သင္ဘာရည္ရြက္ခ်က္နဲ႔ လူျဖစ္ေနသလဲ

အားလုံးေသာ လူတုိင္း လူတုိင္းကုိေပါ႔ ဘာရည္ရြက္ခ်က္နဲ႔ လူျဖစ္ေနသလဲ?
လူျဖစ္ရျခင္းရဲ႕ ရည္ရြက္ခ်က္က ဘာလဲ? လုိ႔ေမးရင္ တိက်မွန္ကန္စြာ
ေျဖႏုိင္ဖုိ႔ေတာ႔ ခက္ခဲမယ္ ထင္ပါရဲ႕

ဥပမာ ဆုိပါစုိ႔

လူတစ္ေယာက္ကုိ ေမးမယ္ သူက ဆရာ၀န္ၾကိးလုပ္မယ္
တစ္ေယာက္က အင္ဂ်င္နီယာ၊ တစ္ေယာက္က ဂ်ာနယ္လစ္
တစ္ေယာက္က သတင္းစာဆရာ ဘာ ညာ စသျဖင္႔ေပါ႔
သူတုိ႔ေတြ အားလုံးရဲ႕ ရည္ရြက္ခ်က္ေတြ မတူညီတာကုိ ေတြ႔ရပါလိမ္႔မယ္
တူညီမူ႔ မရွိဘဲ ထြက္လာပါလိမ္႔မယ္။
ကဲ ဒီလုိဆုိရင္ လူတစ္ေထာင္ရွိရင္ ရည္ရြက္ခ်က္ တစ္ေထာင္ထြက္လာႏုိင္တာေပါ႔ေနာ္။

လူသားတုိင္းမွာ မရွိမျဖစ္တဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိသင္႔တာေပါ႔
အဲဒီ ရည္ရြက္ခ်က္က လူသားအားလုံးနဲ႔ ဆုိင္တဲ႔ common ျဖစ္တဲ႔ ရည္ရြက္ခ်က္
ျဖစ္ရမယ္။
အဲဒီရည္ရြက္ခ်က္က ဘာလဲဆုိလုိ႔ရွိရင္ တုိ႔မ်ားရဲ႕ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္က ေဟာထားပါတယ္။
အားလုံးလဲ သိၾက၊ ရဖူးၾကမွာပါ ပရိတ္ၾကိးထဲက ရတနာ႔သုတ္ထဲမွာ ပါပါတယ္။
ေလာကတၳစရိယ၊ ဥာတတၳစရိယ၊ ဗုဒၶတၳစရိယာတိ တိေႆာ စရိယာေယာ……လုိ႔

ေလာကတၳစရိယ- ဆုိတာ
ခ်စ္သူ၊ မုန္းသူ၊ လူေကာင္း၊ လူဆုိး၊ ေ၀းသူ၊ နီးသူ၊ ျဖဴသူ၊ မဲသူ၊ ကိုးကြယ္တဲ႔ ဘာသာအမ်ဳိးမ်ဳိး
အသားအေရာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လူမ်ဳိးအေထြေထြ ဘယ္မ်က္ႏွာမွ မၾကည္႔ဘဲနဲ႔ အသက္ရွိသတၱ၀ါ အားလုံးရဲ႔
ေကာင္းက်ဳိးကုိ ငါေဆာင္ရြက္မယ္ ဆုိတဲ႔ ရည္ရြက္ခ်က္ကို ေလာကတၳစရိယ လုိ႔ဆုိပါတယ္။
ဒီလူ႔အက်ဳိးေတာ႔ ငါေဆာင္ရြက္မယ္၊ ဟုိလူ႔အက်ဳိးေတာ႔ ငါမေဆာင္ရြက္ဘူး ဒီလုိ မဟုတ္ဘဲ
အလြန္က်ယ္ျပန္႔တဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ နံပါတ္ တစ္ ေလာကတၳစရိယ
အားလုံး ေသသည္အထိ ႏွလုံးသားထဲမွာ စြဲေနေအာင္ မွတ္ထားေစခ်င္ပါတယ္။
တေလာက္ကလုံးအတြက္ မတတ္ႏုိင္ရင္ နည္းနည္းေလး ေလွ်ာ႔လုိက္
ဒုတိယက ဥာတတၳစရိယ တ႔ဲ

