စိတၱာႏုပႆနာ ႐ႈပြားနည္း

ဤစိတၱာႏုပႆနာ (စိတ္ကို ရႈပံုရႈနည္း)ႏွင့္
ပတ္သက္ၿပီး မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာေျပာေသာ တရားတို႔မွ
ယူ၍ အက်ဥ္းခ်ဴပ္ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါမည္။
[မိုး(၂)ႏွာ-၄၅၆မွ။]

" ကမၼ႒ာန္းေတြကေတာ့ အစံုရွိတာပဲ၊ ဒါေပမယ့္
ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ အေလ်ာ္ဆံုးက ကိုယ့္စိတ္ ကိုယ္
ရႈတာအေလ်ာ္ဆံုး (မွန္ပါ) စိတၱာႏုပႆနာေပါ့"
(မွန္ပါ)

* စိတ္ဆိုတာ ျဖစ္ၿပီး ပ်က္ပ်က္သြားတဲ့စိတ္က
တစ္မ်ိဳး၊ (မွန္ပါ)

* အဲဒါကို သိတဲ့စိတ္က တစ္မ်ိဳး၊ (မွန္ပါ)

ဘယ္ႏွစ္မ်ိဴးတံုး (ႏွစ္မ်ိဳးပါဘုရား)

ဒါျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ကို သိတယ္ဆိုပါေတာ့ (မွန္ပါ)။

ဒါျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္က အေသ၊(မွန္ပါ) မဂ္က အရွင္
(မွန္ပါ) သူက ေနာက္မွ ေပၚရတာကိုး (မွန္ပါ)
ဒါျဖင့္ အေသကို အရွင္နဲ႕ သိေပးတယ္ (မွန္ပါ)
ဒါ- ၀ိပႆနာပဲ၊ (မွန္ပါဘုရား)

အေသကို အရွင္နဲ႕သိတာ ဘာေခၚမယ္
(၀ိပႆနာပါဘုရား)

ေဟာ …ဒီလုိဆိုေတာ့ ဒကာ-ဒကာမတို႔ …
၀ိပႆနာဆိုတာ အလြယ္ကေလးပါလား
(မွန္ပါဘုရား)။

အေသကို အရွင္နဲ႕သိရင္ ဒါ ၀ိပႆနာျဖစ္ေနၿပီ၊
စာလုိ သံုႏႈန္းေနလို႔ အဟန္႔ႀကီးၿပီးေတာ့ ခင္ဗ်ား
တို႔က နားေယာင္ေနတာ(မွန္ပါ) ။ တကယ္ေတာ့
ကိုယ့္အေသကို ကိုယ့္အရွင္စိတ္နဲ႔ သိရင္ ၿပီးတာပဲ
(မွန္ပါဘုရား) ၾကည့္ပါ ဒီအထဲမွာ စိတ္ကေလးတစ္
ခုေပၚလာတယ္၊ စိတ္အသက္က ၁ႏွင့္ ၂ ပဲရွိတယ္၊
၁ ဆိုယင္ ျဖစ္တယ္၊ ၂-ဆိုယင္ ပ်က္တယ္ (မွန္ပါ)။

အဲဒါေလးကို ေနာက္သိလံုးကေလးနဲ႕ ေနာက္စိတ္နဲ႕
သိေပးလုိက္တာေပါ့ (မွန္ပါ) ေနာက္စိတ္နဲ႕ အသက္
ရွင္ ေနတယ္ (မွန္ပါ) ဒီေရွ႕စိတ္က ေသသြားၿပီကိုး
(မွန္ပါ) လူတစ္ေယာက္ ေသသြားၿပီ၊ ေမာင္ဘေအး
ျဖင့္ ေမာင္ဘေအးတစ္ေယာက္ ေသသြားၿပီ၊ ကိုသန္း
ေမာင္ျဖင့္ ကိုသန္းေမာင္တစ္ေယာက္ ေသသြားၿပီ
(မွန္ပါ)။

ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းက ဒီမွာပဲ

* အေသဟာ ဘာသစၥာေခၚၾကမလဲ (ဒုကၡသစၥာပါ) –
* အသိက (မဂၢသစၥာပါ) –

ကိုယ့္ဉာဏ္နဲ႔ ကိုယ့္အေသကုိ သိတာ ၀ိပႆနာ
ေခၚတယ္(မွန္ပါ)၊ ေပၚၾကပလား

( ေပၚပါၿပီ ဘုရား)

ကိုင္း … ၀ိပႆနာဆိုတာ အေသကို အရွင္နဲ႔ ၾကည့္
တာလုိိ႔မွတ္ (မွန္ပါ)၊ ၀ိပႆနာဆိုတာ (အေသကို
အရွင္နဲ႔ၾကည့္တာပါဘုရား) ခင္ဗ်ားတို႔က ေတာေက်ာင္း၊
ေတာင္ေက်ာင္းသြားၿပီး ရႈမွ ၀ိပႆနာထင္ၾကတာကိုး၊
မဟုတ္ပါဘူး -တဲ့၊ (မွန္ပါဘုရား)

ေတာမထြက္ခ်င္ေအာင္လို႔ ဘုန္းႀကီးက ေဟာေနတာ
လို႔ မထင္လိုက္ၾကပါနဲ႕၊

ခင္ဗ်ားတို႔ လူစုေတြက ထြက္မွာလဲ မဟုတ္ပါဘူး
(မွန္ပါဘုရား)

ကဲ…လိုရင္းကေတာ့ ကိုယ့္အေသ ကိုယ္သိေနရင္
ၿပီးတာပါပဲ၊ ေတာထဲသြားေနေပမယ့္လို႔ ၿမိဳ႕စိတ္ေပါက္
ေနမယ္၊ ရြာစိတ္ေရာက္ေနမယ္ဆိုရင္ အလကားပါပဲ၊
ကိုယ့္အေသ ကုိယ္ မရႈဘူး-မျမင္ဘူးဆိုရင္ အလကား
ပါပဲ (မွန္ပါဘုရား)

ေတာေက်ာင္း ေတာင္ေက်ာင္းဆိုတာေတြက သမထ
အတြက္ ေဟာတာ၊ (မွန္ပါ) သမထက တိတ္ဆိတ္ဖို႔
လိုအပ္တယ္ (မွန္ပါ) ဒါက သုတၱန္နည္း။

၀ိပႆနာအတြက္ကေတာ့ ေလွကားခံုက ေျခတစ္
လွမ္းဆင္းရင္ ေတာေက်ာင္း ေတာင္ေက်ာင္းပဲ -တဲ့၊
ဒါ က အဘိဓမၼာနည္း၊ (မွန္ပါဘုရား)

၀ိပႆနာအတြက္ကေတာ့ ျမင္စိတ၊္ ၾကားစိတ္၊ နံစိတ္၊
စားစိတ္ စတဲ့ စိတ္ေတြကို ရႈတာ ဆိုေတာ့ ေနရာမေရြး
ဘူး၊ (မွန္ပါ) ဘယ္ေနရာမွာ ရႈရႈ - ရတာေပါ့ (မွန္ပါဘုရား)။

စိတ္ရႈရမွာမဟုတ္၊ အပ်က္ ရႈရမွာ

*ဒကာ -ဒကာမတို႔ "ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ရႈပါ "ဆိုတာ "
ကိုယ့္စိတ္-ကုိယ္သိပါ" လို႔ ေျပာတာ (မွန္ပါ) "ကိုယ္စိတ္"
ဆိုတာရယ္ "ကိုယ္သိ" ဆိုတာရယ္ ၂-စိတ္ (မွန္ပါ)၊ စိတ္-
စိတ္ ခ်င္းရႈရမယ့္ကိစၥ၊အေရးႀကီးတယ္ (မွန္ပါဘုရား)

"စိတ္-စိတ္ခ်င္းရႈ" ဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ရႈတဲ့စိတ္ေပၚ
တဲ႔အခ်ိန္မွာ အရႈခံစိတ္က မရွိေတာ့ပါဘူး (မွန္ပါ) ဘာျပဳ
လို႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ၂-စိတ္ ၿပိဳင္၍ အသက္
ရွင္ရိုးထံုးစံ မရွိလို႔ပါပဲ (မွန္ပါ) "ဧကစိတၱ သမာယုတၱာ"
ဆိုတဲ့အတိုင္း တစ္ခ်ိန္မွာ တစ္စိတ္စီနဲ႔သာ အသက္ရွင္ရ
တာ မဟုတ္လား (မွန္ပါဘုရား)

