ေမာဟ၏ သေဘာ

ေမာဟ၏ သေဘာသည္ အကုသိုလ္ကိုသာ ျဖစ္ေစၿပီး အပါယ္ကို ဆြဲခ်တတ္သည့္ သေဘာရွိေပသည္။ မည္သည့္ အကုသိုလ္ အလုပ္ကို လုပ္ေစကာမူ ေမာဟသည္ ပါစၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္တိုင္းတြင္ ေမာဟစိတ္ မပါလွ်င္ မၿပီး ေခ်။ ေလာဘ ျဖစ္လွ်င္ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေဒါသ ျဖစ္လွ်င္ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မာန ျဖစ္ လွ်င္ ေသာ္ လည္းေကာင္း အစရွိသည့္ အကုသိုလ္ စိတ္မ်ားသည္ ေမာဟႏွင့္အတူ ယွဥ္တြဲ၍ ျဖစ္ၾကရေပသည္။

ထိုေၾကာင့္ အဘိဓမၼာတြင္ ျပဆိုထားသည္မွာ အကုသိုလ္ ေစတသိက္ (၁၄) ပါး တြင္ ေမာဟ ေစတသိက္သည္ ထိပ္ဆံုးကပင္ ေနရာ ယူထားေလသည္။ ေမာဟ၏ အဓိပၸာယ္ကို ေတြေ၀ျခင္း၊ အမွန္အမွား မခြဲျခားႏိုင္ျခင္း ဟု အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆို ၾက သည္။ ေတြေ၀ျခင္း ဆိုသည္မွာ
အလုပ္ေတြ မ်ားလြန္း၍ မည္သည့္အလုပ္ကို စ၍ လုပ္ရမည္ကို မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဘဲ ေတြေ၀ေနျခင္းကို ဆိုလို သည္ မဟုတ္ေပ။

ကုသုိလ္၊ အကုသိုလ္ကို မသိဘဲ ေတြေ၀ေနျခင္းကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ အမွန္ေတာ့ ေမာဟသည္ သတၱ၀ါမ်ားကို ဒုကၡေပးရာတြင္
အဓိက အခရာ က်ေပသည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ေမာဟ၏ အလုပ္တာ၀န္သည္ အကုသိုလ္ကို ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ သာလွ်င္ အားေပးအားေျမာက္ ျပဳတတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။ ေမာဟသည္ လူမ်ားကို အကုသိုလ္ကို ျပဳလုပ္မိမွန္း မသိေအာင္ ညိႈ႕ယူ ဖမ္းစား ထားတတ္သည္။ လူ႔ေလာက တြင္ ေျပာတတ္ၾကသည့္ စကားတစ္ခု ရွိသည္။ သိလ်က္နဲ႔ မေကာင္းတာကို လုပ္မိတာပါ ဟု ေျပာတတ္ၾကသည္။ ထိုစကားသည္ မွန္သည္ဟု ေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း အတိအက် မွန္သည္ဟု ဆိုမူကား မဟုတ္ေခ်။

မေကာင္းသည့္အရာကို ျပဳလုပ္သည္ ဆိုကတည္းက ျပဳလုပ္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ မသိ၍ သာ လွ်င္ ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အကုသိုလ္ လုပ္ေနခ်ိန္တြင္ ေမာဟစိတ္ ဦးေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ထိုအကုသိုလ္ကို အကုသိုလ္ မွန္း မသိျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဥပမာ - အရက္သမား တစ္ေယာက္သည္ အရက္ေသာက္ျခင္းကို မေကာင္းမွန္း သိေနေသာ္လည္း ဆက္၍ ေသာက္ၿမဲ ေသာက္သည္။ ထိုအရက္သမားသည္ အမွန္လက္ေတြ႕တြင္ အရက္ေသာက္ျခင္း အကုသိုလ္အား တကယ္မေကာင္း ဟု ဆိုသည္ကို မသိ၍သာ
ေသာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ မေကာင္းသည္ ကို မေကာင္းမွန္း တကယ္သိလ်င္ ထိုသူသည္ ထိုအကုသိုလ္ကို ျပဳလုပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ အရက္မူးေနေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ေမာဟစိတ္သည္
လႊမ္းမိုးေနသည္။ ထိုေၾကာင့္ အကုသိုလ္ အလုပ္မ်ားကို လြယ္ကူစြာပင္ က်ဴးလြန္မိတတ္ၾကေပသည္။

