သစၥာ၏ သဘာ၀ကို ေလ့လာျခင္း

သစၥာ၏ အဓိပၸါယ္မွာ ေျဖာင့္မွန္ျခင္းျဖစ္၏။ မွန္တာေျပာသစၥာဟူသည့္ ဆို႐ိုးရွိ၏ အမွန္ေျပာျခင္းသည္ ၀စီကံ၏သစၥာျဖစ္၏။ ျပဳမႈသည့္အတိုင္း ေျပာရျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ကာယကံအားျဖင့္လည္း မွန္၏။ ကာယကံ ၀စီကံႏွင့္အတူ အေတြးအႀကံအားျဖင့္ ေျဖာင့္မွန္ေသာ ႐ိုးသားေသာ သေဘာရွိ၍ မေနာကံအားျဖင့္လည္း မွန္ကန္ရ၏။ ထိုအခါ သစၥာ၏ ဂုဏ္သည္ ေပၚလြင္လာ၏၊ အေၾကာင္းအရာတစ္ခု၌ ႐ိုးသားေျဖာင့္မွန္ေသာ အေတြးအႀကံလည္း ရွိ၏။ ရွိသည့္အတိုင္း ျပဳ၏။
ျပဳသည္ကို ေျပာဆို၏။ ထိုအခါ ကံသံုးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သစၥာတရားသည္ ျဖစ္ထြန္းလာ၏။ သစၥာ၏အစြမ္းကို ဘုရားရွင္ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ၀ဋၬသုတ္တြင္ေတြ႕ႏုိင္၏။

ေလာက၌ သီလဂုဏ္သည္ရွိ၏။ မွန္ကန္ေသာ သစၥာတရားသည္ ရွိ၏။ ကုိယ္ႏႈတ္စိ္တ္အားျဖင့္ စင္ၾကယ္ေျဖာင့္မတ္မႈသည္ ရွိ၏။ သတၱ၀ါတို႔အေပၚ သနားၾကင္နာမႈသည္ ရွိ၏။ ငါ့အား သစၥာႏွင့္တူေသာ တရားသည္ မရွိ။ ဤသို႔သစၥာျပဳျခင္းသည္ ငါ၏ သစၥာပါရမီပင္ျဖစ္၏။ 

(၀ဋၬသုတ္)

ဘုရားရွင္၏ ငံုးမင္းဘ၀က သစၥာပါရမီေၾကာင့္ ေတာမီးသည္ ၁၆ပယ္တိုင္သည္အထိ ၿငိမ္းေအး ရပ္စဲရ၏။ ထင္းအျဖစ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဘုရားရွင္သည္ သစၥာပါရမီကို ေဟာေတာ္မူ၏။ ၀ဋၬသုတ္တြင္ ပါရွိေသာအနက္ကို ေကာက္ယူ၍ ေလာက၌ သစၥာတရားျပဳသူတို႔သည္ သီလရွိျခင္း မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ျခင္း ကံသံုးပါးစင္ၾကယ္ျခင္း သနားၾကင္နာမႈရွိျခင္းတို႔၏ အေရးပါမႈကို ဆင္ျခင္ႏုိင္၏။ မီးေဘးမွ ကင္းေ၀းလုိသူတို႔သည္ ၀ဋၬသုတ္ကို ရြတ္ဆိုၾက၏။
စင္စစ္၀ဋၬသုတ္သည္ ဘုရားရွင္၏ သစၥာဆိုမႈပင္ျဖစ္၏။ ထို႕ေၾကာင့္ရြတ္ဆိုသူ အေပါင္းသည္လည္း မိမိ၏သစၥာတရားႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေသာ အဂၤါရပ္မ်ားျပည့္စံုေနရန္ အားထုတ္အပ္၏။ ဘုရားရွင္သည္ အေတြးအႀကံ (မေနာကံ)၊ အေျပာအဆို (၀စီကံ) အျပဳအမႈ (ကာယကံ) အားျဖင့္ ေျဖာင့္မွန္ညီညႊတ္ေတာ္မူသျဖင့္ သစၥာတရားႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူ၏။ သစၥာပါရမီသည္ ဘုရားရွင္၏ ပါရမီေတာ္ (၁၀)ပါးတြင္ ပါ၀င္၏။