အဲဒီေတာ့ "ကုိယ့္စိတ္ ကိုယ္သိပါ" ဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့
စိတ္ကို သိရမွာ မဟုတ္ဘူး၊ အပ်က္ကို သိရမွာ (မွန္ပါဘုရား)
စိတ္ကို သိရမွာလား၊ စိတ္ရဲ႕ အပ်က္ကို သိရမွာလား (စိတ္ရဲ႕
အပ်က္ကို သိရမွာပါ ဘုရား) ေအး … ဟုတ္တယ္။

ဒါျဖင့္ အရႈခံစိတ္ကေလးက အပ်က္၊ ဒီဘက္ရႈဉာဏ္စိတ္
ကေလးက မဂ္၊ အဲလိုသြားကိုက္တယ္ (မွန္ပါဘုရား) ဒါ
ကေလးေတြက ေတာ္ေတာ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေလး
ေတြေနာ္ (မွန္ပါဘုရား)

ခင္ဗ်ားတို႔ကေတာ့ ထင္မယ္၊ ဘုရားက " စိတၱာႏုပႆနာ"
လို႔ေဟာေတာ့ စိတ္ကို အရႈခိုင္းတယ္လို႔ထင္ၾကမွာ၊ (မွန္ပါ)
ဘယ္ဟုတ္လိမ့္မွာလဲ၊ စိတ္ကို အရႈခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး၊
" စိတ္၏ပ်က္မႈကို ရႈပါ" - လို႔ေျပာတာ၊ (မွန္ပါဘုရား)

ေအး… "သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ၊ ၀ယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ" ဆိုတာ
ေတြ လာလိမ့္မယ္၊ အဲဒါေတြ ေနာက္ေတာ့ ေျပာမယ္။ထပ္မံ
ေျပာဦးမယ္၊ စိတ္ကို အရႈခိုင္းတာ မဟုတ္၊ စိတ္၏ မရွိမႈကို
ရႈခိုင္းတာ (မွန္ပါဘုရား) ရႈတဲ့အခ်ိန္မွာ မရွိတာဘဲ ေတြ႕ရမယ္
(မွန္ပါ) ရွိၿပီးမွ မရွိဘဲ ျဖစ္သြားတဲ့ သေဘာကို ေတြ႕ရမွာ (မွန္ပါ)
ေစာေစာက ဒီနားရွိတယ္၊ အခုမရွိေတာ့ဘူး၊ အဲဒီသေဘာကို
ေတြ႕ရမွာ (မွန္ပါဘုရား)

ရွိတာရႈေနလို႔ရွိရင္ ခိုင္တာျမဲတာ ရႈေနသာေၾကာင့္ သႆတ
ဒိ႒ိျဖစ္တယ္၊(မွန္ပါ) မရွိတာ ရႈမွ သာလွ်င္ သႆတဒိ႒ိက
လြတ္တယ္(မွန္ပါဘုရား)

ဒါျဖင့္ ဒကာ-ဒကာမတို႔ "အေသကို အရွင္နဲ႔ရႈပါ" ဆိုတာ အမွန္
ဆံုးပဲ (မွန္ပါ) ဘာျပဳလို႔လဲဆိုေတာ့ တစ္ခု ေသၿပီးမွ တစ္ခု ျဖစ္
ရမွာကိုး (မွန္ပါ)

ခင္ဗ်ားတို႔က "စိတ္ကို အရႈခိုင္းတယ္" ဆိုၿပီး "က်ဳပ္ကေတာ့
စိတ္ေတြလာတိုင္း ရႈေနတာပဲ" ဆိုရင္ ဒါ ၀ိပႆနာ မဟုတ္ဘူး ၊
၀ိပႆနာ အ၀ါးမ၀ေသးဘူး၊ ဆရာကရင္ လိုေနမယ္၊ ကိုယ္က
ရင္လဲ လိုေနမယ္၊ (မွန္ပါဘုရား)