ရူးသြပ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္လည္း ေမာဟစိတ္ လႊမ္းမိုးေနသည္။ ထိုေၾကာင့္ အရူးသည္ သူ႔ကိုယ္တိုင္ မည္သည့္အရာမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနသည္ကို မသိႏိုင္ေပ။ ထိုေၾကာင့္ပင္ မူးမူးရူးရူး ဟု
ဆိုသည့္ စကား ျဖစ္ေပၚလာဟန္ ရွိေပသည္။

ေမာဟစိတ္ႏွင့္ ေသရသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာရမည့္
အက်ဳိးဆက္ သည္ကား တိရစာၦန္ဘံု ဘ၀သို႔ လားရမည္ ျဖစ္သည္။ တိရစာၦန္မ်ားသည္ ေမာဟစိတ္မ်ားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကသည္။
ေမာဟသည္ မေကာင္းသည္ကိုလည္း ေကာင္းသည္ ဟု ထင္ျမင္ေနသည္။ ေကာင္းသည္ကိုလည္း မေကာင္းသည္ဟုပင္ ထင္ျမင္ေနျပန္သည္။

သို႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေမာဟသည္ မည္သို႔နည္းျဖင့္ မွ်ပင္ အေကာင္းကို အေကာင္းဟု၊ မေကာင္းသည္ကို မေကာင္းဟု အမွန္အတိုင္း ျမင္ဖို႔ရာ အေၾကာင္း မရွိႏိုင္ေခ်။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ အကုသိုလ္ကို ကုသိုလ္ဟု ျမင္သည္။ ကုသိုလ္ကိုလည္း အကုသိုလ္ဟု ျမင္သည္။ ဤသည္ကား ေမာဟ၏ လွည့္စားႏိုင္ေသာ အစြမ္းသတိၱ ျဖစ္သည္။

အမွန္တရားကို မျမင္ႏိုင္ျခင္းသည္ ေမာဟ အေမွာင္ထုက ပိတ္ဖုံးထား၍သာ ျဖစ္သည္။ ေမာဟကို မသိမႈ အ၀ိဇၹာ ဟုလည္း ေခၚသည္။ မည္သည့္အရာကို မသိသနည္း ဟု ေမးလွ်င္
♦ အမွန္တရားကို မသိမႈ။
♦ သစၥာတရားကို မသိမႈ ဟုပင္ ေျဖရမည္။
♦ ဒုကၡသစၥာကို မသိမႈ၊
♦ သမုဒယသစၥာကို မသိမႈ၊
♦ နိေရာဓသစၥာကို မသိမႈ၊
♦ မဂၢသစၥာကို မသိမႈ စသည္တို႔ကို ရည္ညႊန္းေပသည္။

ေမာဟ အားႀကီးေနသူမ်ားသည္ ေန႔အလင္းေရာင္တြင္ ေနထိုင္ေနေသာ္လည္း ေမာဟ အေမွာင္ ဖံုးလႊမ္းေနသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ အလင္းတြင္ေနၿပီး ေမွာင္ေနသူမ်ားဟု ပင္ ဆိုႏိုင္သည္။

အေမွာင္ထဲတြင္ ေနထိုင္သူသည္ အမွန္ကို အမွန္တိုင္း ျမင္ႏိုင္ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္။ ေမာဟ အ၀ိဇၨာသည္ ပညတ္ ကိုသာ ျမင္သည္။ ပရမတ္ကိုကား မျမင္ေခ်။ ေလာက၏ လွည့္စားထားမႈကိုသာ ျမင္သည္။
ဉာဏ္ျဖင့္ အဆံုးစြန္ ေသာ အမွန္တရားကို ထိုးေဖာက္ ျမင္ႏိုင္စြမ္းမရွိ။
ဥပမာ - လူတစ္ေယာက္ကို ျမင္လွ်င္ လူဟူေသာ ပညတ္ကိုသာ ျမင္သည္။ ထိုလူအား ခႏၶာငါးပါး ျဖစ္ေသာ ရူပကၡႏၶာ၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ၊ သညာကၡႏၶာ၊ သခၤ ါရကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ ဟူေသာ အေပါင္းအစုႀကီးဟု မျမင္မိ။ ထိုေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာအေမွာင္ထုက ကာဆီးထားလွ်င္ ပရမတ္တရားကို ထိုးထြင္းသိျမင္ဖို႔ရန္ လြယ္ကူမည္ မဟုတ္ႏိုင္ေပ။