ဥာတတၳစရိယ- ဆုိတာ
ေဆြမ်ဳိးမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား အတြက္ အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္း၊
(၁) တစ္တုိင္းလုံး တစ္ျပည္လုံးမွာရွိတဲ႔ လူသားအားလုံးတုိ႔ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကုိ
ငါေဆာင္ရြက္မယ္။
(၂) အဲဒီေလာက္ မလုပ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္ေလာက္လုပ္မလဲ ကုိယ္႔ရပ္ ကုိယ္႔ရြာက ကုိယ္႔ေဆြကိုယ္႔မ်ဳိး မ်ားရဲ႔
အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ငါေဆာင္ရြက္မယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွစ္ပါးေနာ္ အဲဒီရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွစ္ပါးစလုံးက ပရဟိတ ေတြခ်ည္းပဲ။

ဗုုဒၶတၳစရိယ- ဆုိတာ
ျမတ္ဗုဒၶကေတာ႔ သူ႔အတြက္ ဗုဒၶ ျဖစ္ဖုိ႔ဆုိေတာ႔ “ဗုုဒၶတၳစရိယ” လုိ႔ ေျပာတာေနာ္
အဲဒါကုိ ဦးဇင္းတုိ႔ စာဖတ္သူတုိ႔နဲ႔ ကုိက္ညီေအာင္ စကားလုံးေျပာင္းျပီး ေျပာရမယ္
“အတၱတၳ စရိယ” လုိ႔
အတၱတၳ စရိယ – မိမိ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားအတြက္ေနာ္
ငါသည္ ေလာကလူသားအားလုံးရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားအလုိ႔ငွါ လူျဖစ္လာတာ ေလာကတၳစရိယ
အဲဒီေလာက္ မတတ္ႏုိင္ဘူး ဆုိရင္
ငါသည္ ငါ႔ရပ္ ငါ႔ရြာရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြါးအတြက္ လူျဖစ္လာတာ ဥာတတၳစရိယ
အဲဒီ ရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွစ္ပါးကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ လူသားတစ္ေယာက္သည္ ဘာလုပ္ရမလဲ
အတၱတၳ စရိယ – မိမိရဲ အက်ဳိးစီးပြါး ျပည္႔စုံေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္။
အတၱတၳ စရိယ- ကုိယ္က်ဳိး စီးပြားလုိ႔ဆုိလုိက္လုိ႔ စာဖတ္သူတုိ႔ တစ္မ်ဳိး သြားျပီးေတာ႔ စိတ္မကူးနဲ႔ေနာ္
ငါတုိက္ေဆာက္ဖုိ႔ ကားစီးဖုိ႔ အရင္လုပ္ရမယ္ ဆုိတာမ်ဳိး သြားမေတြးနဲ႔
အဲဒါ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားဆုိတာ
မိမိကိုယ္တုိင္ ကိုယ္က်င္႔တရားႏွင္႔ ျပည္႔စုံဖုိ႔၊ သီလ နဲ႔ျပည္႔စုံဖုိ႔ အရင္လုပ္ရမယ္လုိ႔
ဆုိလုိတာ သီလ ဆုိေတာ႔ ဒုိ႔ သီလမတတ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဒီလုိ သြားမတြက္နဲ႔

သီလဆုိတာ ဘာလဲ လုိ႔ေမးရင္
Bodily discipline and Verbal discipline.
This is Sila.

Bodily discipline- ဆုိတာ ကုိယ္၏ စည္းကမ္း၊
Verbal discipline- ဆုိတာ ပါးစပ္စည္းကမ္း အဲဒါကို သီလ လုိ႔ေခၚတယ္။

ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရမဏိ- အသက္ရွိသတၱ၀ါေတြကို မသတ္ဘူး
Not to kill any living beings.