ေလာက၌ အမွန္ရွိေသာ တရား(၄)ပါးရွိ၏။ ထိုတရားကို သစၥာေလးပါးတရားေတာ္ ဟုေခၚ၏။ ဤေလက၌ ဆင္းရဲျခင္းသည္ အမွန္ရွိ၏ (ဒုကၡသစၥာ)၊ ဆင္းရဲျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာအေၾကာင္း (သမုဒယသစၥာ) သည္ အမွန္ရွိ၏၊ ဆင္းရဲမွလြတ္ေျမာက္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ (နိေရာဓသစၥာ) သည္အမွန္ရွိ၏။ ဆင္းရဲမွ အမွန္လြတ္ေၾကာင္း (မဂၢသစၥာ) တရားသည္ ရွိ၏။ဤသစၥာတရားေလးပါးသည္ တရားေတာ္၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္၏။ ၀ိပႆနာတရား၏ တရားကိုယ္သေဘာျဖစ္၏။ အမွန္ျမင္ျခင္းသည္
သစၥာကုိျမင္ျခင္းျဖစ္၏။ သစၥာကိုျမင္လွ်င္ ၿငိမ္းေအးမႈကိုရ၏။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း၏ ပန္းတိုင္ နိဗၺာန္တံခါး၏ မုခ္ဦးျဖစ္၏။ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ရာလည္း ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ ဤသို႔သိ႐ုံမွ်သည္ သုတမယဉာဏ္မွ်သာ ျဖစ္၏။ ထိုးထြင္းသိျမင္မႈမဟုတ္။ ဘာ၀နာမယဉာဏ္သို႔ ေရာက္သည္အထိ အားထုတ္ရ၏။ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ျဖင့္ သစၥာကုိ ႐ႈျမင္ႏုိင္မွသာ ျပဳဖြယ္ကိစၥၿငိမး္၏၊ ထိုသို႔႐ႈျမင္ႏုိင္ရန္နည္းမွာ မဂၢင္ရွစ္ပါးျဖစ္၏။ ယင္းသည္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း တရားအမွန္ျဖစ္၏။

ေလာကတြင္ ဓမၼမႈႏွင့္အဓမၼမႈဟူ၍ရွိ၏။ ဓမၼသည္ ေျဖာင့္မွတ္မွန္ကန္ျခင္းျဖစ္၍ အဓမၼသည္ မ႐ိုးသားျခင္းျဖစ္၏။ ေလာက၌ ဓမၼသည္ အဓမၼကို အႏုိင္ရ၏။ ထိုသို႔ဆိုေသာ္လည္း အကုသုိလ္တို႔ စုစည္း အားေကာင္း၍ ကုသုိလ္ကင္းဆိတ္ေသာအခါ အဓမၼ ကအေရးသာသည္လည္း ရွိ၏။ မိမိ၏အကုသုိလ္တို႔ စုစည္း အေၾကာင္းျပဳေသာအခါ ပစၥဳပၸန္ကာလ၌ မွန္ကန္ပါလ်က္ အေရးနိမ့္ပါးရသည္ ရွိ၏။ ထိုအခါ ပုထုဇဥ္သဘာ၀အရ ဓမၼအေပၚ
သံသယရွိလာ၏။ ကံ ကံ၏အက်ဳိးေပးမႈကို အလံုးစံုနားမလည္ႏိုင္၍ ျဖစ္၏။ ကံ၏အေရးအရာသည္လည္း အစိေႏၱယ် မႀကံစည္အပ္သည္ျဖစ္၍ အလံုးစံု နားမလည္သည္မွာလည္း သဘာ၀က်၏။ ျပည့္စံုနားလည္မႈသည္ သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ အရာျဖစ္၏။ ထိုသို႔ဆိုေသာ္လည္း ကံ၏အက်ဳိးေပးပံုကို သုတမယဉာဏ္မွ်ျဖင့္ နားလည္ေစရန္ ေလ့လာအပ္၏။ ပညာရွိ ရဟန္းသံဃာ လူပုဂၢဳိလ္တို႔၏ သာသနာေရးဆိုင္ရာ ဆံုးမေဟာေျပာမႈကို ႏုလံုးသြင္းသင့္၏။ ထိုသို႔ႏုလံုးသြင္းႏုိင္လွ်င္
ဓမၼအေပၚ သံသယ၀င္ျခင္း ေလ်ာ့ပါးႏုိင္၏။ 