စိတ္က တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ၂-ခု ျပိဳင္၍ ေပၚေကာင္းရဲ႕လာ(မေပၚ
ေကာင္းပါ) ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕စိတ္ကို ေနာက္စိတ္နဲ႔ ျမင္လို႔ မရႏိုင္
ဘူး၊(မွန္ပါ) ေရွ႕စိတ္အပ်က္ကိုသာ ေနာက္စိတ္နဲ႔ ျမင္လို႔ ရႏိုင္
မယ္ (မွန္ပါဘုရား)

ေရွ႕က ပထမစိတ္ပ်က္ၿပီးမွ ေနာက္က ဒုတိယစိတ္ ေပၚႏိုင္
မယ္ (မွန္ပါ) ပထမစိတ္က အေသ၊ ဒုတိယစိတ္က ရွင္ဆဲ
ပါ (မွန္ပါ) အေသကို ရွင္တဲ့စိတ္နဲ႔ရႈ၊ ရွင္တဲ့စိတ္ထဲမွာ
ဉာဏ္ပါတယ္ (မွန္ပါ)၊ အေသကို ဘာနဲ႔ ရႈမယ္ (အရွင္နဲ႔
ရႈပါမယ္) အဲဒါမွ ၀ိပႆနာအစစ္ပါ (မွန္ပါဘုရား)

အပ်က္မပါဘဲနဲ႔ စိတ္သက္သက္ကုိသာ ရႈေနရင္ ၀ိပႆနာ
အစစ္ မဟုတ္ေသးဘူး၊ ျဖစ္လဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး(မွန္ပါ) ဘာလို႔
လဲဆိုေတာ့ ေနာက္က ရႈတဲ့စိတ္ေပၚတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေရွ႕ကစိတ္
က ရွိမွ မရွိႏိုင္ဘဲ (မွန္ပါဘုရား) ပ်က္သြားရၿပီ၊ ပ်က္သြားၿပီး
မွသာ ေနာက္က စိတ္ေပၚႏိုင္ခြင့္ရတာကိုး (မွန္ပါဘုရား)

သမုဒယ - ၀ယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ

"စိတၱာႏုပႆနာ = စိတ္ရႈတယ္" ဆိုတာ အေျပာကေတာ့
ေျပာခ်င္ေျပာေပါ့၊ ဒါေပမယ့္ အမွန္စင္စစ္ကေတာ့ " ကိုယ့္
အေသကို အရွင္နဲ႔ ရႈတာပါ" ဒါမွ အမွန္ဗ် (မွန္ပါဘုရား)

၀ိပႆနာဆိုတာ ဘာပါလိမ့္ (အေသကို အရွင္နဲ႔ ၾကည့္တာ
ပါ) အေသ မေတြ႕ေသးလို႔ရွိရင္လဲ အနိစၥမေတြ႕ေသးဘူး၊
(မွန္ပါ) ဒါေၾကာင့္ ၀ိပႆနာဆိုတာ (အေသကို အရွင္နဲ႔
ၾကည့္တာပါဘုရား) ေအး…

စိတၱာႏုပႆနာလား၊ အေသကို အရွင္နဲ႔ၾကည့္တာလား
(အေသကို အရွင္နဲ႔ ၾကည့္တာပါ ဘုရား) ေ၀ဒနာႏုပႆနာ
လား၊ အေသကိုအရွင္နဲ႔ ၾကည့္တာလား၊ (အေသကို အရွင္နဲ႔
ၾကည့္တာပါဘုရား) ဒါမွ လမ္းမွန္က်တယ္ (မွန္ပါဘုရား)

ဒါျဖင့္ စိတ္ရႈရႈ၊ ေ၀ဒနာရႈရႈ၊ ရုပ္ရႈရႈ၊ အပ်က္ကို ျမင္ေစရမယ္
လို႔ ေျပာတာ (မွန္ပါဘုရား) ဒါဟာဘုရားေဟာ အေထာက္
အထားရွိလို႔ေျပာတာ (မွန္ပါ)