ေမာဟသည္ မသိမသာ ဒုကၡေပးေနသည္ ဟု ဆိုလွ်င္လည္း မမွားႏိုင္ေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ မသိလို႔ မသာ (ေသျခင္း) ျဖစ္ေနၾကသည္မွာ ျငင္းႏိုင္ဖြယ္ မရွိိ။ မသိျခင္းသည္ ေမာဟ။ မသာ ျဖစ္ျခင္းသည္ ဆင္းရဲဒုကၡ။ တစ္နည္း ဆိုရေသာ္ အ၀ိဇၨာေၾကာင့္ သံသရာမွာ မိိမိတို႔၏ အေသြးအသား ခႏၶာအသုဘမ်ား ေတာင္လို
ပံုေနခဲ့ေပသည္။ ထိုေၾကာင့္ မသိလွ်င္ မသာ ျဖစ္သည္ဆိုသည့္ စကားသည္ အမွန္တရားကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားထားေပသည္။
သတိ မရွိေသာ သူသည္ ေသေနေသာသူႏွင့္ တူေပသည္။ အထူး သတိထားဖို႔ ေကာင္းေလစြ။ ေသျခင္းတရားကင္းရာ လြတ္ေျမာက္ရာ လမ္းကို မသိေသးသ၍၊ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈ မရွိေသးသ၍ ေသျခင္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရဦးမည္သာ။

မိမိ၏ စိတ္သႏ ၱာန္တြင္ ေမာဟ မ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ေစရန္ ျပဳလုပ္ရမည့္ နည္းလမ္းမွာ သတိကို အားေကာင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
သတိစိတ္ ျဖစ္ေနခိုက္တြင္ ေမာဟစိတ္ မျဖစ္ေပ။ သတိသည္ အကုသိုလ္စိတ္ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးေပးသည္။ ကာကြယ္ေပးသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားထားသည့္ သတိပ႒ာန္တရား ေလးပါးျဖစ္ေသာ
ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊
ေ၀ဒနာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊
စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္၊
ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ စသည့္ တရားမ်ားသည္ ေမာဟစိတ္ကို မျဖစ္ေစရန္ က်င့္ႀကံရမည့္ နည္းလမ္းမ်ား ျဖစ္သည္။ အခ်ိန္တိုင္း သတိကပ္ထားႏိုင္လွ်င္ ေမာဟစိတ္အတြက္ ေနရာလြတ္ ရွိမည္ မဟုတ္။ ေမာဟစိတ္ အတြက္ ေနရာမရွိေတာ့လွ်င္ ကုသုိလ္စိတ္မ်ားသာ
ေနရာယူႏိုင္ေပေတာ့မည္။

သံသရာ အစသည္လည္း မသိမႈ ေမာဟ အ၀ိဇၨာပင္ စခဲ့ရသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား မိန္႔ၾကားၾကသည္မွာ -
သံသရာ ဘယ္ကစ၊ မသိတာက စ။
သံသရာ ဘယ္မွာဆံုး သိတစ္လံုးမွာ ဆံုး။

တရားအားထုတ္ၾကရာတြင္ သတိကို ခိုင္ၿမဲေအာင္ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရေပသည္။ သတိသည္ အလင္းေရာင္ ျဖစ္သည္။
သတိ အလင္းေရာင္ ရွိေနလွ်င္ ေမာဟ အေမွာင္ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေပ။
တရားအားထုတ္သူသည္ ေန႔အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ညအခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ သတိအလင္းႏွင့္ ရွိေနသည္။ ညအခ်ိန္ အေမွာင္ထုသည္ ေလာကႀကီးကို ႀကီးစိုးထားေသာ္လည္း သတိႏွင့္ တရား အားထုတ္ေနေသာ သူအတြက္ သတိ အလင္းေရာင္သည္ အၿမဲ ရွိေနသည္။ ထိုအလင္းေရာင္သည္ နိဗၺာန္အတြက္ လမ္းျပျဖစ္သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ မျပဳခင္ ေနာက္ဆံုး မိန္႔မွာခဲ့သည္မွာ သတိတရားျဖင့္ ေနၾကရန္ ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ ေက်းဇူးေတာ္ကား ႀကီးမားလွပါဘိ။