ထိုသို႔ အမွန္တရား လက္ကိုင္ျပဳပါလ်က္ နိမ့္ပါးရေသာအခါ အားကိုးရာရွာရ၏။ ထိုအခါ မိမိ၏သီလကို မင္သည္လည္းရွိ၏။ ဒါနကုိ
ျမင္သည္လည္းရွိ၏။ ဘာ၀နာကို ႏွလံုးသြင္းသည္လည္း ရွိ၏။ အဓိကအားျဖင့္ ကုသုိလ္တရားသည္သာ အားထားရာျဖစ္၏။ ထိုအခါ မိမိေကာင္းမႈကို အေၾကာင္းျပဳတိုင္တည္ရ၏။ ထိုစကားသည္ သစၥာစကားျဖစ္လာ၏။ အသံထြက္သည္ျဖစ္ေစ အသံမထြက္သည္ျဖစ္ေစ သစၥာ၏သေဘာသည္ အတူတူပင္ျဖစ္၏။ သစၥာတိုင္တည္ျခင္း၏ အက်ဳိးေပးမႈမ်ားကို ဘုရားရွင္၏ဗုဒၶ၀င္မ်ား၌ အထင္အရွားျမင္ေတြ႕ႏုိင္၏။ ဇာတ္ေတာ္မ်ားတြင္လည္း အထင္အရွားေတြ႕ႏုိင္၏။

သစၥာတရား၏အစြမ္းထက္မႈမွာ ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ပါ၏။ စာေရးသူ၏မိခင္ႀကီး နာမက်န္းျဖစ္စဥ္က သစၥာျပဳတိုင္တည္ျခင္းျဖင့္ အနာေရာဂါသက္သာခဲ့၏။ မိခင္ႀကီး၏ စြဲကပ္ေသာအနာမွာ ၄လက္မအက်ယ္ ၁လက္မခန္႔ရွိၿပီး အတြင္းအသား၌ မည္မွ်နက္႐ိႈင္းသည္ မသိေသာ အနာျဖစ္၏။ နာက်င္၏။အလိုအေလ်ာက္ ေပၚေပါက္ျခင္းျဖစ္၍ ဆရာ၀န္က ကင္ဆာျဖစ္ေနမည္ဟု သံသယရွိ၏။ အသက္အရြယ္ အားျဖင့္လည္းေကာင္း ေငြေၾကးအေျခအေန အားျဖင့္လည္းေကာင္း ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားရွိ သမားေတာ္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ျပသရန္လည္း မျဖစ္ႏုိင္။ ဤမွ်ႀကီးမားေသာအနာေၾကာင့္ လမ္းမေလွ်ာက္ႏုိင္သည့္ အေျခအေနသို႔ေရာက္၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ စာေရးသူသည္ မိမိကိုးစားရာ သစၥာျပဳတိုင္တည္ရပါ၏။

မိမိသည္ စြမ္းႏိုင္သည့္အသက္အရြယ္မွစ၍ မိဘႏွစ္ပါးကို လုပ္ေကၽြးခဲ့ပါ၏။ ဤသစၥာစကား မွန္ကန္ပါ၏။ မိဘကို လုပ္ေကၽြးေသာအမႈသည္ မဂၤလာမည္၏ဟု ဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူ၏။ ဤသစၥာစကား မွန္ပါ၏။ ဤမွန္ကန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္
မိခင္ႀကီးခံစားေနရေသာ အနာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းပါေစသတည္း။

