ်င္ေနတာကို ငါလိုခ်င္တယ္လို႔ထင္တယ္။ ေလာဘက တရားတယ္လို႔ထင္ရင္ ငါတရားတယ္လို႔ပဲ ယူဆမွာပဲ။ ထို႔အတူပဲ ေဒါသ၀င္လာတဲ့အခါမွာလည္း ေဒါသကို ငါလို႔ ထင္ေနတယ္။ ေဒါသက လုပ္ခ်င္တာကို အေရးႀကီးတယ္လို႔ထင္တယ္။ အဲသလို ျဖစ္ေနတာေနာ္။



…ဒါေပမယ့္ သတိနဲ႔ ဥာဏ္နဲ႔ ၾကည့္တတ္တဲ့သူအဖို႔ ဒီေဒါသ၊ ေလာဘဟာ ငါမဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ခိုင္းတိုင္း မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳကေန လြတ္သြားတယ္။



…တစ္ေယာက္ေယာက္ကို စိတ္ဆိုးတယ္၊ မေက်နပ္ဘူး၊ သူက ငါ့ကို ဘယ္လုိေျပာလို႔ ငါက စိတ္ဆိုးတယ္လို႔ ဇာတ္လမ္းကို စဥ္းစားမေနပဲနဲ႔ စိတ္ဆိုးေနတဲ့စိတ္ကေလးကိုပဲ ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။ ဇာတ္လမ္းကို ေတြးရင္ စိတ္က ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးလာတတ္တယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္ဆင္းရဲသြားတတ္တယ္။ ဇာတ္လမ္းကို ေတြးေနတာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲနဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ခံစားမွဳကိုပဲ ၾကည့္ေနပါ.....။



...အပိုင္း (၆) ဆက္လက္ မွ်ေ၀ေပးပါမည္...။

Shared from Ma Sai Mon