အဒိႏၷာဒါနာ ေ၀ဒမဏိ- ပုိင္ရွင္ မေပးတဲ႔ပစြည္း ဘာမွ မယူဘူး၊
Not to take anything, not given by owner.

Not to do sexual misconduct -သူတပါးသားမယားကို မဖ်က္စီးဘူး
လိင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ မွားယြင္းတဲ႔ အက်င္႔ကို မက်င္႔ဘူး ဒါေတြဟာ ကာယကံ စည္းကမ္း၊

ေနာက္ ဒုတိယ က
Verbal discipline- ပါးစပ္စည္းကမ္း
မုသာ၀ါဒါ ေ၀ဒမဏိ -မဟုတ္မမွန္တဲ႔ စကားကို မေျပာဘူး
I undertake the precept not telling lie.
ရွင္းေအာင္ ထပ္ေျပာၾကစုိ႔
ဘုန္းၾကိးေျပာ ေျပာမယ္ဆုိရင္ေပါ႔
မုသာ၀ါဒါ၊ ပိသုဏ၀ါစာ၊ ဖရုသ၀ါစာ၊ သမၸပၸလာပ၀ါစာ လုိ႔လာပါတယ္။
ဒါကုိ ေခတ္နဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ေျပာရရင္

Must be true
မွန္တာကို ေျပာ၊ မွန္တုိင္းလဲ ေျပာရမလား ဆုိေတာ႔ မွန္တုိင္းလဲ မေျပာနဲ႔တဲ႔ မွန္တာေတြ အကုန္ေလွ်ာက္ေျပာ
ေနလုိ႔ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး မဟုတ္လား။

Must be honest
ရုိးရုိးသားသား ေျပာ၊ ရုိးသားတဲ႔ စိတ္နဲ႔ေျပာတဲ႔

Must be polite
ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းေျပာ တဲ႔ ဒီေလာက္နဲ႔ ဒီစကားဟာ လုံေလာက္ျပီလားဆုိရင္ မလုံေလာက္ေသးဘူး

Must be beneficial for others and oneself.
မိမိအတြက္ေရာ သူတစ္ပါးအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္မယ္႔ စကားကို ေျပာရမယ္။

Must be harmonious
ညီညြတ္ရမယ္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ရမယ္႔ စကားမ်ဳိးေတြ သြားမေျပာနဲ႔ ခ်စ္ခင္ေနတဲ႔
လူႏွစ္ေယာက္ ကြဲသြားေအာင္ သြားမေျပာနဲ႔ ကြဲေနတဲ႔လူကို ေစ႔စပ္တဲ႔ စကားမ်ဳိးပဲေျပာတဲ႔

Must be pleasant
နားခ်မ္းသာ ေအာင္ေျပာရမယ္

စကားအရာ အဂၤါေျခာက္ပါးေနာ္ ႏွလုံးသားထဲမွာ စြဲေနေအာင္ ဖတ္ပါ မွတ္သားပါ
ထုိကဲ႔သုိ႔ စကားကို ေကာင္းစြာေျပာျခင္းသည္ ဘာ မဂၤလာ ျဖစ္သလဲ ဆုိရင္
မဂၤလ သုတ္ထဲမွာ ပါပါတယ္
သုဘာသိတာစ ယာ၀ါစာ ဧတံမဂၤလ မုတၱမံ ဆုိတာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲ
စကားကိုေကာင္းစြာ ေျပာျခင္းသည္ သုဘာသိတ မဂၤလာ ျဖစ္ေနတယ္တဲ႔
ဘယ္ေလာက္ လူေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ႔ အဆုံးအမ ေတြကို ျမတ္ဗုဒၶ ဆုံးမေတာ္ မူထားသလဲ?

                                                                       

အရွင္ ဝရသာမိ

ကုိးကား

သီတဂူ ဆရာေတာ္ ဘုရား၏
ေတာင္ၾကိးတကၠသုိလ္တြင္ ေဟာၾကားအပ္ေသာ တကၠသုိလ္ ဓမၼသဘင္မွ တရားေတာ္မ်ားကို
မွီျငမ္းေရးသားပါသည္။