ေမာဟ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္သည္ အေမာဟ ျဖစ္သည္။ အေမာဟသည္ ပညာျဖစ္သည္။ ထိုပညာသည္ ေလာကီ ပညာရပ္မ်ားကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္။ ေလာကုတၱရာ ပညာကိုသာ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္ ဓမၼ သခၤ ါရတို႔ကို ပညာျဖင့္ ပိုင္းျခား သိျမင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေလာကီပညာသည္ တစ္ဘ၀အတြက္ အေထာက္အကူ ရႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္ ေလာကုတၱရာ ပညာကား သံသရာ တစ္ေလွ်ာက္လံုး အတြက္ အေထာက္အပံ့ ရရွိၿပီး နိဗၺာန္တိုင္ေအာင္ ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္သည့္ စြမ္းအားရွိသည္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပုထုဇဥ္ လူအမ်ဳိးစား ႏွစ္မ်ဳိးကို ေတြ႕ရသည္။ “အႏၶပုထုဇဥ္ႏွင့္ ကလ်ာဏ ပုထုဇဥ္ ” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ အႏၶပုထုဇဥ္ ဆိုသည္မွာ ပညာမ်က္စိ ကန္းေနသည့္ ပုထုဇဥ္ကို ေခၚသည္။
ပညာမ်က္စိ ကန္းေနေသာ သူသည္ အမွန္ကို မျမင္။ ေလာကႀကီး၏ မာယာကို မျမင္။ ထိုပုထုဇဥ္သည္ ေမာဟ အေမွာင္တိုက္မ်ား ႀကီးစိုးေန၍ အကုသိုလ္မ်ားကို အခ်ိန္မေရြး က်ဴးလြန္ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ကလ်ာဏပုထုဇဥ္သည္ ပညာမ်က္စိ ရွိေနသူ ျဖစ္သည္။
ထိုသူသည္ အရိယာနယ္သို႔ မေရာက္ေသးေသာ္လည္း ေရာက္ရွိရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေတြ႕ရွိထားသူျဖစ္သည္။ ေမာဟ အေမွာင္ထုကို သတိ ပညာဉာဏ္ျဖင့္ အေတာ္အတန္ ၿဖိဳခြင္းႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္သည္။
အရိယာမဂ္ လမ္းေပၚကိုလည္း ပညာက ဦးတည္ ေခၚေဆာင္ေနသည္။
ေမာဟ ဦးေဆာင္ေသာ လမ္းသည္ အပါယ္လမ္း ျဖစ္ၿပီး အေမာဟ ပညာ ဦးေဆာင္ေသာ လမ္းသည္ နိဗၺာန္လမ္း ျဖစ္သည္။

ဤလမ္း ႏွစ္သြယ္သည္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေမာဟ၏ သေဘာ၊ သဘာ၀မ်ားကို သိရွိထားလွ်င္ မိမိတို႔ထံသို႔ ေမာဟ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားႏိုင္ၿပီး
ပညာဦးစီးေသာ ကုသိုလ္မ်ားကိုသာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ ေပးႏိုင္လာေပလိမ့္မည္။ ထိုသို႔သာ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္လာႏိုင္လွ်င္ အခ်ိန္ပမာဏ တစ္ခုအေတာအတြင္း တရားထူး၊ တရားျမတ္မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္လာမည္ ဟု ဆိုလွ်င္ မည္သူ ျငင္းႏိုင္ပါအံ့နည္း……။


- [အရွင္ဉာဏဒီပ (ဓမၼရတနာ)]
ေဒလီတကၠသိုလ္၊ အိႏိၵယ

Dhamma Danã Source ►
www.facebook.com/youngbuddhistassociation.mm

“ေဒါသ၏ သေဘာ” ► [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=655987084411307&set=a.617313618278654.1073741834.129054333771254&type=3&theater]

“ ဒိ႒ိ၏ သေဘာ ” ► [https://www.facebook.com/photo.php?fbid=732340646775950&set=a.709556429054372.1073741867.129054333771254&type=3&theater]