*"သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ ၀ယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ စိတၱသၼိ`ံ ၀ိဟ
ရတိ" -တဲ့၊ မဟာသတိပ႒ာန္ ပါဠိေတာ္ႀကီးမွာပါတယ္၊
ျမတ္စြာဘုရား ေဟာထားတာ (မွန္ပါ)

သမုဒယ- ဆိုတာ ျဖစ္တာ၊ ေမြးလာတာ၊ (မွန္ပါ) ၀ယ -
ဆုိတာ ပ်က္တာ၊ ေသတာေပါ့ (မွန္ပါ) အဲဒီေမြးလာၿပီး
ေသသြားလိုက္၊ ေမြးလာၿပီး ေသသြားလိုက္ေတြကို ရႈရမွာ၊
ဉာဏ္နဲ႔ရႈရမွာ (မွန္ပါဘုရား)

ေျပာေနက် စကားလံုးနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ျဖစ္လာၿပီးပ်က္
သြားလိုက္၊ ျဖစ္လာၿပီး ပ်က္သြားလုိက္၊ အတိုေကာက္
"ျဖစ္-ပ်က္" ေပါ့၊ အဲဒါေတြကို ဉာဏ္နဲဲ႔ရႈရမွာ (မွန္ပါဘုရား)

မဟာသတိပ႒ာန္ပါဠိေတာ္ႀကီးထဲမွာ ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္
ျမတ္ႀကီး က အတိအလင္း ေဟာထားတာပဲ(မွန္ပါ)
"သမုဒယ-၀ယ" ေမြးလာၿပီး ေသသြားတာကို ျမင္ေအာင္
ၾကည့္ရမယ္ဆိုတာေလ (မွန္ပါ) အဲဒီထိေအာင္ သြားရမွာ၊
အဲဒီက်ေတာ့မွ ၀ိပႆနာျဖစ္တာ(မွန္ပါ)

ခုေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႔က စာကို ေရွ႕ပိုင္းတြင္ပဲ
ဖတ္ၿပီး ေရွ႕ပိုင္းတြင္ပဲေျပာေနၾကတာ၊ ဒီေနာက္ပိုင္း
(သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ - ၀ယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ) ထိေအာင္
လာရမွာ (မွန္ပါဘုရား )

ကဲ…ဒါျဖင့္ ျပန္ေမးမယ္၊ ၀ိပႆနာဆိုတာ ဘာပါလိမ့္(အေသ
ကို အရွင္နဲ႔ ရႈတာပါဘုရား) ဟုတ္တယ္၊ အရွင္-အရွင္ခ်င္း
ၾကည့္လို႔ျဖစ္မလား (မျဖစ္ပါ ဘုရား) ေအး… ၿမဲၿမဲမွတ္ထားၾက၊
(မွန္ပါဘုရား)

[မိုး(၂)ႏွာ-၄၆၇။]

စိတၱာႏုပႆနာရႈပြားနည္းအက်ဥ္းေဖာ္ျပခ်က္

၁။ ျမင္စိတ္၊ ၾကားစိတ္၊ နံစိတ္၊ စားစိတ္၊ ယားနာေကာင္းစိတ္
( အျပင္ဧည့္သည္စိတ္(၅)ခု။

၂။ ေလာစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္၊ အေလာဘစိတ္၊
အေဒါသစိတ္၊ ေတြးေတာစိတ္ (အတြင္းဧည့္သည္စိတ္(၆)ခု)။

၃။ ေလကိုထုတ္ယူေသာစိတ္၊ ေလကိုသြင္းယူေသာစိတ္
(အိမ္သည္စိတ္ (၂)ခု)။

ရႈပြားပံုရႈပြားနည္းစနစ္မွာ - အိမ္သည္စိတ္(၂)ခုကို အရင္းခံထား
၍ မည္သည့္စိတ္ေပၚေပၚ၊ ေပၚတိုင္းေပၚတိုင္း ျဖစ္ပ်က္မလြတ္
ေအာင္ ရႈရမည္ျဖစ္သည္။

http://www.mogokdhamma.com/