ေနအိမ္သုိ႔ ေမတၱာေစတနာျဖင့္ လာေရာက္ ကုသေပးေနေသာ ဆရာ၀န္မွာ တစ္ပတ္အတြင္း အံ့ၾသစရာေပ်ာက္ကင္းသြားေသာ
ေ၀ဒနာအတြက္ အလြန္ေတြးရခက္ေစ၏။ ဤအမႈသည္ သစၥာ၏တန္ခိုးဟုပင္ သံသယမရွိ ယံုၾကည္ပါ၏။

ဘုရားရွင္၏ သုတ္ေတာ္မ်ားတြင္လည္း ဤသို႔သစၥာျပဳ တုိင္တည္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ႏုိင္၏။ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကို ျပဆို၍ ဧေတန သေစၥန သု၀တၳိ ေဟာတု ဟူေသာ ရတနာ့သုတ္၏ အနက္မွာလည္း ဤမွန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ သတၱ၀ါေတြ ခ်မ္းသာပါေစသတည္းဟု သစၥာဆိုထားျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထို႔အတူ ေဗာဇၥ်ဂၤသုတ္၌လည္း သစၥာျပဳပံုေတြ႕ႏုိင္၏။ ေဗာဇၥ်ဂၤသုတ္မွာ သံယုတၱနိကာယ္ မဟာ၀ဂ္ပါဠိေတာ္၌ ေဟာၾကားခ်က္မ်ားကို ပညာရွင္တို႔ စီမံထားျခင္းျဖစ္၍ ဘုရားရွင္၏ တိုက္႐ိုက္
ေဟာၾကားခ်က္ကား မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္ အလိုေတာ္ရွိရာ အခ်က္မ်ားကို ဂါထာဖြဲ႕စီမံထားျခင္းျဖစ္၏။ ေဗာဇၥ်ဂၤသုတ္၌ ေဗာဇၥ်င္(၇)ပါးသည္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ သစၥာေလးပါးသိျမင္ရန္၊ မဂ္ဉာဏ္ရရွိရန္ ျဖစ္ကုန္၏။ ဤမွန္ကန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ သင့္အား အခါခပ္သိမ္းခ်မ္းသာျခင္း ျဖစ္ပါေစ စသည္ျဖင့္ ဧေတန သစၥ ၀ေဇၨန ေသတၳိ ေတ ေဟာတု သဗၺဒါ ဟု သစၥာဆိုထားျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သစၥာတရား၏ ထက္ျမက္ပံုကို သာသနာေတာ္၌ အထင္အရွားပင္ ေတြ႕ႏုိင္၏။

သစၥာစကားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေကာင္းမႈႏွင့္ယွဥ္ေသာသစၥာသည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏။ ထိုသို႔ဆိုသျဖင့္ မေကာင္းမႈႏွင့္ယွဥ္ေသာ သစၥာလည္းရွိေၾကာင္း သိႏုိင္၏။ မိမိအားေငြေၾကးေပး၍ ေပ်ာ္ပါးသူမ်ားအား တူမွ်ေသာတံု႔ျပန္မႈျပဳခဲ့ေၾကာင္း သစၥာဆိုသည့္ ျပည့္တန္ဆာမ၏ သစၥာဆုိျခင္း၊ မိမိသည္ ဤလင္အေပၚ
လံုး၀ေမတၱာမရွိေၾကာင္း သစၥာဆိုသည့္ မယား၏ သစၥာဆိုျခင္း၊ ကၽြႏု္ပ္သည္ ရေသ့ျဖစ္ေသာ္လည္း တရားအားထုတ္မႈ လံုး၀မရွိေၾကာင္း သစၥာဆိုသည့္ ရေသ့၏ သစၥာဆိုျခင္း၊ စသည့္ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ားကို ဖတ္႐ႈမိၾကမည္ ထင္ပါ၏။ ထိုသုိ႔ သစၥာျပဳခ်က္မ်ားမွာ မွန္ကန္မႈအေပၚ အေျချပဳေသာ္လည္း အတုယူဖြယ္ မဟုတ္ပါ။ ကၽြႏု္ပ္သည္ လူသတ္ ဓားျပတိုက္ မေကာင္းမႈအၿမဲျပဳသူ မွန္ပါ၏။ ဤမွန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ ကုေဋၾကြယ္သူေ႒းႀကီး ျဖစ္ပါေစသတည္း ဟူေသာ သစၥာဆိုျခင္းမွာ သစၥာတရား၏ လွပမႈဂုဏ္အင္ကို မ်ားစြာပ်က္စီးေစပါသည္။ မွန္တာေျပာသစၥာဟု ဆိုေသာ္ျငားလည္း
သစၥာတရားအား အျခားေသာေကာင္းမႈ ကုသုိလ္မ်ား ေထာက္ပံ့မႈလည္း လိုအပ္လွပါသည္။

လူသားစား ေပါရိသာဒမင္းထံ မိမိကတိသစၥာအတိုင္း ေနာက္တစ္ေန႔ လာေရာက္၍ အသက္အပ္ႏွံခဲ့သည့္ မဟာသုတေသာမမင္းသည္
မိမိ သစၥာတရားအေပၚ၌ အသက္စြန္႔၍ လွဴဒါန္းျခင္း(ဒါန)၊ အဓမၼကို အသံုးမျပဳျခင္း(သီလ) ေမွ်ာ္ကိုးမႈမပါ ေသာတာ၀န္(ေနကၡမၼ)၊ ေပါရိသာဒ၏အလိုကို ဉာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ျခင္း(ပညာ)၊ အခက္အခဲမ်ားကို သည္းခံျခင္း(ခႏၱီ)၊ ယဥ္ေက်းေစရန္ ဆံုးမလိုျခင္း(၀ီရိယ)၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကုိ မေလွ်ာ့ျခင္း(အဓိ႒ာန္)၊
တိုး၍တိုး၍ ထားရွိေသာ(ေမတၱာ)၊ ရပ္တန္႔မေန အက်ဳိးအျပစ္ကို လစ္လ်ဴ႐ႈကာ ရပ္တည္ႏုိင္ျခင္း(ဥေပကၡာ) စေသာ သူေတာ္ေကာင္း
ပါရမီမ်ားက ပါ၀င္ပံ့ပုိးမႈေၾကာင့္ ေပါရိသာဒအေပၚ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေသာ သစၥာတရား ျဖစ္လာပါသည္။ ထိုသို႔ သစၥာတရားသည္သာ
ေလာကအေပၚ ေအာင္ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အတုယူဖြယ္ ျမတ္ႏုိးဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ပါ၍ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာ ခ်မ္းသာရရွိ၍ နိဗၺာန္မဂ္ဖိုလ္ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ရန္အလို႔ငွါ ဘုရားရွင္အစရွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ခ်ီးမႊန္းအပ္သည့္ သစၥာတရားကုိ လက္ကိုင္ထားလ်က္ အားကိုးေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ၾကပါေစရန္ ဂါရ၀ေမတၱာျဖင့္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

ရည္ညႊန္း
၁။ ဆရာႀကီးဦးေရႊေအာင္၏ ဗုဒၶမဟာလူသားတုိ႔၏ အႏႈိင္းမဲ့ေက်းဇူးရွင္
၂။ ဓမၼာစရိယဦးေမာင္ေမာင္ေလး၏ ျမစ္မခ ပရိတ္ႀကီးလက္စြဲ

ေကာင္းသုခ
အပၸမာဒ ဓမၼရသမဂၢဇင္း
၂၀၁၃၊ ဧၿပီလ